Araştırma
/
Yazılar
/
Yatırım Stratejileri
/
2024'te Yatırımları Biten Şirketler

2024'te Yatırımları Biten Şirketler

2024 yatırım anlamında zor bir sene oldu. Yükselen finansman maliyetleri, iç pazar ve ihracattaki zayıf seyir ile birleşince şirketlerin yatırım iştahını baskılandı. Ancak yine de şirketler büyümenin artacağı döneme hazırlık yaptılar. Genel olarak yatırımları iki başlık altında sınıflandırabiliriz. Bunlar kapasite artışları ve verimlilik yatırımları. Kapasite artışları genellikle işlerin iyi olduğu dönemlerde şirketlere hacimsel anlamda katalist yaratabilirken, verimlilik yatırımları işlerin görece zayıf olduğu dönemlerde şirketlere maliyet avantajı yaratması bakımından önemli. Genel anlamda yatırım trendlerine baktığımızda enerji maliyetlerini düşürmeye yönelik yatırımlar devam ediyor. Bu trend 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte başlamıştı ve tüm hızıyla sürüyor. Özellikle sermaye ve enerji yoğun şirketlerde bu tip yatırımlar çok önemli. Değişken maliyetleri yüksek sanayi şirketlerinde enerji maliyetlerin düşmesi karlılığa direkt olarak katkı sağlayabiliyor.

2024'te Yatırımları Biten Şirketler


Fintables olarak bir süre önce şirketlerin ‘Yatırım Planları’ sayfasını devreye aldık. Bu sayfada şirketlerin faaliyet raporları, KAP bildirimleri ve yatırımcı sunumlarında açıkladıkları yatırımları takip etme amacındayız. Sayfayı tasarlarken 2024’te bitmiş önemli yatırımları da toparlamak istedik. Böylece geçtiğimiz sene yatırımlarını bitiren ve bu yatırımların meyvelerini toplayacak şirketleri de gözlemliyor olacağız. Bir sonraki yazıda 2025 yatırımlarından kayda değer olanları çıkarıp sizlerle paylaşacağız. Bunun haricinde sürekli olarak güncellenen bildirimlerle şirketlerin yatırımlarının sayfamızdan takip edilmesi mümkün. 

