Piyasalar tedirgin

18 Haziran Çarşamba gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Piyasalar, İran-İsrail geriliminin ortasında güvenli limanlara yönelirken, Fed’in bu akşamki faiz kararı ve Powell’ın vereceği mesajlar yeni dönemin rotasını belirleyecek.

☑ Orta Doğu’daki kriz yeni bir eşiğe geldi. Trump yönetimi, G7 Zirvesi’ni yarıda kesip güvenlik zirvesi yaptı, USS Nimitz’i bölgeye gönderdi.

☑ Petrol cephesinde tansiyon düşmüyor. Fiyatlar, jeopolitik risklerle beş ayın zirvesine taşındı. İsrail’in hava saldırıları sonrası ABD’nin çatışmaya doğrudan dahil olabileceği beklentisi, Brent’i 76 doların, WTI’ı 75 doların üzerine taşıdı.

☑ ABD’de tüketici frene bastı. Mayıs ayı perakende satışları beklentilerin üzerinde düşerek %0,9 geriledi.

Okuma süresi: 3 dakika 42 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, nisan ayı dış ticaret endekslerini, mayıs ayı motorlu kara taşıtları verilerini ve 2024 yılı satın alma gücü paritesi geçici sonuçlarını açıklayacak.

2️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, nisan ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcunu duyuracak.

3️⃣ Fed, faiz kararını açıklayacak.

Petrol Hareketi (Bloomberg)

Piyasalar volatil

İran-İsrail gerilimi beşinci gününe girerken, yatırımcıların riskten kaçınma eğilimi yeniden kuvvetlendi. S&P 500 ve Nasdaq yaklaşık %1 civarında düşüşle kapandı, en fazla değer kaybeden sektör sağlık oldu. Öte yandan enerji hisseleri yükselişteydi. Petrol fiyatları %4 artarken, jeopolitik risklerin Hürmüz Boğazı’nı etkileyebileceği beklentisi fiyatlamara yansıdı. Tahvil tarafında güvenli liman talebi net şekilde hissediliyor. 10 yıllık tahvil faizi %4,39’a gerilerken, dolar güçlendi.

Bu noktada piyasaların gözü yeniden Fed’e çevrilmiş durumda. Karar, bu akşam açıklanacak. Fed Başkanı Jerome Powell’ın basın toplantısı ise 21:30’da. Beklentiler faizin değişmeyeceği yönünde. Fed, aralık ayından bu yana faiz indirimine gitmedi. Enerji fiyatları ve faiz patikası, önümüzdeki dönemin en kritik iki başlığı olarak öne çıkıyor. Toplantı sonrası sadece faiz kararı değil, gelecek yıllara dair ekonomik görünüm ve faiz patikası da paylaşılacak. Gözler ayrıca, kararın oy birliğiyle mi yoksa ayrışmalarla mı alındığında olacak.

US Hava Kuvvetleri /AP 

ABD dahil mi olacak?

Haftalardır süren belirsizlik dün gece başka bir evreye geçti. Trump, Beyaz Saray’da ulusal güvenlik ekibiyle bir saatten uzun süren bir toplantı yaptı. Gündem, İsrail-İran hattında giderek derinleşen çatışmalardı. Toplantı sonrası Netanyahu’yla telefon görüşmesi gerçekleşti ama Beyaz Saray sessiz kaldı. Trump, toplantı öncesi sosyal medyada İran’a koşulsuz teslim çağrısı yaptı. Hamaney’i doğrudan hedef alan ifadeler dikkat çekti. New York Times’a göre İran, ABD saldırıya geçerse bölgedeki Amerikan üslerini hedef alacak şekilde hazırlık yapıyor. İsrail tarafında ise nükleer tesislere yönelik hava saldırıları giderek daha derinleşiyor.

Trump, Kanada’daki G7 Zirvesi’ni yarıda keserek Washington’a döndü. Aynı saatlerde USS Nimitz uçak gemisi görev grubuyla birlikte Orta Doğu’ya yönlendirildi. Almanya Başbakanı Merz, ABD’nin katılım kararının saatler içinde netleşeceğini söyledi. ABD ile İran arasında daha önce yürütülen nükleer müzakere süreci rafa kalkmış görünüyor. Trump, İran hava sahasında artık ABD’nin tam kontrol sağladığını ve bunun İsrail’in hava üstünlüğüne büyük katkı sunduğunu açıkladı. Henüz net bir bilgi olmasa da Fordow’da bulunan nükleer tesisin hedef alınabileceği konuşuluyor.

