Enflasyon beklentileri şekilleniyor

23 Eylül Salı gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Eylülde tüketici güveni gerilerken, dayanıklı tüketime yönelik iştahın yeniden canlanması dikkat çekti.

☑ Erdoğan–Trump görüşmesinde F-35 programına dönüş ihtimalinin gündeme gelmesi savunma iş birliğinde kritik bir eşik olacak.

☑ Ağustosta yabancı ziyaretçi sayısı %2 artarken, yılın ilk sekiz ayında en fazla turist gelen ülkeler Rusya, Almanya ve İngiltere oldu.

☑ Akbank Ekonomik Araştırmalar, eylülde enflasyonu %2,6 beklerken; bu tabloda TCMB’nin faiz indirimi alanının daraldığını vurguluyor.

Okuma süresi: 3 dakika 56 saniye.

Ajanda

1️⃣ TCMB, eylül ayına ilişkin finansal hizmetler güven endeksini ve temmuz ayına ilişkin finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülüklerini açıklayacak.

2️⃣ Birleşmiş Milletler 80. Genel Kurulu yüksek düzeyli görüşmeleri, 150 civarında devlet ve hükümet başkanının katılımıyla New York'ta başlayacak.

3️⃣ Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na hitap edecek.

Tüketici Güven Endeksi

Eylül ayında Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre %0,4 düşüşle 83,9’a geriledi. Genel eğilimin zayıfladığını görsek de alt kırılımlarda daha farklı bir tablo var. Özellikle dayanıklı tüketim tarafında iki aydır devam eden toparlanma dikkat çekiyor. Mevcut dönemin dayanıklı tüketim alımı için uygunluğu yeniden 50’nin üzerine çıktı, ertelenmiş talebin izlediğimiz kalemi olan “gelecek 12 ayda dayanıklı tüketime harcama düşüncesi” ise 105,7’ye yükseldi. Bu iyileşme otomotiv ve konut beklentilerine de yansıdı. Otomobil alma ihtimali 24,3’e, konut alma ya da inşa ettirme ihtimali 14,4’e yükseldi. Her ikisi de tarihsel ortalamalarının üzerinde.

Diğer tarafta genel ekonomik duruma dair beklentilerde üç aylık ortalamalar zayıflamaya işaret etti. Enflasyon beklentilerinde yeniden toparlanma, işsizlik beklentisinde ise hafif bir iyileşme var. 18 alt endeksin yarısında aylık bazda yükseliş kaydedildi. Dayanıklı mal alımı için uygunluk, tasarruf yapma isteği ve dayanıklı mallara harcama düşüncesi toparlanırken; borçlanma eğilimi, hanenin maddi durumu ve konut tamiratına harcama ihtimali geriledi. Ücret beklentisi ve yarı dayanıklı mallara harcama isteği de iyimserlik eşiği olan 100’ün üzerinde kalmayı sürdürdü.

Kritik zirve

Perşembe günü Erdoğan ile Trump görüşecek. Ancak görüşmede çıkması beklenen konulara ilişkin haberler gelmeye devam ediyor. Bloomberg News’in haberine göre Erdoğan, Trump’la görüşmesinde hem Boeing’den yüzlerce yolcu uçağı hem de Lockheed Martin’den savaş uçakları alımını masaya getirecek. Türkiye bu alımları, 10 milyar doların üzerinde yerli üretim anlaşmalarıyla dengelemek istiyor. Eğer Washington S-400 meselesinde geri adım atar ve CAATSA yaptırımlarını yumuşatırsa, Türkiye’nin F-35 programına geri dönüş ihtimali doğacak. Bu da sadece uçak alımını değil, daha önce askıya alınan F-35 parçalarının Türk şirketlerince yeniden üretilmesini de mümkün kılabilir. Savunma sanayinde Ankara’nın en büyük beklentisi bu.

Öte yandan gündemde sadece F-35 yok. Türkiye, 40 adet yeni nesil F-16 Viper uçağıyla birlikte mühimmat ve yedek motor alımını da tamamlamayı hedefliyor. Dünyada ABD’den sonra en büyük F-16 filosuna sahip olan Türkiye, yaşlanan F-4’leri bu şekilde devre dışı bırakmayı amaçlıyor. Asıl kritik başlıklardan biri ise motor üretimi. Türkiye hem ABD yapımı uçaklarda kullanılan F110 ve F404 motorlarının montaj izni hem de kendi geliştirdiği Kaan ve Hurjet projeleri için bu motorların tedarikini istiyor. Washington bu konuda henüz net bir yanıt vermedi ama görüşmenin sonucuna göre Türkiye–ABD savunma iş birliğinde yeni bir sayfa açılabilir.