Kapasite Yatırımları

ŞirketYatırımEtki
BASCMAtık Isı Geri Kazanım-WHRS ProjesiAtık ısıların elektrik üretiminde kullanılmasını sağlayacak projenin 13,7 MWh’e kadar üretim yapması planlanıyor.
EUPWRYüksek Gerilim Akım ve Gerilim Güç Transformatörü YatırımıYüksek gerilim trafo merkezlerinde kullanılan ürün gruplarının hemen hemen tamamını üretebilir hale gelindi.
HOROZElektrikli Kamyonet AlımıŞirket verimliliğini artırmak için 15 adet elektrikli kamyonet alındı.
HRKETVinç Yatırımı2.200 ton kaldırma kapasitesine sahip paletli vinç ile mega projelerdeki rekabet gücünü artırarak pazar payını artırmayı hedefliyor.
ASTORMobil Yağ Treatman Sistemi3 adet yağ treatman sisteminin kurulmasıyla satış sonrası hizmetler kapsamında mevcut kapasitenin artırılması ve iyileştirmesi hedefleniyor.
KAYSEEntegrasyon ve Modernizasyon Yatırımı1 adet C Maya vakumu, 1 adet küspe presi ve 4 adet pres filtre modernizasyonu yatırımı ile üretim maliyetlerini düşürmek ve verimliliği artırmak hedefleniyor.
POLHOModernizasyon Yatırımı8. tank çiftliğinin modernize edilmesiyle kullanılabilir ticari kapasite 5.850 m³ arttı.
DURDOKağıt, Karton Kesim Makinesi AlımıVerimlilik ve kapasite artışı sağlanacak.
SNPAMMakine AlımıMakinelerin alımıyla iplik fabrikası modernize edildi ve fabrikanın üretim kapasitesi artırıldı.
RTALBYeni Üretim TesisiTesisin faaliyete geçmesiyle kapasitenin artırılması bekleniyor.
ARCLKFabrika YatırımıBuzdolabı, fırın ve diğer ev aletlerinin üretileceği fabrika, şirketin yıllık üretim kapasitesini 1.5 milyon adet artıracak.
CIMSACAC TesisiYeni üretim tesisinin devreye alınmasıyla CAC üretim kapasitesi %100 oranında arttı.
ALKLCFabrika YatırımıTesis günlük 350 ton süt üretecek. Bu miktar mevcut kapasitenin 4 katına karşılık geliyor.
ASELSElektro-Optik FLIR Üretim TesisiHava araçları için geliştirilen elektro-optik sistemlerinin üretileceği üretim tesisi, kapasiteyi önemli ölçüde artıracak.
ATAKPÜretim Binası ve Depo YatırımıÜretim binasının, şirketin kapasitesini 10.000 ton/yıl artırması hedefleniyor.
BMSTL135 mm Otomatik Bonbon Kapak Üretim HattıŞirketin bonbon kapak üretim kapasitesi %50 artacak.
CMBTNMobil Hazır Beton TesisiŞirketin hazır beton üretim kapasitesi artacak.
EFORCGübre Üretim TesisiGranül gübre üretimi 175.000 ton/yıl & İnhibitörlü gübre üretimi 23.040 ton/yıl olacak tesisin, şirketin cirosuna yıllık 1.5 milyar TL katkı sağlaması bekleniyor.
ELITETesis KurulumuMeyve işleme kapasitesi %50 artacak. Yılda 220 ton kuru sebze ve meyve üretimi yapılabilecek.
HOROZKiralık Depo İnşaası4 holden oluşan depo, şirketin depolama kapasitesini 46.500 m² artıracak.
KBORUÜretim TesisiYeni üretim tesisiyle 400 mm’ye kadar CPT boru üretimi yapılması planlanıyor.
RUBNSÖrme Kumaş FabrikasıÖrme kumaş fabrikasının üretim kapasitesi %80 oranında artırıldı.
POLHOTesis Yatırımı30.000 metrik ton kapasiteli PCE (Polimer) tesisinin devralınmasıyla beraber PCE üretim kapasitesi 50.000 metrik ton’a ulaştı.
KNFRTSoğuk Hava Depolama Tesisi ve Nar Suyu Üretim Hattı Yatırımı3 yıl içerisinde tam kapasiteye ulaşması beklenen tesisin, nar işleme kapasitesini 50.000 ton/yıl & soğuk hava depolama kapasitesini %70 artırması bekleniyor.
MAKIMHAB Fabrika BinasıHassas döküm bölümünün kapasite yetersizliğini engellemek amacıyla kapasiteyi artıracak yeni fabrika kuruldu.
ORMATutkal Üretim TesisiTutkal üretim tesisi şirketin tutkal üretim kapasitesini 53.000 ton/yıl artıracak.
PARSNYeni Otomatik Dövme ve Transfer Hattı YatırımıYeni hattın devreye alınmasıyla şirketin kapasitesinde 5.000 tonluk artış hedefleniyor.
TMPOLPet Üretimi Ekstrüzyon HattıPet üretiminde kapasiteyi artırmak amacıyla satın alınan pet ekstrüzyon hattının kurulumu tamamlandı ve ciroya katkı sağlanması bekleniyor.
SASAPTA Üretim Tesisi2020’de yatırım sürecine başlanan 1.750.000 ton/yıl kapasiteli PTA tesisi devreye alındı ve yıllık 200 milyon USD favök katkısı bekleniyor.
SELVABuğday Kurma Hattıİrmik değirmeni buğday kırma kapasitesi 340 ton/günden 455 ton/gün’e çıkartılarak mevcut kapasite %34 oranında artırıldı.
SNICATarımsal Sulama TesisiTesisin faaliyete geçmesiyle boru grubu toplam cirosu %25 oranında artacak.
SUNTKYeni Üretim TesisiTesisin faaliyete başlamasıyla %15 oranında kapasite artışı gerçekleşti.
KLSERPorselen Üretim TesisiBaşta 2.5 milyon m2 üretim kapasitesine sahip tesisin net satışlara katkısının yaklaşık 20 milyon USD/yıl olması hedefleniyor.
AKSENKKTC Kalecik Kombine Çevrim Akaryakıt Santrali GeliştirmesiKapasite Artışı (35 MW)

