Farcaster Nedir?

Farcaster’da hesap oluşturmak için bir Ethereum adresi gerekir; bu adres kimlik doğrulamanın temelini oluşturur ve kullanıcıyı ağda temsil eden kayıt sistemiyle ilişkilendirilir.

Yani Farcaster, klasik sosyal medya deneyimini alıp web3 ile harmanlıyor: hesap açma, içerik paylaşma, beğenme ve takip etme gibi bildiğimiz özellikleri korurken; verilerin sahipliğini, kimlik yönetimini ve uygulama entegrasyonlarını blok zincir üzerinde güvence altına alıyor ve sosyal medya uygulamalarının en öne çıkan özellikleriyle kendisinin geliştirdiği öncü özellikleri harmanlayarak kullanıcılarına orijinal bir deneyim sunuyor

Nasıl Çalışır?

Farcaster’ın mimarisi hibrit bir yapıya dayanıyor. Bazı veriler zincir üzerinde (on-chain) tutulurken bazıları zincir dışında (off-chain) saklanıyor:

• Kimlik Kayıt Defteri: Kullanıcıların hesap açma, transfer etme ve kurtarma işlemlerini yöneten kayıt sistemi.
• Depolama Kayıt Defteri: Kullanıcıların hesaplarına ait depolama haklarını takip eder. Farcaster’da her kullanıcı yıllık bir “kira” öder; bu kira sayesinde mesaj, paylaşım, yanıt gibi aktivitelerini sürdürebilir.
• Anahtar Kayıt Defteri : Uygulamaların, kullanıcıların izniyle onlar adına işlem yapabilmesini sağlayan kayıt sistemi.

Bu akıllı kontratlar Optimism ana ağı üzerinde çalışıyor. Kullanıcıların günlük aktiviteleri ise Hubs adı verilen merkeziyetsiz düğümlerde saklanıyor.

Hubs: Farcaster’ın Depolama Katmanı

Hubs, ağın “omurgası” sayılabilir. Bu açık kaynaklı düğümler, Farcaster’daki zincir üstü ve zincir dışı tüm verileri tutuyor ve birbirleriyle senkronize çalışıyor. Herkes kendi Hub’ını çalıştırabiliyor bu da protokolün sansürlenemez olmasını sağlıyor.

Mesajlar Hubs üzerinde bir doğrulama sürecinden geçiyor:

1. Kullanıcı mesajı imzalar.
2. Hub, imzayı doğrular ve depolama sınırlarını kontrol eder.
3. Mesaj geçerliyse ağdaki diğer Hublara “gossip” yöntemiyle yayılır.
4. Düzenli “diff sync” süreçleriyle eksik mesajlar tekrar senkronize edilir.

Bu yapı sayesinde, Farcaster tek bir şirketin kontrolünde değil; tüm ekosistem tarafından işletilen dağıtık bir sosyal ağ haline geliyor.

Mini Uygulamalar: Sosyal Ağın Ötesinde Uygulama Katmanı

https://miniapps.farcaster.xyz/

Farcaster’ın en dikkat çekici yeniliklerinden biri mini uygulamalar. Bunlar aslında paylaşımlara gömülebilen web uygulamaları. Bir cast’in içine NFT mint butonu, DAO oylaması ya da kripto ödemesi ekleyebiliyorsunuz.

Mini uygulamalar, OpenGraph standartlarına uygun çalışıyor ve doğrudan sosyal etkileşimlerin içine “uygulama deneyimi” katıyor. Örneğin:

• Coinbase Commerce entegrasyonu ile tek tıkla ödeme,
• $DEGEN token airdropları,
• Topluluk oylamaları.

Böylece Farcaster, yalnızca içerik paylaşımı değil; aynı zamanda zincir üstü etkileşimler için de bir merkez haline geliyor.

Farcaster’ın Diğer Ağlardan Farkı

Geleneksel sosyal ağlar reklam odaklıdır, verileri toplar ve algoritmalarla kullanıcıların görünürlüğünü sınırlar. Farcaster ise:

• Verilerin kullanıcıya ait olduğu,
• Kimliğin ENS ile zincir üzerinde güvence altına alındığı,
• Sansüre karşı daha dayanıklı,
• Açık kaynaklı ve geliştirici dostu bir protokol sunuyor.

Karşılaşılan Zorluklar

Tabii ki Farcaster için işler tamamen sorunsuz değil. Karşılaşılan belli başlı zorluklar:

• Kullanıcı Deneyimi: Web3’e aşina olmayanlar için öğrenme süreci Web2’ye oranla karışık.
• İçerik Moderasyonu: Merkezi bir otorite olmadığından topluluk moderasyonu daha zor.Rekabet: X, Instagram gibi dev sosyal ağlarla yarışmak kolay değil.

Buna rağmen, gizlilik ve kullanıcı kontrolüne verilen önem, Farcaster’ı özellikle kripto toplulukları arasında popüler hale getiriyor.

Sonuç

Farcaster, merkeziyetsiz sosyal ağ vizyonunu pratiğe döken en önemli girişimlerden biri. Kullanıcıya hem içerik hem de kimlik üzerinde tam sahiplik veriyor, geliştiricilere açık bir alan sunuyor ve mini uygulamalar gibi yeniliklerle sosyal medyayı blok zincir ile buluşturuyor.

Geleneksel sosyal medyaların reklam ve sansür odaklı yapısına karşı, Farcaster daha özgür ve kullanıcı merkezli bir model öneriyor.