Risk iştahı kalıcı mı?

14 Mayıs Çarşamba gününden herkese günaydınlar, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Mart ayı cari denge verileri, altın ve enerji kaynaklı sınırlı iyileşmeye rağmen çekirdek ithalattaki artış ve hizmet gelirlerindeki zayıflamayla birlikte, yılın geri kalanında dış denge açısından hem destekleyici hem de kırılgan risklerin bir arada seyredebileceğini gösteriyor.

☑ Trump’ın, Esad sonrası dönemde Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararı, hem ülkenin uluslararası sistemle yeniden bütünleşme sürecine kapı aralarken hem de Trump’ın Ortadoğu’daki barış ve yatırım diplomasisini ön plana çıkarma çabasının bir parçası olarak öne çıkıyor.

☑ TCMB’nin yayımladığı analiz, altın fiyatlarındaki yükselişin özellikle Eylül 2023 sonrası dönemde konut piyasasında fiyatları yukarı çektiğini, ancak satış adetlerinde belirgin bir artış yaratmadığını ortaya koyarken; kredisiz alımların öne çıkması, altın kaynaklı servet etkisinin yüksek faiz ortamında bile talebi canlı tuttuğunu gösteriyor.

Okuma süresi: 3 dakika 34 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye'nin ev sahipliğinde, NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı düzenlenecek. Toplantıya, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte katılacak.

2️⃣ ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu ziyareti kapsamında Suudi Arabistan'da Körfez İşbirliği Konseyi-ABD Zirvesi'ne iştirak edecek. Trump, devamında Katar’a geçerek Emir Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile görüşecek.

3️⃣ Almanya Tüketici Fiyat Endeksi nisan ayı verileri açıklanacak. Beklenti %0,4 gelmesi yönünde.

Ödemeler Dengesi

Mart ayında açıklanan cari işlemler verileri, yılın geri kalanı için hem olumlu hem de temkinli okunması gereken sinyaller taşıyor. Açık 4,1 milyar $ ile beklentilerin üzerinde gelirken, 12 aylık birikimli cari açık 12,6 milyar $ seviyesinde sabit kaldı. Öncelikle dış ticaret tarafında mevsimsellikten arındırılmış iyileşme sınırlı kaldı. Altın ve enerji ithalatındaki düşüş bu toparlanmanın ana kaynağı olurken, çekirdek dengede bozulma dikkat çekici. Özellikle mart ayında altın ve enerji hariç ithalat son 11 ayın zirvesine ulaşarak cari dengeyi olumsuz etkiledi.

Hizmetler dengesine baktığımızda tablonun bir miktar olumsuz olduğunu görüyoruz. Seyahat gelirlerinde artış yaşansa da navlun gibi taşımacılık kalemlerinde maliyetlerin artması toplam hizmet dengesinde bozulmaya yol açtı. Yabancı ziyaretçi sayısındaki düşüş, Aralık 2023’ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu da hizmet gelirlerinde ivme kaybı anlamına geliyor. Bu noktada üç temel risk öne çıkıyor. Yurt içinde sıkılaşan para politikasının büyümeyi sınırlaması kısa vadede cari dengeyi desteklese de finansman dengesizliği yaratabilir. Tarife savaşları ve küresel büyüme endişeleri, emtia fiyatlarını baskılayarak ithalat faturasını hafifletebilir. Euro/dolar paritesindeki yükseliş, ihracatı ve hizmet gelirlerini destekleyebilir.

Suriye

Başkan Donald Trump, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’ye yönelik ABD yaptırımlarını kaldıracağını açıkladı. Bu karar, savaşla harap olmuş ülkenin uluslararası topluma yeniden katılma hayallerine önemli bir ivme kazandırıyor. Trump, dün Riyad’da düzenlenen Suudi Arabistan-ABD yatırım zirvesinde yaptığı konuşmada, “Suriye’ye uygulanan yaptırımların sona erdirilmesi talimatını vereceğim. Artık onların parlayacağı zaman geldi.” dedi. Trump’ın bugün Riyad’da Suriye’nin yeni devlet başkanı Ahmed el-Şaraa ile kısa bir görüşme gerçekleştirmesi de planlanıyor.