Verimlilik Yatırımları

ŞirketYatırımEtki
YYLGDGES YatırımıVerimlilik Artışı (10,01 MW) (17.000.000kwh/yıl elektrik üretimi)
YAPRKGES YatırımıVerimlilik Artışı (482 kWp)
USAKGES YatırımıVerimlilik Artışı (15,6 MW) & (şirketin yıllık elektrik tüketiminin %41'i)
TMPOLSaha Tipi GESVerimlilik Artışı (5.4 MW)
SOKEGES YatırımıVerimlilik Artışı (11 MW) & (2 fabrikanın yıllık tüketiminin %97'si)
SNPAMGES YatırımıVerimlilik Artışı
SNICAGES YatırımıVerimlilik Artışı
SEGMNGES YatırımıVerimlilik Artışı
RTALBÇatı GES YatırımıVerimlilik Artışı (507 kWp)
RNPOLGES YatırımıVerimlilik Artışı (şirketin elektrik ihtiyacının %40-45'i)
OSTIMGES YatırımıVerimlilik Artışı (990 kWe)
ORCAYGES YatırımıVerimlilik Artışı (1,26 MW)
OFSYMAnkara Bala GES YatırımıVerimlilik Artışı (14 MWp)
MNDRSRES Kapasite ArtışıVerimlilik Artışı (9,6 MWe)
MEDTRGES YatırımıVerimlilik Artışı (280 kWP)
MARBLÇatı ve Arazi Tipi GES YatırımıVerimlilik Artışı (6,7 MWp)
LILAKÇatı GES YatırımıVerimlilik Artışı (12,5 MW)
KAYSEGES YatırımıVerimlilik Artışı (1.998 kWp)
JANTSÇatı GES YatırımVerimlilik Artışı (1.2 MW)
FORMTGES YatırımıVerimlilik Artışı (6 MW)
EURENÇatı GES YatırımıVerimlilk Artışı (4,05 MW)
EFORCGES YatırımıVerimlilik Artışı (10.3 MWp) Ciro Katkısı (1,4 Milyon USD) & FAVÖK Katkısı (1 Milyon USD)
DGNMOGES YatırımıVerimlilik Artışı (9,5 MW)
DESAGES YatırımıVerimlilik Artışı (641 kWp) (fabrikanın elektrik ihtiyacının %90'ı)
BOSSAÇatı GES YatırımıVerimlilik Artışı (5.3 Mwp)
BOBETGES YatırımıVerimlilik Artışı (18 MW) (şirketin elektrik ihtiyacının %75'i)
BNTASGES YatırımıVerimlilik Artışı (ofset tesislerinin yıllık elektrik tüketiminin yaklaşık %50'si)
BMSTLGES YatırımıVerimlilik Artışı (şirketin elektrik tüketiminin %80'i)
BERAGrup Şirketlerinde GES YatırımıVerimlilik Artışı (3.601,26 kWp)
BASCMAtık Isı Geri Kazanım-WHRS ProjesiAtık ısıların elektrik üretiminde kullanılmasını sağlayacak projenin 13,7 MWh’e kadar üretim yapması planlanıyor.
ASTORBala GES YatırımıVerimlilik Artışı (27.750.000 kWh elektrik üretimi) (2,25 milyon USD tasarruf)
ALFASGES YatırımıVerimlilik Artışı (17 MWp) (100 milyon TL/yıl tasarruf)

