SPK Bülteni'nde 3 yeni arz: Mopaş, Dünya Varlık, Destek Faktoring

Sermaye Piyasası Kurulu, 16 Ocak 2025 tarihli bültenle 3 şirketin halka arzını onayladı. Mopaş Market, Dünya Varlık Yönetimi ve Destek Faktoring talep toplama sürecinin ardından paylarını halka arz edecek. Üç halka arzın toplam büyüklüğü yaklaşık 9 milyar TL. Fintables olarak henüz SPK onaylı izahnameler gelmemiş olsa da taslak izahnameler ve faaliyet raporlarından bu 3 şirketin faaliyet alanlarına, ortaklık yapılarına ve genel bilgilerine yer vermek istedik.

Mopaş Market

Mopaş Market kurulduğu 1996 yılından bu yana hızlı tüketim perakendeciliği alanında faaliyet gösteriyor. Bu faaliyetler kapsamında şirket 31.12.2023 tarihi itibariyle 250 metrekareden 2.000 metrekareye kadar değişen farklı konseptlerde toplam 122 adet fiziki mağazaya sahip. Bu mağazaların 100 tanesi İstanbul’da ve ağırlıklı olarak Anadolu Yakası’nda bulunurken 22 tanesi de Kocaeli’nde yer almakta. Mopaş söz konusu marketlerde 74 bin metrekarenin üzerinde bir satış alanıyla hizmette bulunuyor. Şirketin geçmiş yıllardaki mağaza ve satış alanı gelişimi incelendiğinde, 2021-2023 yılları arasında açılan 32 yeni market ve eklenen 12 bin metrekarelik satış alanıyla bir büyüme trendi içinde olduğu görülmekte. Öte yandan mağaza ve alan metriklerindeki büyüme firmanın müşteri sayılarına da yansımış ve 2021 yılındaki 29,5 milyon adetlik müşteri sayısı 2023 yılı sonunda 37,4 milyona yükselmiştir.

Şirket, perakende faaliyetleri kapsamında müşterilerine 10 ana kategoride 20 bine yaklaşan çeşitte ürün sunuyor. Bu 10 ana kategori; gıda-şekerleme, sebze-meyve, kırmızı et-beyaz et, süt-kahvaltılık, içecek, bebek, kağıt, kozmetik, deterjan-temizlik, ev-pet ve tütün ürünlerinden oluşmakta. Ciroda en yüksek paya sahip 3 kategori ise %24 ile sebze-meyve, %19 ile süt-kahvaltılık ve %18 ile gıda-şekerleme ürünleri.

İşin tedarik noktasında, Mopaş’ın 1.250 metrekarelik büyüklükteki kapalı alanda entegre et işleme tesisi, 137 bin metrekare büyüklükte seracılık tesisi ve 6 bin metrekare büyüklükte süt işleme tesisi bulunuyor. Mağazalarda satışa sunulan ürünlerin %70’i şirketin kendi depo ve et işleme tesislerinden tedarik ettiği uzun raf ömrüne sahip ürünlerden oluşurken %30’u ise günlük tüketim için uygun beyaz et, süt ürünleri ve kahvaltılık çeşitlerinden meydana gelmekte.

Şirketin mevcut ürün yelpazesini ve hedeflenen mağaza lokasyonlarını genel ölçüde değerlendirdiğimizde, hedef müşteri profilinin çoğunlukla yüksek ve orta gelire sahip kişilerden oluştuğu değerlendirilebilir. Apartman ve ticari binaların altında yer alan mağazalarının tamamında kiralama yöntemiyle hizmet vermekte olan Mopaş’ın mevcut kira sözleşmelerinin yaklaşık %60’ının 5 yıldan fazla, %40’ının 5 yıldan az süresi bulunmakta. Kira bedellerindeki artış oranları ise 12 aylık TÜFE ortalaması esas alınarak belirleniyor.

Mağazalarındaki operasyonel verimliliğe de oldukça büyük önem veren Mopaş, herhangi bir mağaza veya bölgenin operasyonel açıdan verimsiz olduğu durumda bu mağazalarını başka bir lokasyona taşımayı veya devrederek kapatmayı tercih ediyor. Örneğin 2016 yılında verimsiz olduğu düşünülen Bursa ilindeki 18 mağazanın tamamı yerel işletmelerden birine devredilerek sonlandırılmış ve bunun yerine İstanbul’da faaliyet gösteren bir yerel market zincirinin 16 mağazası devralınmış. Benzer şekilde 2020 yılında da İstanbul ve Kocaeli’ndeki 7 adet mağaza farklı perakende konseptine sahip ulusal bir firmaya satılmış.

Fiziki mağaza satış oranı %87,6 olan Mopaş’ın cirosundaki %12,4’lük bölüm de e-ticaretten elde ediliyor. Kendi web sitesi aracılığıyla müşterilerine Sodexo, Setcard ve Metropol gibi yemek kartı bakiyelerini kullanarak alışveriş yapma imkanı sunan şirket, mopas.com haricinde Trendyol, Hepsiburada, Getir ve Yemeksepeti gibi online satış platformları aracılığıyla da satışlarını sürdürmekte.