Trump, bu adımı atmasında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmelerin etkili olduğunu belirtti. Trump bu hafta Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayan bir ziyaret gerçekleştiriyor. Ziyaretin temel amacı bu ülkelerden ABD’ye milyarlarca dolarlık yatırım çekmek olsa da, Trump aynı zamanda kendisini bölgede barış sağlayan bir lider olarak lanse etmeye çalışıyor.

Merkez’in Güncesi

TCMB’nin blog sayfasında yayımlanan analiz, Türkiye’de altın fiyatlarındaki yükselişin, dayanıklı tüketim mallarına olan talep üzerindeki etkisini ortaya koydu. Özellikle 2023 Eylül sonrası dönemde yaşanan sert altın fiyatı artışı, sadece finansal değil, reel piyasalarda da dinamikleri etkiledi. Analizde altın fiyatlarındaki artışın “servet etkisi” yaratması temel varsayım olarak öne çıktı. Türkiye gibi altına olan geleneksel ilginin yüksek olduğu ülkelerde, bu tür fiyat artışları, salt bir yatırım kazancının ötesine geçip, hanehalkı harcama ve yatırım kararlarını da şekillendirebiliyor.

Konut tarafında iki önemli bulgu var. İlki, yüksek altın mevduat oranına sahip şehirlerde konut fiyatlarının diğer illerden daha hızlı arttığı. Bu da servet etkisinin fiyatlara yansıdığını gösteriyor. İkinci bulgu ise satış adetlerinde anlamlı bir farklılaşma olmaması. Arzın kısa vadede esnek olmaması, fiyatlarda yükselişi hızlandırırken, işlem sayısında sınırlı etki yaratıyor. Özellikle kredisiz konut satışlarının altın mevduatı yüksek illerde artış göstermesi, hanehalkının bu kazançları krediye ihtiyaç duymadan kullandığını ortaya koyuyor. Bu da faiz yüksekliğine rağmen piyasadaki talep direncini açıklıyor.

Atıştırmalıklar

📉 ABD’de nisan enflasyonu aylık %0,2, yıllık %2,3 ile beklentilerin altında kaldı. Çekirdek enflasyon ise %2,8 ile değişmedi. Trump yönetiminin gümrük vergilerine rağmen yeni araç fiyatları sabit kaldı, bu da firmaların hala stok eritmeye çalıştığını gösterdi. Çin ile yapılan 90 günlük tarife indirimi enflasyonu sınırlasa da, Fed belirsizlikler nedeniyle faizleri sabit tutuyor. Ekonomistler, bu anlaşmanın resesyon riskini azalttığını ancak enflasyonun hala hedefin üzerinde kalabileceğini vurguluyor.

🤝 Başkan Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’da gerçekleştirdikleri bir yatırım zirvesinde toplam değeri 1 trilyon doları bulduğu iddia edilen ticari anlaşmaları duyurdu. Trump zirvede, “Ortadoğu’nun altın çağı bizimle birlikte yükselecek. Birlikte çalışacağız, birlikte kazanacağız, daima dost olacağız.” diyerek bölgedeki iş birliğinin altını çizdi. Beyaz Saray’a göre anlaşmalar arasında, 142 milyar dolarlık ABD savunma sanayi satışları yer alıyor.

⚠️ Fitch, ABD ile Çin’in gümrük vergilerini 3 ay süreyle düşürme kararının, küresel ekonomik çöküşü önleme çabası olduğunu belirtti. Anlaşmayla ABD’nin ortalama tarife oranı %23’ten %13’e inse de, hâlâ geçen yılki seviyelerin çok üzerinde. Ticaret savaşının sona ermediğini vurgulayan kurum, bu durumun tedarik zincirlerini tehdit etmeye devam ettiğini ve yatırımlar üzerinde baskı oluşturduğunu belirtti. Ticari gerilimin azalması halinde ise küresel büyüme tahminlerinin yukarı yönlü revize edilebileceğini ifade etti.