Şimdi ateşkes zamanı

24 Haziran Salı gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Trump’ın ateşkes açıklaması sonrası İran-İsrail savaşında tarafların sembolik adımlarla çatışmayı tırmandırmaktan kaçındığı ve diplomatik ara bir dönem başladığı görülüyor.

☑ Ateşkes açıklamasıyla jeopolitik risklerin hızla geri çekilmesi, piyasalarda savaş fiyatlamasının çözülmesine ve odakların yeniden Fed’e kaymasına neden oldu.

☑ NATO zirvesi, Trump’ın baskısıyla savunma harcamalarını artırma gündemi etrafında şekillenirken; İngiltere ve Türkiye’nin desteği, birlik mesajını sürdürme çabasını öne çıkarıyor.

☑ Piyasalar gözünü bugün ve yarın Kongre’de konuşacak olan Fed Başkanı Powell’a çevirmiş durumda. Özellikle temmuz ayında olası bir faiz indirimi için enflasyon ve istihdam vurgusu belirleyici olacak.

Okuma süresi: 4 dakika 15 saniye.

Ajanda

1️⃣ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ için Hollanda'nın Lahey kentine gidecek.

2️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haziran ayına ilişkin iktisadi yönelim istatistikleri ve reel kesim güven endeksini, imalat sanayi kapasite kullanım oranını ve nisan ayına ilişkin finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülüklerini açıklayacak.

3️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılına ilişkin uluslararası göç istatistiklerini ve haziran ayına ilişkin hizmet, perakende ticaret ve inşaat güven endekslerini yayımlayacak.

Ateşkes

Trump’ın ‘ateşkes’ açıklaması sonrası 12 gündür süren İran-İsrail savaşında bir duraklama sürecine girilmiş gibi görünüyor. ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği büyük saldırıların ardından, İran dün hem İsrail’e hem de Katar’daki bir ABD üssüne füze saldırılarıyla karşılık verdi. Ancak bu saldırıların zamanlaması, ölçeği ve önceden yapılan uyarılar, İran’ın çatışmayı tırmandırmak yerine sınırlı ve sembolik bir misillemeyi tercih ettiğini gösteriyor. İran Dışişleri Bakanı Arakçi, İsrail saldırmazsa İran’ın da askeri operasyonlara ara vereceğini belirtti. Trump ise sosyal medya hesabından İran ve İsrail’in sırasıyla 12. ve 24. saatlerde ateşkese başlayacağını ve savaşın resmi olarak sona ereceğini duyurdu.

Salı sabahı erken saatlerde Tahran’daki patlamalar sona ererken, İsrail Savunma Kuvvetleri İran’dan üç ayrı füze saldırısı tespit ettiklerini açıkladı. İsrail tarafı resmi bir açıklama yapmazken, Beyaz Saray kaynakları Trump’ın Netanyahu ile doğrudan görüşerek ateşkesi sağladığını, ABD’nin de İran’la doğrudan ve dolaylı temaslar kurduğunu belirtiyor. Bu temaslarda Katar Emiri’nin de aracı rol oynadığı ifade ediliyor. Ateşkesin koşulu, İran’ın yeni bir saldırı yapmaması. İran tarafı bu koşula uyacağını ima etti. ABD’nin Fordow, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislere düzenlediği hava saldırılarının etkisi hâlâ net değil. Trump tesislerin yok edildiğini savunurken, İran’ın uranyum stoklarının nerede olduğu ve ne ölçüde zarar gördüğü konusunda belirsizlik sürüyor.

Petrol Hareketi (Bloomberg)

Piyasalar

Trump’ın İsrail ile İran arasında ateşkes sağlandığını duyurması, piyasalarda hızlı ve net bir fiyatlamaya yol açtı. Bu açıklamayla birlikte savaşın kalıcı biçimde durabileceği beklentisi öne çıktı, özellikle de İran’ın Katar’daki ABD üssüne yaptığı sembolik saldırı sonrası tansiyonun düşmesi piyasalar tarafından olumlu okundu. Brent petrol Asya işlemlerinde %5’e yakın düştü ve kısa süreliğine İsrail’in nükleer tesisleri vurduğu 12 Haziran seviyesinin altına indi. Altında da benzer bir geri çekilme izlenirken, dolar tüm majör para birimleri karşısında zayıfladı.

Öte yandan hisse senetlerinde güçlü bir yükseliş görüldü. MSCI Asya-Pasifik Endeksi son iki ayın en sert yükselişine yönelirken, vadeli işlemlerde hem ABD hem Avrupa borsalarında yukarı yönlü hareket dikkat çekti. Piyasaların kısa vadeli gündemi yeniden Fed’e dönmüş durumda. Bugün Powell’ın Kongre’de yapacağı sunumlar yakından izlenecek. Son olarak Fed üyelerinden Waller ve Bowman, enflasyon yeterince yavaşlarsa temmuz ayında faiz indiriminin gündeme gelebileceğini ifade etti. Bu da hazine tahvillerinde sınırlı bir pozitif fiyatlama yarattı.