Tamamlanan 6 yatırıma biraz daha yakından bakalım:

SASA - PTA Üretim Tesisi

Tekstil cipsi, şişe cipsi pet cipsi, elyaf üretim tesisi, petrokimya tesisi, güneş enerji santrali gibi şirketin üretim kapasitesine katkı sağlayacak ve şirketin verimliliğini artıracak yatırımları bulunan SASA, PTA Üretim Tesisi yatırımının sonuna geldi. Adana’da kurulacak olan tesisin 2020 Nisan’da ÇED süreçlerinin başlatılmasına karar verildi. Üretim tesisinin yatırım bedeli yaklaşık 935 milyon USD olarak belirlenirken üretim kapasitesi 1.500.000 ton/yıl olarak açıklandı. Kasım 2020’de ÇED raporu onaylanan tesisin 2023 Şubat ayında devreye alınacağı öngörüldü. Şirket bu yatırımı finanse ederken, alınan teşvik belgelerinin yanında CESCE (İspanyol İhracat Kredi Sigorta Şirketi) destekli 350 milyon dolar karşılığı euro kadar kredi alındı. Daha sonra bu bedel revize edilerek 589 milyon euro olarak açıklandı. Şirket 1Q24’ faaliyet raporunda tesisin üretim kapasitesini 1.75 milyon ton/yıl olarak revize ederken, 3Q24’ faaliyet raporunda PTA üretim tesisinin yıllık 200 milyon USD FAVÖK sağlayacağını belirtti. Şirketin mali tablolarını incelediğimizde 9 aylıklar itibariyle 190 milyon USD FAVÖK ürettiğini görüyoruz. 26 Aralık’ta tesisin deneme üretimlerine başladığı ve Ocak 2025’te üretim aşamasına geçileceği belirtildi.

ELITE - Meyve Kurutma Tesisi

Şirket 1 Ocak 2024’te ürün gamını genişletmek ve kapasite artırmak amacıyla kuru meyve ve sebze üretme makinesi alınmasına karar verdi. Ankara Polatlı tesislerine kurulacak makinelerin, şirketin meyve işleme kapasitesini %50 oranında artırması hedeflendi. Toplamda 21 milyon TL karşılığında satın alınacak makineler için yatırım teşvik belgesi alındı. 26 Haziran’da yapılan Özel Durum Açıklamasında makinelerin kurulumunun tamamlandığı ve Temmuz ayında faaliyete başlayacağı bildirildi. Tesisin devreye alınması ile şirketin 30.000 ton/ yıl olan yaş sebze ve meyve işleme kapasitesi %50 oranında artırılarak 45.000 ton/yıla yükseltileceği ve buna ek olarak tesiste 3000 ton meyve suyu konsantresi üretimi yapılacağı bildirildi. 26 Ağustos’ta tesis devreye alındı ve üretime başladı.

CIMSA - CAC Tesisi Kapasite Artışı

Şirket 29 Nisan 2022 tarihinde büyüme ve katma değerli ürün gamını genişletme hedefleri doğrultusunda Mersin’de bulunan Kalsiyum Alüminat Çimento (CAC) tesisinde %100 oranında kapasite artış kararı aldı. Yapılacak yatırım için 45 milyon dolar bütçe ayıran şirket yatırıma 2022 yılının ikinci çeyreğinde başlayıp 2023 yılının üçüncü çeyreğinde tamamlamayı planlıyordu fakat yatırım 15 Şubat 2024 tarihinde tamamlandı. Devreye alınan CAC üretim tesisi ile şirket üretim kapasitesini 65 bin tondan 131 bin tona yükseltti ve global pazarda en büyük 3. üretici konumuna geldi. Yatırımın devreye alınmasının ardından şirket 12 Kasım 2024 tarihinde tekrar kapasite artırma yatırımı kararı aldı. Henüz nasıl bir katkı yapacağı açıklanmayan yatırıma 31.750.000 USD bütçe ayrılmasına karar verildi. Katma değerli büyüme stratejisine hizmet edecek olan yatırımın 2026 yılının ilk yarısında tamamlanması planlanıyor.

