𓄀 Borsada ivme sürüyor

2 Temmuz Çarşamba gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ İTO verilerine göre enflasyonda düşüş eğilimi korunurken, doğalgaz zammı gibi gelişmeler tüketici fiyatları üzerinde yeni baskılar yaratabilir.

☑ Haziran PMI verileri, iç ve dış talepteki daralmanın üretim ve istihdamı baskıladığını, marjlarda erozyonun derinleştiğini ve imalat sanayiinde yaygın bir zayıflama yaşandığını gösteriyor.

☑ JPMorgan ve Morgan Stanley, enflasyonda düşüş ve siyasi belirsizliklerin ötelenmesiyle TL varlıklar ve uzun vadeli tahviller için alım önerisinde bulunurken, temmuzdan itibaren faiz indirimi bekliyor.

☑ Trump’ın İsrail’den aldığı ateşkes taahhüdünü duyurmasıyla Gazze için yeni bir diplomatik pencere açılırken, bu sürecin başarısı hem Hamas’ın yanıtına hem de ABD’nin ara buluculuğunun etkisine bağlı olacak.

Okuma süresi: 4 dakika 55 saniye.

Ajanda

1️⃣ Trump’ın, İsrail’in 60 günlük bir ateşkesi kabul ettiğini duyurmasının ardından bölgedeki gelişmeler takip ediliyor.

2️⃣ Euro Bölgesi mayıs ayı işsizlik oranı açıklanacak. Beklenti %6,2 seviyesinde.

3️⃣ Ticaret Bakanı Ömer Bolat, haziran ayı dış ticaret rakamlarına ilişkin basın toplantısı düzenleyecek.

Enflasyon

Yarın açıklanacak enflasyon verileri öncesi fotoğraf netleşiyor. İTO verilerine göre haziranda perakende fiyatlar %1,77 artarken, bu oran son beş yılın haziran ortalamasının altında kaldı. Aylık artışta konut, ev eşyası ve lokanta-otel kalemleri öne çıkarken, yıllık bazda enflasyon %44,4’e geriledi. Gıda kaleminde ise %1,9’luk artış geçmiş yıllara kıyasla daha ılımlı bir seyir gösterdi. Toptan eşya tarafında ise fiyat artışı aylık %1,93 oldu. TÜFE öncesi banka tahminleri arasında uyum dikkat çekiyor. Garanti BBVA ve Akbank’ın modelleri haziran TÜFE’si için %1,3–1,5 bandına işaret ediyor.

Eğer bu bantta bir veri gelirse, yıllık TÜFE %35,4’ten %35 civarına gerileyecek. Böylece üç aydır kademeli düşüş gösteren yıllık enflasyon, yaz aylarında da düşüş trendini koruyacak. Enflasyon beklentileri yaz aylarında iyileşse de gıda ve enerji kalemleri hala volatil. BOTAŞ, doğalgaz toptan satış fiyatlarında bütçe hedefleri doğrultusunda artışa gittiğini açıkladı. 2 Temmuz 2025 itibarıyla geçerli olacak yeni tarifeye göre, sanayi aboneleri için ortalama %7,86, konut aboneleri için ise ortalama %24,6 oranında zam yapıldı. Bu adım, tüketici enflasyonu üzerinde yukarı yönlü bir baskı yaratabilir.

PMI

Haziran PMI verileriyle birlikte, ilk yarının sonunda imalat sanayiinde daralma daha da belirginleşti. Türkiye İmalat PMI verisi 46,7 ile sekiz ayın en düşük seviyesine indi. Bu seviye, 2024 Nisan’dan bu yana faaliyet koşullarının her ay kötüleştiğini gösteriyor. En dikkat çekici bozulma ise hem iç hem dış talepte yaşanıyor. Yeni siparişlerde düşüş kesintisiz 24. ayına girerken, ihracat siparişleri de son üç ayın en sert daralmasını kaydetti. Talep tarafındaki bu sıkışıklık, üretimde sert kesintilere ve dokuz ayın en sert istihdam kaybına neden oldu. Özellikle marjlardaki aşınma ve zayıf talep yapısı, firmaların istihdam ve yatırım kararlarını baskılayabilir.

