Inco Network Nedir?

“Gizlilik eklenti değil, varsayılan olmalı” mottosuyla öne çıkan Inco, modern internetin en temel eksikliklerinden birine işaret ediyor: Web2’de alışık olduğumuz gizlilik araçlarının, Web3 dünyasında henüz standart hâline gelmemesi. Bu noktada Inco, tam homomorfik şifreleme (Fully Homomorphic Encryption – FHE) ve donanım tabanlı güvenli alanlar (Trusted Execution Environments – TEE) gibi teknolojileri birleştirerek gizliliği zincir üstünde çalışır hale getirmeyi amaçlıyor.

Inco’nun yaklaşımı, yalnızca bireysel kullanıcıların mahremiyetini korumakla sınırlı değil. Aynı zamanda geliştiricilere, kurumlara ve farklı ekosistemlere gizliliği uyumlulukla birlikte sunmayı hedefliyor. Yani sadece gizlenmiş işlemler değil, gerektiğinde regülasyonlara uygun şekilde yetkilendirilmiş erişim de mümkün oluyor.

Bu yazıda Inco Network’ün teknolojisini, ürünlerini (Inco Lightning & Inco Atlas), ekosistem içindeki gelişmeleri ve olası kullanım alanlarını ele alacağız.

Inco Network Nasıl Çalışır?

Inco’nun merkezinde, biraz yukarıda da bahsettiğimiz gibi verilerin şifrelenmiş halde kalmasına rağmen zincir üstünde işlenmesini mümkün kılan iki temel yapı var: Tam Homomorfik Şifreleme (Fully Homomorphic Encryption – FHE) ve Trusted Execution Environments (TEE).

• FHE (Tam Homomorfik Şifreleme):Normalde veriler şifrelendiğinde, onları kullanabilmek için önce çözmek gerekir. FHE ise bu adımı ortadan kaldırır. Yani şifrelenmiş veriler doğrudan işlenebilir, sonuçlar yine şifreli olarak alınır ve yalnızca yetkilendirilmiş taraflar tarafından okunabilir. Bu özellik, zincir üstünde gizli akıllı sözleşmeler ve gizlilik odaklı uygulamalar için devrim niteliğinde bir yöntem sunar. Dikkate alınması gereken en önemli problemlerinden biri hala bazı noktalarda işlem maliyeti ve hesaplama noktasında verimlilik noktaları.
• TEE (Trusted Execution Environments):Inco Lightning tarafında kullanılan TEE’ler, işlemcilerde ayrılmış güvenli alanlar oluşturur. Bu sayede hassas veriler, ana işletim sisteminden ve dış tehditlerden izole edilerek güvenli bir şekilde işlenir. TEE’ler, hızlı ve düşük maliyetli gizlilik çözümleri için kritik rol oynar.

Bu iki yaklaşım birlikte kullanıldığında Inco, hem yüksek güvenlik hem de pratik ölçeklenebilirlik sağlamayı hedefliyor. FHE daha uzun vadeli, güçlü gizlilik için temel oluştururken; TEE, bugün geliştiricilerin kolayca kullanabileceği hız ve verimliliği sağlıyor.

Inco’nun Ürünleri Nelerdir?

Inco Network, gizlilik katmanını hayata geçirmek için iki ana ürün geliştirdi: Inco Lightning ve Inco Atlas.

Inco Lightning

Inco Lightning, hızlı ve pratik gizlilik çözümleri sunmak için Trusted Execution Environments (TEE) tabanlı çalışan bir protokoldür.

• Kolay entegrasyon: Yeni bir zincir ya da cüzdan gerektirmez. Solidity kütüphanesini import ederek mevcut EVM uyumlu zincirlerde gizlilik özellikli uygulamalar geliştirmek mümkündür.
• Yeni veri tipleri
• Şifreli fonksiyonlar
• Gizli rastgelelik

Inco Lightning, bugün geliştiricilerin hızlı şekilde gizlilik odaklı uygulamalar inşa etmelerine imkan tanıyan araç seti olarak konumlanıyor.

Inco Atlas

Inco Atlas ise Inco’nun uzun vadeli vizyonunun parçası.