Atıştırmalıklar

✈️ Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı Ağustos’ta yıllık bazda %2 artış gösterdi. Ocak–Ağustos döneminde ülkeyi toplam 40,5 milyon kişi ziyaret ederken bunun 35,5 milyonu yabancı turistlerden, yaklaşık 5 milyonu ise yurtdışında yaşayan vatandaşlardan oluştu. Ağustos ayında en çok ziyaretçi gönderen ülke 990 bin kişiyle Rusya olurken, onu çok küçük bir farkla Almanya ve ardından İngiltere takip etti. Yılın ilk sekiz ayında da tablo benzer; Rusya 4,5 milyon, Almanya 4,4 milyon, İngiltere ise 3 milyon ziyaretçiyle öne çıkarken, bu ülkeleri İran ve Bulgaristan izledi.

📈 Akbank Ekonomik Araştırmalar, eylül için nihai enflasyon tahminini %2,6 olarak açıkladı. Bu gerçekleşirse yıllık enflasyon %33’ten %32,4’e gerileyecek ancak yine de TCMB tahmin bandının üst sınırında kalınacak. Mevsimsellikten arındırılmış aylık enflasyon %2,5 civarında seyrediyor ve enflasyondaki katılığın sürdüğü vurgulanıyor. Yıl sonunda %30’un altı neredeyse imkânsız görülürken, kasım Enflasyon Raporu’nda tahmin bandının yeniden yukarı güncellenmesi bekleniyor. Bu koşullarda faiz indirimlerini gerekçelendirmek zorlaşırken, TCMB’nin kalan iki toplantıdan en az birinde beklenti altı bir sürpriz yapması ya da indirim döngüsüne ara vermesi olası seçenekler arasında değerlendiriliyor.

📉 Fed’in yeni üyesi Stephen Miran, faiz oranlarının mevcut seviyesini “çok yüksek” bulduğunu ve işgücü piyasasını korumak için agresif indirimler gerektiğini açıkladı. Gümrük vergileri, göç kısıtlamaları ve vergi politikalarının nötr faizi aşağı çektiğini belirten Miran, ekonominin zarar görmemesi için faizlerin daha düşük bir patikaya oturması gerektiğini söyledi. Bu yıl kalan iki toplantıda toplam 125 baz puanlık indirimin yanı sıra 2026 ve 2027’de de keskin indirimlerin sürmesi gerektiğini savunan Miran, mevcut politika duruşunun istihdam için ciddi riskler barındırdığını vurguladı.

🚗 ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, otomotiv sektöründe vergi oranlarının dünya ortalamalarının üzerinde olduğunu ve mevcut yapının artık sürdürülemez hale geldiğini söyledi. Bozkurt, yeni yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’nın hazırlık süresi tanımadan yürürlüğe girmesinin sektörde öngörülebilirliği zorlaştırdığını, uzun vadeli planlama yapan markaların rekabet gücünü zayıflattığını vurguladı. Vergi sisteminin sürekli yeni kurallarla değişmesinin tüketicileri kısa vadeli avantajlara yönelttiğini, markaların ise orta ve uzun vadeli strateji oluşturmakta zorlandığını belirten Bozkurt, bu düzenlemenin Çin ve ABD gibi serbest ticaret anlaşması olmayan ülkelere kolaylık sağlarken aynı zamanda bazı ürün gruplarında ek yükümlülük getirdiğine dikkat çekti.

🏦 HSBC Türkiye Genel Müdürü Burçin Ozan, AA’ya verdiği mülakatta hem küresel hem de yurt içi gelişmelerin bankacılık sektörü açısından daha elverişli bir ortam oluşturduğunu söyledi. Enflasyondaki yavaşlama, TCMB’nin faiz indirimleri ve makro ihtiyati tedbirlerin kademeli olarak kaldırılmasının bankaların verimlilik ve kârlılığına destek vereceğini belirten Ozan, ABD’de beklenen faiz indirimlerinin de fonlama maliyetlerini düşürerek uluslararası yatırımcıların ilgisini artıracağını ve bankaların değerlemelerine olumlu yansıyacağını ifade etti. Fonlama maliyetlerinde başlayan düşüşle birlikte kârlılığın yılın üçüncü çeyreğinden itibaren artmasını beklediklerini vurgulayan Ozan, enflasyonu yıl sonunda %31, 2026’da ise %19 seviyesinde öngördüklerini, politika faizinin de aynı dönemde sırasıyla %35,5 ve %23 seviyelerine gerilemesini beklediklerini aktardı.