Fiyatlama tarafında üretici maliyetleri artmaya devam ederken, talepteki zayıflık nedeniyle üretici satış fiyatlarındaki artış yılın en düşük seviyesine indi. Kur geçişkenliği sürüyor ama firmalar bu maliyeti müşteriye yansıtamıyor. Sektörel dağılıma bakarsak; haziran ayında takip edilen 10 sektörün tamamında üretim düşmüş. Tekstil sektörü hem üretimde hem istihdamda en sert daralmayı yaşarken, dört aydır üst üste ürün fiyatı düşüren tek sektör konumunda. Makine ve metal ürünleri sektörü ise toplam ve ihracat siparişlerinde pozitif ayrışmış. Ana metal ürünlerinde satış fiyatı artışı sektörler arasında en yüksek düzeyde. Diğer yandan elektrikli ürünler ve ana metal sektörü istihdamda pozitif ayrışmış.

Gazze

Trump cephesinden gelen açıklamayla Gazze’de yeni bir ateşkes zemini oluşuyor. Trump, İsrail’in 60 günlük bir ateşkesi kabul ettiğini duyurdu ve bu çerçevenin artık Hamas’a sunulacağını açıkladı. Detaylar belirsiz olsa da Trump’ın “daha iyi bir teklif gelmeyecek” mesajı dikkat çekici. Bu açıklamanın ardından gözler Hamas’ın vereceği yanıta çevrildi. Katar ve Mısır’ın aracılığıyla yürütülen teklif sürecinde şimdiye kadar çok sayıda girişim başarısız olmuştu.

Gazze’deki insani kriz ise derinleşerek devam ediyor. Yardım kuruluşları 2 milyon kişinin kıtlık tehlikesi altında olduğunu söylüyor. İsrail’in mayıs ayında yardım girişlerini kısıtlaması ve ardından gelen sınırlı açılmalar, bölgedeki dağıtımı kalıcı şekilde iyileştiremedi. Trump’ın “Orta Doğu’nun iyiliği için” dediği plan, sahada gerçek bir değişim yaratabilecek mi, önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ama bu kez dikkatler sadece çatışmanın taraflarında değil, Trump’ın liderliğinde şekillenen ABD diplomasisinde olacak.

Atıştırmalıklar

🔼 Borsa İstanbul, haziran ayını son işlem günü %5’in üzerindeki prim sayesinde %10’un üzerinde bir yükselişle tamamlarken, temmuz ayına da güçlü bir başlangıç yaptı. BIST-100 endeksi son iki günde toplamda %7’nin üzerinde prim yaptı. Düşen siyasi gerilim, yavaşlayan enflasyon ve 24 Temmuz’da toplanacak Para Politikası Kurulu toplantısında faiz indirimi beklentileri iyimserliği artırıyor. Hacimlerde de artış dikkat çekiyor. Pazartesi günü 165, dün de 132,3 milyar TL hacim gördük. Son 3 ayın en yüksek 2 hacminin son iki günde gerçekleştiğini görüyoruz.

⚛️ Rosatom, Türkiye’de inşası süren 25 milyar dolarlık Akkuyu Nükleer Santrali’ndeki %49’luk hissesini devretmek üzere yerli ve yabancı yatırımcılarla görüşmeler yürütüyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, ilk ünitenin test sürecinde olduğunu ve yıl sonuna dek şebekeye elektrik sağlayacak sistemlerin devreye alınmasının planlandığını söyledi. Daha önce yerli ortaklık hedefi sonuçsuz kalmıştı. Ukrayna savaşı sonrası yaptırımlarla karşılaşan Rusya’nın finansman zorlukları yaşadığı projede, doğal gaz takası gibi alternatif ödeme yöntemleri devrede. Dedusenko’ya göre asıl sorun, dolar ve euro cinsi transferlerdeki kısıtlamalar.