• FHE ve MPC tabanlı: Tam homomorfik şifreleme (FHE) ve çok taraflı hesaplama (MPC) üzerine inşa edilmiştir.
• Şifreli durum yönetimi: Verilerin şifreli halde zincir üstünde tutulmasını ve bu veriler üzerinden akıllı sözleşmelerin çalışmasını sağlar.
• Gelişmiş gizlilik: Daha yüksek güvenlik gerektiren finansal uygulamalarda ve kurumsal çözümlerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Inco ve Circle Ortaklığı: Confidential ERC-20 Standardı Nedir?

Inco’nun en dikkat çekici adımlarından biri, Circle ile birlikte geliştirdiği Confidential ERC-20 standardı oldu.

Bu standart, klasik ERC-20 token’larının bir “gizlilik katmanıyla” sarılmış versiyonu gibi çalışıyor. Temel farkı şu:

• Cüzdan bakiyeleri ve transfer miktarları gizleniyor.
• Ancak işlemin hangi cüzdanlar arasında gerçekleştiği şeffaf kalıyor.

Yani tam anonimlik yerine “gizlilik” (confidentiality) ön planda. Circle’ın tanımıyla: “Anonymity” kötü niyetli aktörler için bir kalkan olabilirken, confidentiality; maaş ödemeleri, tedarikçi ödemeleri veya P2P işlemler gibi birçok meşru kullanım için yeterli gizlilik sağlar.

Ek olarak, Confidential ERC-20 standardı:

• Yetkilendirilmiş görünürlük: İstenirse denetçiler, regülatörler veya yasal kurumlara hesap bakiyesi ve transfer bilgileri açılabiliyor.
• Programlanabilir kurallar: KYC/AML gibi uyum kontrolleri akıllı sözleşme seviyesinde tanımlanabiliyor.
• EVM uyumluluğu: Mevcut DeFi protokolleriyle entegre şekilde çalışabiliyor.

Kaynak: Circle x Inco Gönderisi

Bu iş birliği, Inco’nun gizliliği “tamamen saklama” değil, gizlilik ile regülasyon uyumunu dengeleyen bir model olarak ele aldığını net şekilde gösteriyor. Bu konu ile ilgili detaylı whitepaper’ı okumak isterseniz buradan ulaşabilirsiniz.

Inco Ekosistemindeki Gelişmeler

Inco Network yalnızca teoride gizlilik çözümleri önermiyor; aynı zamanda ekosistemi büyütmek için pratik adımlar da atıyor. Öne çıkan bazı gelişmeler şunlar:

• Privy İş BirliğiPrivy ile birlikte geliştirilen Telegram Mini Apps (ör. Hangman, Slot Machine), zincir üstü gizlilik ve rastgelelik özelliklerini kullanıcı dostu oyunlarla gösterdi. Bu, Inco’nun yalnızca DeFi’ye değil, son kullanıcıya dokunan eğlenceli uygulamalara da odaklandığını kanıtladı.

Kaynak: Inco x Privy Paylaşımı

• Yatırım ve OrtaklıklarInco, Nisan 2025’te gerçekleşen stratejik turda a16z Crypto Startup Accelerator (CSX) liderliğinde $5 milyon yatırım aldı. Tura yeni yatırımcı olarak Coinbase Ventures katılırken; mevcut yatırımcılar 1kx Capital, OrangeDAO, South Park Commons ve Script Capital da destek verdi.

Kaynak: Inco Yatırım Haberi

Bu gelişmeler, Inco’nun “gizlilik katmanı” vizyonunu yalnızca bir teknik vaat olmaktan çıkarıp, hem geliştirici ekosistemine hem de kullanıcı deneyimine dokunan bir hale getirdi.

Son Yorumlar

Inco Network, blok zincirinde gizlilik sorununu yalnızca “veriyi saklamak” olarak değil, veriyi şifreli halde işleyebilmek olarak ele alıyor. Bu bakış açısı, Web3 için yeni bir paradigma anlamına geliyor diyebiliriz.

Önümüzdeki dönemde Inco’nun başarısı, Confidential ERC-20 standardının benimsenmesi ve Inco Lightning/Atlas protokollerinin ne kadar geniş bir ekosisteme entegre olacağına bağlı olacak. Eğer bu vizyon tutarsa, Inco kendisini “Web3’ün gizlilik katmanı” olarak konumlandırabilir.