Atıştırmalıklar

🛡️ NATO zirvesi, İran’ın Katar’daki ABD üssüne düzenlediği füze saldırısı sonrası oluşan kırılgan ateşkes ortamı ve Rusya’nın Ukrayna’daki sert tutumunu sürdürdüğü bir atmosferde toplanıyor. Genel Sekreter Mark Rutte, Trump’ın memnuniyetini kazanmak amacıyla savunma harcamalarının artırıldığı iddialı bir planla zirveyi sorunsuz yürütmeye çalışıyor. Ancak bu hedefe en sert itiraz İspanya’dan gelirken, Başbakan Sanchez’in %5’lik savunma harcaması taahhüdünü reddetmesi üyeler arasında bölünmeye yol açtı. Slovakya’nın da benzer şekilde kendi karar yetkisini saklı tutması, Trump’a zirveden çekilme gerekçesi sunabilir. Buna karşılık İngiltere ve Türkiye’nin desteği, NATO’nun bütünlüğünü koruma çabasını güçlendiriyor.

📉 Fed Başkanı Jerome Powell, bugün ve yarın Kongre’ye Altı Aylık Para Politikası Raporu’nu sunacak. Piyasalar temmuz toplantısına dair ipuçları arıyor. Powell, bugün Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi’nde konuşacak. Yarın aynı saatte Senato Bankacılık Komitesi’ne hitap edecek. Her iki oturumda da sadece rapor değil, üyelerin soruları karşısında vereceği yanıtlar kritik olacak. UBS ekonomisti Pingle’a göre yatırımcılar bu sunumları dikkatle izleyerek Fed’in faiz patikası hakkında fikir edinmeye çalışacak. Özellikle enflasyonun seyri ve istihdam piyasasına dair Powell’ın değerlendirmeleri, temmuzda olası bir faiz indirimi için sinyal niteliğinde olabilir.

🏖️ Turizmde yabancı turist ziyaretlerinde bir miktar zayıflama dikkat çekiyor. Mart ayında da benzer bir etkiyi görmüştük. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Mayıs’ta Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı yıllık bazda yüzde 1,8 gerileyerek 5,04 milyona indi. Ocak-Mayıs dönemi toplamında da yüzde 1’lik düşüşle 15,63 milyon ziyaretçi kaydedildi. Mayıs ayında en çok turist gönderen ülke yüzde 14,8 payla Rusya olurken, onu Almanya ve İngiltere izledi. Ancak yılın ilk beş ayında zirvede Almanya var. Onu sırasıyla Rusya ve İngiltere takip ediyor. Bu tablo, sezon başında özellikle Rusya kaynaklı talepte yavaşlama yaşandığına işaret ediyor. Yaz aylarında tablo toparlasa da yıl genelinde ivmenin korunması için Avrupa talebinin güçlü kalması gerekecek.

⚙️ Ifo’nun son araştırması, Trump’ın yeniden uygulamaya koymayı planladığı gümrük vergilerinin en sert etkisini Almanya’da göstereceğine işaret ediyor. Özellikle imalat sanayii risk altında. ABD ile AB arasında tarifelerdeki duraklamanın sona ermesi ve tarifelerin yürürlüğe girmesi durumunda Alman imalatında %2,8’lik bir daralma öngörülüyor. Bu senaryoda Almanya’nın ABD’ye ihracatında %38,5, Çin’e ihracatında ise %4,7 düşüş yaşanabilir. Otomotiv ve ilaç sektörleri en kırılgan alanlar ve katma değer kaybı sırasıyla %6 ve %9 düzeyine çıkabilir. Buna karşılık, hizmet ve tarım sektörlerinde kısmi bir toparlanma ihtimali var. Hesaplamalar, çelikten ilaca kadar geniş bir yelpazede %25’lik özel tarifeleri ve AB ithalatına %50’lik genel tarifeyi kapsıyor. Misilleme ihtimali ise senaryoya dahil değil.

🌍 Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada küresel ekonominin “istisnai derecede yüksek belirsizlik” döneminden geçtiğini vurguladı. Küresel çatışmaların, ticaret gerilimlerinin ve artan korumacılığın Euro Bölgesi ekonomisi üzerinde baskı yarattığını belirten Lagarde, kısa vadede ekonomik aktivitenin zayıf seyretmesini, ihracatın ise güçlü euro ve tarifeler nedeniyle gerilemesini beklediklerini söyledi. 2024 için büyüme beklentisi %0,9’da kalırken, aşağı yönlü risklerin devam ettiğine dikkat çekti. Buna karşın savunma ve altyapı harcamalarının artması gibi bazı senaryolar büyümeyi destekleyebilir. Enflasyonun %2 hedefine yakın seyrettiğini, bu seviyelerin sürdürülebilir olmasını beklediklerini ifade eden Lagarde, para politikasında veri odaklı ve toplantı bazlı karar alınacağını yineledi.