İkinci indirim döngüsü

17 Eylül Çarşamba gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Fed’in ara verdiği indirim döngüsüne yeniden başlaması bekleniyor. Genel konsensus 25 baz puanda oluşsa da iş gücü piyasasındaki daralma nedeniyle 50 baz puan bekleyenler de var.

☑ Konut satışları ağustosta rekor kırarken, piyasa faiz indirimi süreciyle birlikte canlanma sinyali veriyor.

☑ Sektör bilançoları verisine göre 2024’te reel sektör güçlü ciro artışına rağmen yükselen maliyetler ve faiz baskısıyla kârlılıkta geriledi, finansal riskler ise belirgin şekilde arttı.

☑ CHP’de kurultay iptal davasının ertelenmesinin ardından Özel ile Kılıçdaroğlu’nun bir araya gelme ihtimali, parti içindeki gerilimin yumuşaması için önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor.

Okuma süresi: 4 dakika 24 saniye.

Ajanda

1️⃣ ABD Merkez Bankası faiz kararını duyuracak.

2️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, temmuz ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcunu açıklayacak.

3️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, haziran ayına ilişkin hayvancılık, ağustos ayına ilişkin motorlu kara taşıtları istatistiklerini açıklayacak.

Sektörel Bilançolar

TÜİK’in dün açıkladığı 2024 Sektör Bilançoları, 1 milyon 104 bin firmayı kapsayan reel sektörün genel görünümünü ortaya koyuyor. Gelirler, kârlılık ve borçluluk açısından 2023 ile karşılaştırmalı olarak verileri ele alalım. 2024’te reel sektörde satışların arttığını görüyoruz. Net satışlar bir yılda %50 yükselerek 52 trilyon TL’den 78,2 trilyon TL’ye çıktı. Ancak aynı dönemde satışların maliyeti %52 artarak 66,9 trilyon TL’ye ulaştı. Bu tablo, brüt kâr marjının %15,6’dan %14,5’e gerilemesine neden oldu. Satışların maliyetlere ek olarak, faaliyet giderleri daha da hızlı büyüdü. 2023’te net satışların %8,3’ünü oluşturan giderler, 2024’te %9,7’ye çıktı. Böylece reel sektörün faaliyet kâr marjı %7,3’ten %4,8’e düştü.

Karlılıktaki baskı net kâr rakamına da yansıdı. 2023’te 1,96 trilyon TL olan dönem net kârı, 2024’te 1,95 trilyon TL’ye geriledi. Satış gelirlerindeki sert artışa rağmen net kâr marjı %3,8’den %2,5’e geriledi. Yükselen faizin etkisi finansman giderlerinde görüyoruz. Finansman giderleri %48 artarak 3,1 trilyon TL’ye ulaştı. Sektörün nakdi kredi stoku %26 artışla 11,4 trilyon TL’ye yükseldi. Özellikle döviz kredilerindeki %40’lık artış dikkat çekiyor; stok 5,0 trilyon TL’den 7,05 trilyon TL’ye çıktı. Böylece reel sektörün toplam finansal riski 13,6 trilyon TL’den 17,3 trilyon TL’ye çıktı. 2024, reel sektör için “büyüyen ciro, daralan marjlar” yılı oldu.

Konut

Dünkü bültende BETAM çalışması üzerinden konut piyasasının öne çıkan dinamiklerine yer vermiştik. Gün içinde TÜİK’ten konut satışları ve TCMB’den konut fiyat endeksi verilerini öğrendik. Ağustos ayında konut satışları güçlü seyrini korudu ve 143 bin adede ulaşarak yılın en yüksek seviyesini gördü. Geçen yıl temmuzda başlayan artış serisinin 14’üncü ayda da sürdüğünü görüyoruz. Özellikle ipotekli satışlarda yüzde 45’lik artış dikkat çekerken, faiz indirim beklentileri ile önümüzdeki dönemde bu tarafın daha fazla destek verdiğini görebiliriz.

Fiyatlarda yıllık bazda dramatik değişim görmüyoruz. Konut Fiyat Endeksi yıllık yüzde 31,4 yükselirken, reel anlamda yüzde 1,2’lik düşüş gösterdi. Ankara reel olarak pozitif ayrışırken İstanbul ve İzmir’de gerileme dikkat çekiyor. BETAM çalışmasında satılık konut talep endeksinde son iki yılın zirvesini görürken, kiralık konut talebinde mevsimsel etkilerle geri çekilme görmüştük. Konut fiyatlarında 2024 Haziran’dan bu yana reel düşüş etkisinin aydan aya azaldığını takip ediyoruz. Düşen enflasyon ve faiz indirim döngüsüyle birlikte reel değerlenme döngüsüne yakın olabiliriz.