Dünya Varlık Yönetimi

Son dönemde adından söz ettiren Varlık Yönetim sektörü, BDDK tarafından regüle edilen bir sektör olarak karşımıza çıkıyor. Varlık yönetim şirketleri esas olarak bankalar ve diğer finansal kurumların tahsili gecikmiş alacaklarını (TGA) satın alarak, öncelikle müşterilerle iletişim kurarak sulhen anlaşma yolu ile tahsilatını sağlamaya çalışıyor. Tahsilat sonrasındaki ana amaç söz konusu borçluların tekrar finansal sisteme kazandırılması. 2008 yılında LBT Varlık Yönetimi adıyla kurulan şirket, BDDK’dan 19.03.2020 tarihinde faaliyet izni almış; kuruluşundan bu yana 43 farklı banka ve finansal kuruluşun toplam 2,6 milyar TL’lik büyüklüğe denk düşen 227 adet portföyünü satın almış. Dünya Varlık, varlık yönetimi sektöründe %22’lik paya sahip ve Gelecek Varlık ile birlikte sektörün en büyük iki oyuncusundan biri. Ortaklık yapısında Lüksemburg merkezli Vector Holdings S.a.r.l dikkat çekiyor. Şirkette bir diğer yabancı ortak da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD). Halka arza konu olacak paylar, Vector Holdings S.à.r.l.’nin sahip olduğu 28.600.350 TL ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın sahip olduğu 3.999.650 TL nominal değerli (B) grubu paylar. Şirketin Fon Kullanım Raporu’na göre halka arzın amacı; şirketin kurumsallaşmasının hız kazanması, şirkete değer yaratacak yatırımların fonlanması, şirketin bilinirlik ve tanınırlığın pekiştirilmesi. Sermaye artırımı dolayısıyla ihraç edilecek yeni paylar iki amaç için kullanılacak. Fonun %75’ine karşılık gelen kısımla tahsili gecikmiş alacak alınacak; %25’ine karşılık gelen kısımla ise muhtelif finansal borçlar ödenecek. Varlık Yönetim şirketleri, bankalardan satın almayı düşündüğü portföylerin değerleme ve fiyatlandırması için kendi geliştirdikleri modelleri kullanarak, bu modellerin sonucunda ihalelerde portföylere teklif veriyorlar. Dünya Varlık Yönetimi de Experian ile işbirliği içinde geliştirdiği makine öğrenmesi destekli model kullanıyor. Bu modelde altında teminat bulunmayan kredilerin iskonto edilmesinde birçok parametre kullanılıyor. Dünya Varlık’ın devir aldığı portföylerdeki borçların tahsilat adımı olarak öncelikli hedef hukuki veya icrai yöntemler değil. Amaç, borçlular açısından daha uygun maliyetle, hızlı ve kolay müzakere yöntemi. Uzlaşma görüşmelerinin ardından borçlunun finansal imkanlarına bağlı olarak yıllara sair yapılandırma yapılabiliyor. Borçlular taksitlendirilmiş ödemeleri tercih edebildiği gibi peşin ödemede bulunmak isteyenlere de farklı avantajlar sağlanabiliyor.

Bankaların 2008 yılında başlayan TGA satışları, ağırlı olarak özel bankalar tarafından yapılıyor. Uzun yıllar TGA satışı yapmayan kamu bankaları da artık bu piyasada aktifler. İlk kez 2018 senesinde Halkbank tarafından yapılan TGA satışları, son dönemde kamu bankalarında da görülüyor. Parasal sıkılaşma döneminde 2024 ile birlikte artan TGA satış hacminin 2025’te de devamı bekleniyor.

Destek Faktoring

Destek Faktoring, ticari işletmelerin faaliyetlerinden doğan alacaklarını devralarak bu işletmelere finansman desteği sunan bir faktoring şirketidir. Paylarının tamamı Altunç Kumova ve Onur Kumova'nın sahibi oldukları Destek Holding'e ait olan Destek Faktoring, BDDK tarafından 5 Haziran 2008 tarihinde faaliyet izin belgesi almış ve 30.09.2024 tarihi itibariyle toplamda 10 milyar TL’nin üzerinde bir faktoring alacak büyüklüğüne ulaşmıştır. Söz konusu alacakların vadelerine bakıldığında, %36’sının 1 aya kadar, %34’ünün 1-3 ay, %29’unun 3-12 ay ve yalnızca %1’inin 12 ay ve üzeri vadeye sahip olduğu görülmekte. Alacakların sektörel dağılımına gelindiğinde ise en büyük payın %27 ile refaktoring işlemlerine ait olduğu dikkat çekiyor. Bu işlemler, müşterilerden alınan temlikli alacakların, finansman sağlamak amacıyla diğer faktoring şirketlerine devredilmesiyle gerçekleşmektedir. Ayrıca toplam alacaklar içinde öne çıkan diğer sektörler %15 ile tekstil ve %14 ile inşaat olarak sıralanıyor. 30.09.2024 tarihi itibarıyla Destek Faktoring, toplamda 196 müşteriye hizmet vermektedir. Bu müşterilerin 61’i kurumsal, 46’sı ticari ve 89’u KOBİ segmentine aittir. Parasal büyüklük açısından değerlendirildiğinde, kurumsal müşteriler toplam portföyün %87’sini oluşturarak en büyük paya sahiptir. Ticari müşterilerin portföydeki payı %10 seviyesindeyken, KOBİ müşteriler %3 ile daha küçük bir paya sahiptir. Bu dağılım, şirketin müşteri tabanında kurumsal segmentin belirgin bir ağırlığa sahip olduğunu göstermektedir. Sektördeki şirketler için büyüklük göstergesi olarak önemli metriklerden olan faktoring alacaklarında şirket %4,6’lık pay ile 9. sırada, özkaynaklar açısından 3,9 milyar TL ile 4. sırada yer almaktadır. Ayrıca Destek Faktoring, sektördeki toplam faktoring gelirlerinden %4, aktif büyüklüğünden ise %4,7’lik bir pay alıyor.