ERC-20 Nedir?

ERC-20, Ethereum blok zinciri üzerinde oluşturulan "fungible" yani birbirinin yerine geçebilen (değiştirilebilir) token’ler için belirlenmiş teknik bir standarttır. ERC kısaltması “Ethereum Request for Comments” (Ethereum Yorum Talebi) ifadesinden gelir ve “20” ise bu teklifin sıra numarasıdır. İlk olarak 2015 yılında geliştirici Fabian Vogelsteller tarafından önerilmiştir.

Bu standart, Ethereum ağında oluşturulan tüm ERC-20 token’lerin aynı kurallara göre çalışmasını sağlar. Böylece bu token’ler cüzdanlarla, merkeziyetsiz borsalarla (DEX), DeFi protokolleriyle ve diğer uygulamalarla kolayca entegre olabilir. Yani bir token ERC-20 standardına uygunsa, Ethereum ekosistemindeki neredeyse tüm araçlarla uyumlu çalışır.

Neden Önemlidir?

ERC-20 standardı, Ethereum üzerinde token oluşturmayı oldukça kolaylaştırdı. Öncesinde her proje kendi token altyapısını sıfırdan yazmak zorundaydı. Bu da hem zaman alıyor hem de uyumluluk sorunlarına neden oluyordu. ERC-20 sayesinde, geliştiriciler yalnızca belirli kuralları izleyerek kendi token’lerini kolayca oluşturabilmeye başladı. Bu da Ethereum'un bir “token ekonomisi” inşa etmesinin önünü açtı.

Bugün, DeFi protokollerinde kullanılan token’lerden merkeziyetsiz yönetişim araçlarına, oyun içi para birimlerinden stabilcoin’lere kadar sayısız kullanım ERC-20 sayesinde mümkün hale geldi.

ERC-20 Token’leri Nasıl Çalışır?

ERC-20 token’ler, Ethereum ağı üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu akıllı sözleşmeler belirli işlevleri standart olarak içerir. Örneğin:

• totalSupply: Toplam token arzını gösterir.
• balanceOf: Belirli bir adresteki token miktarını sorgular.
• transfer: Bir kullanıcıdan diğerine token gönderir.
• approve ve transferFrom: Bir kullanıcının bir başkası adına token harcamasına izin verir.
• allowance: Harcama izni verilen miktarı sorgular.

Bu ortak fonksiyonlar sayesinde cüzdanlar, borsalar ve diğer uygulamalar ERC-20 token’leri ile sorunsuz çalışabilir.

ERC-20 Token’leri Nerelerde Kullanılır?

• ERC-20 token’leri, Ethereum ekosistemi içinde oldukça geniş bir kullanım alanına sahip. En bilinen örneklerden biri stabilcoin’ler. USDT ve USDC gibi Amerikan dolarına sabitlenen bu token’ler, fiyat istikrarı sağlamak amacıyla kullanılıyor. 
• Bunun yanı sıra, yönetişim token’leri, merkeziyetsiz projelerde kullanıcıların oy kullanarak karar alma süreçlerine katılmasını sağlıyor. 
• Bir başka kullanım alanı ise utility token’ler. BAT veya APE gibi token’ler, belirli platformlarda hizmetlere erişim veya özel avantajlar sunuyor.
• ERC-20 token’ler aynı zamanda varlık temsili amacıyla da kullanılıyor. Altın, gayrimenkul veya başka fiziksel değerlerin blok zinciri üzerinde temsil edilmesini sağlayarak bu varlıkların dijital olarak alınıp satılması sağlanıyor. 
• Son olarak, özellikle Web3 oyunlarında karşımıza çıkan oyun içi para birimleri de genellikle ERC-20 standardında oluşturuluyor. Bu token’ler, oyuncuların oyun içindeki eşyaları alıp satmasını, ödül kazanmasını ya da farklı oyun ekonomilerine katılım sağlamasını sağlıyor.

ERC-20’nin Sağladığı Faydalar

• Standartlaşma: Tüm ERC-20 token’ler aynı temel işlevleri taşır ve bu da entegrasyonu kolaylaştırır.
• Birlikte Çalışabilirlik: Token’ler farklı uygulamalar arasında kolayca hareket edebilir.
• Güvenlik: Ethereum’un sağlam altyapısı ve topluluk denetimi sayesinde güvenlik yüksektir.
• Şeffaflık: Tüm işlemler halka açık blok zincirde kayıt altındadır.
• Yaygınlık: Bugüne kadar yüz binlerce ERC-20 token oluşturulmuştur; bu da büyük bir likidite ve ekosistem desteği anlamına gelir.
• Kullanım Kolaylığı: MetaMask, Ledger gibi birçok cüzdan ERC-20 token’leri destekler.

ERC-20’nin Sınırlılıkları

Her teknolojide olduğu gibi ERC-20’nin de bazı sınırlamaları bulunur:

• Ethereum ağındaki yoğunluk nedeniyle token işlemleri pahalı olabilir.
• Daha karmaşık işlemler için ERC-20 yetersiz kalabilir.
• Desteklemeyen kontratlara gönderilen token’ler geri alınamaz.

Bu sınırlamaları aşmak için zamanla ERC-721 (NFT), ERC-1155 (çoklu varlık standardı), ERC-777 gibi farklı token standartları geliştirilmiştir.

Popüler ERC-20 Token Örnekleri

• USDT (Tether): Dolar sabitli stabilcoin.
• USDC: Circle tarafından çıkarılan başka bir stabilcoin.
• UNI: Uniswap yönetişim token’i.
• AAVE: Aave kredi protokolünün hem yönetişim hem de hizmet token’i.

Sonuç

ERC-20, Ethereum ekosisteminin büyümesini ve geniş bir kullanım alanı oluşmasını mümkün kılan en önemli yapı taşlarından biridir. Sadece teknik bir standart olmanın ötesinde, blok zinciri dünyasının büyümesini ve demokratikleşmesini kolaylaştıran bir yapı sunar.

Bugün Ethereum’da bir token oluşturmak istiyorsanız, ERC-20 hala en yaygın ve güvenilir seçeneklerden biri. Ekosistemde bir şeyler inşa etmek yani “BUIDL” etmek istiyorsanız, ERC-20’yi anlamak harika bir başlangıç olabilir.