Vergide adaleti ve etkinliği sağlamayı amaçlayan yeni vergi paketinin öne çıkan içeriklerinden birisini Asgari Kurumlar Vergisi’nde yapılacak düzenleme oluşturuyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamaya göre, söz konusu düzenlemenin 2 ayrı bacağı var. Bunlardan biri yurt dışı merkezli çok uluslu şirketlerden alınması planlanan %15’lik asgari kurumlar vergisi iken diğeri yurt içindeki tüm şirketlerden alınması planlanan asgari kurumlar vergisi.

Asgari Kurumlar Vergisi Nedir?

Asgari Kurumlar Vergisi, tüm şirketlerin yıl içinde indirim ve istisnaları düşmeden önce elde ettikleri ticari kar üzerinden, belirli bir asgari oranda kurumlar vergisi ödemeleri anlamına gelmektedir.

Bakan Şimşek, yurt dışı merkezli şirketlerin ödeyeceği asgari kurumlar vergisi için %15’lik bir oranı dile getirirken yurt içindeki şirketleri kapsayacak düzenlemenin detayları ise henüz netlik kazanmadı. Şu ana kadar kamuoyuna yansıyan şekliyle değerlendirildiğinde, şirketlere tahakkuk edecek asgari kurumlar vergisinin hesaplanmasında 2 farklı yöntem kullanılacak gibi duruyor.

Bunlardan ilki Vergi Usul Kanunu’na göre hazırlanan gelir tablosunda, şirketin indirim ve istisnalar düşülmeden önce elde ettiği net karın %10’u. Diğeri de yine VUK gelir tablosunda beyan edilen hasılatın (banka ve finans kurumlarında aktif toplamının) binde 2’si. Bu iki yönteme göre hesaplanan değerden büyük olanı, şayet şirkete normal şartlar altında tahakkuk eden kurumlar vergisinden düşükse ek bir vergi gideri meydana gelmeyecek. Fakat yüksekse bu hesaplanan değer ile tahakkuk eden kurumlar vergisi arasındaki fark kadar bir ek vergi gideri oluşacak.

Asgari Kurumlar Vergisi Neyi Amaçlıyor?

Ülkemizde tahsis edilen toplam vergi gelirlerinin %65’i dolaylı vergilerden oluşuyor. Özellikle kurumlar vergisi gibi doğrudan gelirlerin toplam gelirler içindeki payı pek çok ülkeye kıyasla oldukça düşük. Firmaların hemen hemen yarısı ya zarar göstererek hiç vergi ödemiyor ya da çok az bir kar sonucu sembolik bir ödeme yapıyor. Bu da vergi yükünü daha çok tüketiciye bindiren ve adaleti sarsan bir husus. Asgari Kurumlar Vergisi uygulamasının ve bu uygulamanın Maliye tarafında da yapılacak denetimlerle desteklenmesinin, vergide kayıp kaçağın önüne geçmesi ve tahsis edilen kurumlar vergisini arttırması bekleniyor.

Asgari Kurumlar Vergisi Şirketleri Nasıl Etkileyecek?

Asgari Kurumlar Vergisinden en olumsuz etkilenecek şirketler; yaptıkları iş, faaliyet konusu ve operasyonel süreçler sebebiyle yüksek oranda vergi indirimi ve istisnasından yararlanacak şirketler olacak. Söz gelimi 2023 yılı için Aselsan örneğinden ilerleyecek olursak, şirket 2023 yıl genelinde 11,8 milyar TL’lik dönem karı elde etmesine rağmen herhangi bir kurumlar vergisi tahakkuk edilmemiştir. Zira Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Aselsan’ın elde ettiği kazançlar 31 Aralık 2028 tarihine kadar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Fakat 2023 yılında eğer Asgari Kurumlar Vergisi yürürlükte olsaydı, 11,8 milyar TL’lik dönem karı üzerinden şirkete 1,18 milyar TL’lik kurumlar vergisi tahakkuk edecekti.