5 yılın en düşük risk primi

18 Eylül Perşembe gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Fed, istihdamdaki zayıflamaya karşı yılın ilk faiz indirimini gerçekleştirirken, enflasyon endişelerini masada tutarak temkinli bir gevşeme patikası sinyali verdi.

☑ CDS’lerdeki düşüş, Fed’in faiz indirimleriyle birleşerek Türkiye’nin dış borçlanma maliyetini belirgin şekilde aşağı çekiyor. Türkiye'nin kredi temerrüt primi CDS, salgın öncesi seviyelere döndü.

☑ TCMB, banka kartı işlemlerinde POS komisyon oranını yüzde 1,04’e indirerek maliyetleri düşürdü ve 1 Kasım’dan itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeyle bloke süresini 15 güne çekti.

☑ Temmuz itibarıyla özel sektörün yurt dışı kredi borcu 199,3 milyar dolara çıkarken, önümüzdeki 12 ayda 55,4 milyar dolarlık borç vadesi bulunuyor.

Okuma süresi: 3 dakika 25 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, temmuz ayına ilişkin kısa vadeli dış borç istatistiklerini, Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti'ni ve haftalık para ve banka istatistiklerini açıklayacak.

2️⃣  Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini duyuracak.

3️⃣ İngiltere Merkez Bankası faiz kararını açıklayacak.

Dot Plot Grafiği (Bloomberg)

Fed

Fed, piyasaların uzun süredir beklediği adımı attı ve bu yılın ilk faiz indirimini gerçekleştirdi. 25 baz puanlık indirim kararı, işgücü piyasasındaki yumuşamaya verilen doğrudan bir tepki oldu. Powell, istihdam artışının artık işsizlik oranını sabit tutmaya yetmediğini, işgücü talebinin de zayıfladığını söyleyerek, bu tablo karşısında faiz indiriminin kaçınılmaz hale geldiğini vurguladı. Son dönemde enflasyon baskıları sürse de, özellikle Trump döneminde artan ithalat tarifelerinin yarattığı maliyetlerin kalıcı bir enflasyon tehdidine dönüşmediğini düşünenler de var. Komite içindeki tek karşı oy yeni üye Stephen Miran’dan geldi.

Projeksiyonlarda yıl sonuna kadar iki indirim daha var ve piyasalarda ekim toplantısında yeni bir hamlenin neredeyse kesinleştiği fiyatlanıyor. Ancak enflasyon beklentilerinde yukarı revizyon dikkat çekici. Fed’in faiz indirirken bile fiyat istikrarı endişesini bir kenara bırakmadığını görüyoruz. Dot plot’taki kaymalar da komitenin önümüzdeki yıllara dair daha gevşek bir patika öngördüğünü gösteriyor. Powell’ın “risk yönetimi indirimi” ifadesi ise bu kararın bir trend başlangıcından çok, mevcut kırılgan tabloya karşı temkinli bir ayarlama olduğunu düşündürüyor.

CDS

Piyasalarda genel bir rahatlamayı takip ediyoruz. Bunun en net fiyatlaması da kredi temerrüt primimiz CDS’lerde görülüyor. Haftaya 264 baz puandan başlayan 5 yıllık CDS’ler, iki günde yüzde 8,7 gerileyerek 241,5’e indi ve Şubat 2020’den (salgın öncesi) bu yana en düşük seviyeyi gördü. Nisanda 380’e kadar çıkan ve uzun süre yüksek seyreden CDS, hazirandan bu yana 300’ün altına inmiş durumda. Son dönemde siyasi tansiyonun azalması, ağustos ayına dair bütçe ve hazine nakit dengesi verilerinin olumlu gelmesi ve dezenflasyon konusunda TCMB’nin rotasında ilerlemesi risk primimizi düşürüyor.