ABD Perakende Satışlar (ING)

ABD’de perakende satışlar yavaşlıyor

Mayıs ayına ilişkin ABD perakende satış verileri, tüketicinin giderek daha temkinli bir pozisyona geçtiğini gösteriyor. Mart ayında tarifeler yürürlüğe girmeden önce yaşanan hızlı harcama artışı, özellikle otomobil alımlarındaki sıçramayla birlikte dikkat çekmişti. Ancak Mayıs verisiyle birlikte tüketicinin iştahsızlığı daha görünür hale geldi. Piyasa beklentisi perakende satışların %0,6 düşüş göstereceği yönündeydi, fakat %0,9’luk gerçekleşme tabloyu daha olumsuz hale getirdi. Özellikle otomobil, yapı malzemeleri ve akaryakıt gibi kalemlerde sert düşüşler dikkat çekerken, internet satışları ve çeşitli ürün kategorileri sınırlı da olsa pozitif ayrıştı.

Tüketicinin davranışı değişiyor. Artık sadece gelir değil, gelecek beklentileri de harcama kararlarında belirleyici oluyor. Özellikle istihdam piyasasına dair temkinli bir bakış gelişmiş durumda. Bu tablo, Fed’in yılın ikinci yarısında daha dikkatli hareket edeceğini düşündürüyor. Her ne kadar enflasyon düşüş eğiliminde olsa da, büyüme tarafındaki zayıflama para politikasını sıkı tutmakla gevşetmek arasında yeni bir ikilem yaratabilir. Yani hem reel harcamalarda yavaşlama hem de geleceğe dair belirsizlik, 2025 için tüketim hikayesini törpüleyecek gibi görünüyor.

Atıştırmalıklar

🛢️ Petrol fiyatlarında yükseliş sürüyor. İsrail’in geçen hafta İran’a yönelik saldırılarıyla başlayan süreçte, ABD’nin de çatışmaya dahil olabileceği yönündeki spekülasyonlar fiyatları yukarı çekti. Brent 76 doların, WTI 75 doların üzerinde, son beş ayın zirvesindeyiz. Şu ana kadar İran’ın ihracat altyapısında ciddi bir hasar yok ama piyasada en büyük endişe Hürmüz Boğazı’na kilitlenmiş durumda. Trump’ın “koşulsuz teslim” çıkışı ve Hamaney’e yönelik sosyal medya tehditleri artık diplomasi zemininden uzaklaşıldığını gösteriyor.

🧭 Enerji Bakanı Bayraktar, kabine sonrası yaptığı açıklamada İsrail-İran geriliminin petrol arzına yönelik risk oluşturabileceğini söyledi ama şu an için arzda somut bir sıkıntı görmediklerini belirtti. Fiyatların yukarı yönlü hareket ettiğini, bunun devam edebileceğini ama Türkiye’nin doğrudan İran’dan petrol almadığını vurguladı. Türkiye’nin petrol ihtiyacının %20’si Hürmüz üzerinden geliyor. Gabar sahasından gelen üretim ise ihtiyacın %8’ini karşılıyor.

🛳️ İsrail-İran çatışmasının ardından enerji piyasalarında Hürmüz Boğazı riski fiyatlamaya girmeye başladı. Özellikle LNG arzının sekteye uğrayabileceği endişesi, Avrupa gaz fiyatlarını yukarı çekiyor. TTF’de temmuz vadeli kontratlar megavatsaat başına 39,7 euroya kadar yükselerek nisan başından bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Bu, çatışma öncesine göre yaklaşık %8’lik bir artış anlamına geliyor. Günlük bazda ise %3’lük yükselişle jeopolitik risklerin Avrupa enerji piyasasına etkisi netleşmeye başladı.

📉 Citi, yatırım talebinin zayıflayacağını ve küresel büyüme görünümünün iyileşeceğini öngörerek, 2025 sonu ya da 2026 başında ons altının 3 bin doların altına inebileceğini düşünüyor. Banka, 3 aylık beklentiyi 3.300 dolara, 6-12 aylık beklentiyi ise 2.800 dolara çekti. Ancak kısa vadede jeopolitik risklerin ve ABD’deki mali belirsizliklerin etkisiyle üçüncü çeyrekte 3.100–3.500 dolar bandında yatay bir seyir bekliyorlar. Gümüş tarafında ise daha net bir yükseliş beklentisi var. Daralan arz ve canlı talep nedeniyle fiyatların önümüzdeki bir yıl içinde 40 dolara çıkabileceğini öngörüyorlar.