KNFRT - Gübre Üretim Tesisi

Taze meyve ve sebze operasyonlarındaki etkinliğini artırmayı hedefleyen şirket, 30 Mayıs 2024 tarihinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tarım ve tarıma dayalı gıda endüstrisi alanındaki faaliyetlerini genişletme kararı aldı. Bu doğrultuda, 2012 yılında 105 milyon TL bedel ile Raz Gıda’nın %50 oranındaki paylarını satın aldı. Raz Gıda, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde taze nar ve işlenmiş nar ürünlerinin tedariki, paketlenmesi, depolanması ve yurt içi/yurt dışı ticaretini gerçekleştirmektedir. Şirketin Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’nde 20.500 m² alana kurulu, 10.000 m² kapalı alanda soğuk hava depolama ve paketleme tesisi bulunmaktadır. Ayrıca İstanbul’da nar taneleme ve paketleme tesisi yer almaktadır. Satın alımın ardından Konfrut Gıda, %50 oranında ortağı olduğu Raz Gıda’nın Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki soğuk hava depolama tesisinde 2,5 milyon Euro tutarında kapasite artışı ve nar suyu üretim hattı yatırımı yapma kararı aldı. Bu yatırımla birlikte, şirketin yıllık nar işleme kapasitesi 50 bin tona ulaştı. Yatırımın 3 yıl içinde tam kapasiteye ulaşması planlanmakta olup, 20.000 ton aseptik dolum yetkinliği ve şişelenmiş nar ekşisi dolum kapasitesi beş kat artarak 4.500 tona çıkacak. Soğuk hava depolama alanlarında %70 oranında artış sağlanarak kapasite 5.000 tona ulaşacak.

ALKLC - Fabrika Yatırımı

2024 yılında halka arz olan ve 4 Haziran’da borsada işlem görmeye başlayan Altınkılıç Gıda Burhaniye OSB’deki tesis yatırımını tamamladı. Halka arzdan elde edilecek olan gelirin %10-12’si tesis yatırımının finansmanında kullanıldı. Eski kaşar, beyaz peynir, taze kaşar, otlu peynir, tulum peyniri, yeni üretilecek mozarella peyniri ve yeni Ar-Ge ürünlerinin üretilmesi planlanan tesisin tamamlanmasıyla birlikte; kapalı alanının mevcut Gömeç tesisinin 5 katı büyüklüğünde olması ve yaklaşık 4 katı kadar süt işleme kapasitesine sahip olması öngörüldü. 18 Kasım’da deneme üretimleri tamamlanan tesisin 18 Aralık’ta faaliyete başladığı bildirildi.

ARCLK - Mısır’da Fabrika Yatırımı

Mısır’ın ABD, AB, Güney Amerika ve Afrika ülkeleri ile gümrüksüz ticaret anlaşmalarına sahip olması ve Türkiye’deki yüksek enflasyon, Türk şirketlerini bu ülkede üretim yapmaya yönlendiriyor. İşçilik, elektrik, doğalgaz maliyetlerinin Türkiye’ye kıyasla aşağıda kalması da şirketlerin Mısır’a fabrika açmalarına sebep oluyor. Arçelik de bu sebeplerden ötürü 2022 yılında Mısır’da fabrika yatırımına başladı. Yaklaşık 110 milyon dolarla hayata geçirilen yatırım ile ilk etapta buzdolabı ve fırın üretimi yapılması planlanıyor. Tam kapasiteye geçilmesiyle yıllık 1,5 milyon adet üretim ve bununla beraber 2000 kişilik istihdam artışı bekleniyor.

18 Eylül 2024’te devreye alınan fabrika Arçelik’in Afrika ve Orta Doğu pazarlarına daha hızlı ve etkili bir şekilde hizmet sunmasını sağlayacak.