CDS, yani kredi temerrüt primi, bir ülkenin ya da şirketin borcunu ödeyememe riskine karşı alınan sigortanın maliyeti. CDS düşüşü etkisini en fazla Türkiye’nin döviz cinsinden borçlanmasında göreceğiz. Ülkenin borçlanma maliyeti, risksiz getiri oranına (risk-free rate) eklenen kredi spreadi (credit spread), yani CDS veya benzeri risk primleriyle hesaplanıyor. Bu yüzden hem Fed’in faiz indirimlerine başlaması hem de Türkiye’nin risk priminin düşmesi çifte pozitif etki yapıyor.

Atıştırmalıklar

💳 TCMB, kredi kartı nakit çekim ve kredili mevduat hesap faizlerinde 25 baz puanlık indirime giderken, POS komisyon oranlarında da önemli bir düzenleme yaptı. Kredi kartı işlemlerinde oranlar sabit kalırken, banka kartlarıyla yapılan işlemlerde azami POS komisyonu yüzde 3,56’dan yüzde 1,04’e düşürüldü. Ayrıca, üye iş yerlerinin bloke gün sayısı banka kartlarında en fazla 15 gün olarak belirlendi. Bu adımla banka kartlarının fonlama maliyeti içermeyen yapısına uygun bir oranlama getirildi. Yeni düzenleme 1 Kasım’dan itibaren banka kartları, ön ödemeli kartlar ve hesaptan hesaba ödemeler için geçerli olacak.

💵 TCMB’nin temmuz verilerine göre özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu 2,5 milyar dolar artışla 199,3 milyar dolara çıktı. Artışın büyük kısmı finansal kuruluşlardan gelirken, uzun vadeli borç 188,6 milyar dolar, kısa vadeli borç ise 10,8 milyar dolar oldu. Döviz kompozisyonunda uzun vadeli borçların yüzde 58’i dolar, yüzde 32’si euro cinsinden; kısa vadeli borçlarda ise Türk lirası yüzde 47 ile en yüksek payı aldı. Önümüzdeki 12 ayda vadesi dolacak toplam 55,4 milyar dolar borcun 38,7 milyar doları bankalara, 15,8 milyar doları finansal olmayan kuruluşlara, 4,9 milyar doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait görünüyor.

🚗 Dün TÜİK’ten ağustos ayına ait Motorlu Kara Taşıtları verilerini öğrendik. Ağustos ayında 215 bin 130 aracın trafiğe kaydı yapılırken, bunun yaklaşık yarısını otomobiller ve motosikletler oluşturdu. Kayıtlar aylık bazda %16,4 düşerken yıllık bazda %1,8 artış gösterdi; özellikle otomobil kayıtları geçen yılın aynı ayına göre %43,5 yükseldi. Ay sonunda toplam kayıtlı araç sayısı 32,8 milyona ulaştı. Ocak-Ağustos döneminde 1,56 milyon yeni araç kayda girerken, otomobillerin %45’i benzinli, %27’si hibrit, %18’i elektrikli oldu. Motor hacminde ise 1300 cc ve altındaki araçlar ilk sırayı aldı.

🌐 IMF’nin son değerlendirmesine göre küresel borç, GSYH’nin yüzde 235’inin üzerinde kalmaya devam ediyor. Özel sektör kredilerindeki gerileme, hükümetlerin artan borçlanmasıyla dengelenirken, hanehalkı yükümlülüklerindeki düşüş özel borcu 2015’ten bu yana en düşük seviyeye, GSYH’nin yüzde 143’ünün altına çekti. Buna karşılık kamu borcu yüzde 93’e yaklaşarak 99,2 trilyon dolara çıktı. Toplam borç 251 trilyon dolara yükselirken, ABD ve Çin küresel borç dinamiklerinde belirleyici olmaya devam ediyor. IMF, borç seviyelerinin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde tarihsel ortalamalara göre yüksek seyrettiğine dikkat çekerken, kamu maliyesinde güvenilir orta vadeli planlarla kademeli ayarlamaların önemine vurgu yaptı.