Dolar kan kaybetmeye devam ediyor (BN)

Fed

Bugün Fed merakla beklenen faiz kararını açıklayacak. Piyasanın beklentisi Fed’in ara verdiği indirim döngüsüne 25 baz puanlık indirimle başlaması yönünde. Ayrıca önümüzdeki 1 yıllık süreçte dört ya da beş defa 25 baz puanlık indirim bekleniyor. Genel konsensus 25 baz puanda oluşsa da 50 baz puanlık jumbo indirim bekleyenler de var. Komite zor bir ikilemde. Bir yanda revize edilen istihdam verileriyle net biçimde zayıflayan işgücü piyasası var. Öte yanda, halen hedefin üzerinde seyreden ve tarifelerden destek alan bir enflasyon görünümü mevcut.

Güçü konsensus, her ne kadar piyasa beklentilerinin sindirildiğini gösterse de uzun bir süredir ara verilen indirim döngüsünün yeniden başlaması ve gelecek projeksiyonların belirsizliği piyasada volatilite riskini artırıyor. Piyasalar için kritik olan yalnızca faiz kararı değil; karar metninde hangi hedefin önceliklendirileceği ve ileride nasıl bir patika ima edileceği olacak. Bu yüzden toplantı sadece bugünü değil, önümüzdeki 6–12 ayın yönünü tayin etme potansiyeli taşıyor.

Atıştırmalıklar

🤝 CHP’de kurultay iptali davasının 24 Ekim’e ertelenmesinin ardından gözler parti içindeki gelişmelere çevrildi. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre Özgür Özel ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun önümüzdeki günlerde Meclis Grup Başkanvekili Murat Emir’in ev sahipliğinde Ankara’da bir araya gelebileceği konuşuluyor. Parti içinde bölünme görüntüsünden rahatsız olan bazı milletvekillerinin uzun süredir iki lideri buluşturmak için baskı yaptığı ve aracı rol üstlendiği belirtiliyor. Görüşmenin gerçekleşmesi halinde, parti içi gerilimlerin yumuşatılması yönünde kritik bir adım olarak görülüyor.

💸 Merkez Bankası, bankaların geçici likidite ihtiyaçlarını karşılamak için kullandığı reeskont ve avans işlemlerinde faiz oranlarını güncelledi. Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde yıllık faiz oranı yüzde 41,25, avans işlemlerinde ise yüzde 42,25 olarak belirlendi. Reeskont, iskonto edilmiş kıymetlerin tekrar bir bedel karşılığında el değiştirmesini ifade ederken, bu oranlar bankaların Merkez Bankası üzerinden sağladıkları ticari senet ve vesika temelli finansmanda temel referans niteliği taşıyor.

⏳ Türkiye Varlık Fonu (TVF), Vakıfbank sermayesinin yüzde 74,79’una karşılık gelen paylarının yaklaşık yüzde 1,53’üne denk gelen 152 milyon lira nominal değerli kısmının hızlandırılmış talep toplama yöntemiyle satış sürecini başlattığını duyurdu. Satış, Türkiye dışında yerleşik kurumsal yatırımcılara yönelik olacak ve süreci Merrill Lynch International yönetecek. Talep toplama sonucunda belirlenecek satış fiyatı ve pay adedi daha sonra açıklanacak; işlemin takasının borsa dışında yapılması planlanıyor. Satışın tamamlanması halinde TVF’nin Vakıfbank’taki payı yüzde 73,26’ya, bankanın serbest dolaşımı ise yüzde 7,51’e yükselecek. Ayrıca TVF, işlem sonrası kalan payları için 90 günlük satmama taahhüdü verdi.

💰 Astor Holding, Astor Enerji’de sahip olduğu B Grubu payların bir kısmını hızlandırılmış talep toplama yöntemiyle kurumsal yatırımcılara satarken, gelen yüksek talep üzerine satışa sunulan miktarı 80 milyon adetten 90 milyon adede çıkardı. Önceki kapanışa göre yaklaşık %8 iskonto ile pay başına 109 TL’den fiyatlanan işlem sonucunda 9,8 milyar TL brüt hasılat elde edildi. Satışın 18 Eylül’de gerçekleştirilmesi, 22 Eylül’de ise takasın tamamlanması bekleniyor. İşlem sonrasında Astor Holding’in payı %5,99’a, şirketin halka açıklık oranı ise %36,76’ya yükselecek. Feridun Geçgel, doğrudan ve dolaylı toplamda %60,24 payla çoğunluk hissedarlığını korumaya devam edecek.

🟡 Altın, yıl başından bu yana jeopolitik riskler, merkez bankası alımları ve Trump’ın ticaret politikalarının yarattığı belirsizliklerle %40’tan fazla değer kazanırken, bugünkü Fed kararının öncesinde rekor tazeledi. İş gücü piyasasındaki yumuşama sinyalleri ve swap piyasalarının yıl sonuna kadar en az bir, hatta muhtemelen iki ek indirim fiyatlaması, hem altını hem de bakır gibi diğer baz metalleri destekliyor. ABD tahvil getirilerindeki gerileme ve dolar endeksindeki zayıflama bu hareketi güçlendirirken, piyasalar artık yalnızca faiz patikasına değil, Fed’in bağımsızlığına dair tartışmalara da odaklanmış durumda.