🛢️ Petrol fiyatlarında aşağı yönlü baskı etkisini sürdürüyor. OPEC+ ülkelerinin üretim artışı planları ve süregelen ticaret gerilimleri piyasa algısını zayıflatıyor. Brent petrol 66,58 dolara, WTI ise 64,81 dolara kadar düştü. Uzmanlara göre, ittifakın Ağustos’ta günlük 411 bin varil üretim artışına onay vermesi olası ve bu durum küresel arz fazlası endişesini artırıyor. Bu sırada, birçok ülke 9 Temmuz’dan önce ABD ile yeni ticaret anlaşmaları yapmaya çalışıyor. Ek gümrük vergileri ihtimali ise piyasalarda belirsizlik yaratıyor.

🏭 Tüpraş, Haziran ayında motorin ve jet yakıtı marjlarında sırasıyla %18 ve %5 oranında artış yaşarken, benzin marjı %9 geriledi. Ürün marjları genel hatlarıyla son 5 yılın ortalamalarına yakın seyretti. Yıllık karşılaştırmada motorin marjı sınırlı bir toparlanma gösterirken, jet yakıtı ve benzin marjlarında düşüş gözlendi. Türkiye akaryakıt pazarında ise yılın ilk dört ayında motorin ve jet yakıtı satışlarında ılımlı artış yaşanırken, benzin satışları %18,8 gibi kayda değer bir yükseliş sergiledi. Şirketin 2025 net rafineri marjı beklentisi 5–6 $/v olup, ilk çeyrekte bu rakam 4,1 $/v seviyesinde gerçekleşmişti.

📈 JPMorgan ve Morgan Stanley, Türkiye’de enflasyonda düşüş beklentisi ve faiz indirimi olasılığı nedeniyle yatırımcılara TL ve TL cinsi tahvil alımı öneriyor. Stratejistler, yaz aylarında jeopolitik risklerin hafiflemesiyle birlikte yatırımcı ilgisinin artabileceğini vurgularken, özellikle 4 yıl vadeli tahvillerin ve carry trade pozisyonlarının cazip hale geldiğini belirtiyor. CHP Kurultayı davasının eylüle ertelenmesi sonrası TL’de yaşanan değer kazancı bu ilgiyi destekliyor. Her iki kurum da TCMB’nin temmuz ayından itibaren kademeli faiz indirimi başlatabileceğini öngörüyor.

🏦 ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Fed’in eylül ayına kadar faiz indirimi yapabileceğini söyledi. Bu yorum, Başkan Trump’ın faizleri düşürme yönündeki baskısını artırdığı bir döneme denk geldi. Bessent, Fed’in faiz politikalarında tarifelerin enflasyon yaratmaması ilkesine göre hareket ettiğini, bu yaklaşıma katılmasa da, sonbaharda indirim olasılığının oldukça yüksek olduğunu ifade etti. Bu açıklama, para politikasına yönelik siyasi müdahale tartışmalarının yeniden güçlendiği bir dönemde dikkat çekti.

💵 Donald Trump’ın toplam 3,3 trilyon dolarlık vergi ve harcama kesintisi içeren yasa tasarısı, Senato’da 51’e 50 oyla kabul edilerek Temsilciler Meclisi’ne gönderildi. Başkan Yardımcısı JD Vance’in eşitliği bozan oyu belirleyici oldu. Paket, 4,5 trilyon dolarlık vergi indiriminin 1,2 trilyon dolarlık harcama kesintileriyle dengelenmesini öngörüyor. Tasarıda, eyalet ve yerel vergi indirimlerinin artırılması, bahşiş ve fazla mesai gelirlerinin vergiden muaf tutulması ve 2017’de yürürlüğe giren vergi indirimlerinin süresinin uzatılması gibi düzenlemeler yer alıyor.