Nakit Akım Tablosu Analizi

Nakit akım tablosu, şirketin belirli bir periyot içinde, nakit varlıklarını nereye harcadığını ve nereden nakit elde ettiğini gösterir. Bilançonun ilk kalemi olan nakit ve nakit benzerleri kalemindeki değişimleri göstermek amacıyla hazırlanır. Nakit akışları 3 ana grupta sınıflandırılır: İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları, Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışları ve Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları. Bu 3 ana kalemin toplamı o muhasebe dönemi içerisinde nakitteki değişimi ifade eder. Toplam rakam negatifse, bu durum o periyotta nakitlerin azaldığının, pozitif ise nakitlerin arttığının göstergesidir.

İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları

İşletme faaliyetlerinden nakit akışları bölümünde şirketin gelirleri ve bu gelirlerin elde edilme sürecindeki nakit giriş ve çıkışları gösterilir. Bu bölümde şirketin işletme sermayesi kalemlerindeki değişimler ile gelir tablosu kalemlerinden dolayı oluşan nakit akışları sınıflandırılır. İşletme faaliyetlerinden nakit akışları bölümüne dönem kârı/zararı ile başlanır. Daha sonrasında amortisman, itfa ve karşılıklarla ilgili düzeltmeler eklenir. Bunun ardından işletme sermayesi kalemlerindeki değişimler hesaba katılır ve operasyonel işlemlerin sonucunda elde edilen nakit miktarı yazılır.

Örnek olarak bu bölümde, nakit olarak ödenen ticari borçlar, maaşlar, vergiler gibi nakit çıkış kalemleri ile, nakit karşılığı yapılan satışlar, nakit olarak tahsil edilen ticari alacaklar gibi nakit giriş kalemleri bulunur.

Kâr eden bir şirketin operasyonel nakit akışlarının mutlaka pozitif olması gerekir. Ancak bu tek başına yeterli bir veri değildir, çünkü şirket stoklarını likidite ederek de pozitif nakit akışı sağlayabilir. Operasyonel nakit akışlarıyla net dönem kârının kalitesi ölçülebilir. Sağlıklı nakit akışına sahip olan şirketlerde operasyonel nakit akışlarının en az net dönem kârı kadar olması beklenir. Çünkü nakit çıkışı gerektirmeyen amortisman ve itfa gibi değerler net dönem kârından çıkarılmasına rağmen nakit akış tablosunda operasyonel nakit akışlarına yeniden eklenir. Net dönem kârından daha düşük miktarda operasyonel nakit akışının elde edilmesi şirketin bir alacak tahsil sorunu yaşadığını gösterebilir. Ettiği kâra göre çok daha düşük operasyonel nakit akışı açıklayan şirketler ya da negatif operasyonel nakit akışına sahip şirketlerin hisseleri tercih edilmez. Çünkü yaygın olarak kullanılan değerleme yöntemlerinden biri olan Nakit Akım Analizi yönteminde, elde edilen nakitlerin bugüne indirgenmesi ile şirket değeri hesaplanır. Nakit yaratma problemi olan şirketlerin değeri bu yöntemle, elde ettiği kâra göre düşük çıkabilir.

Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışları

Yatırım faaliyetlerinden nakit akışları bölümünde şirketin maddi ve maddi olmayan duran varlıkları ile ilgili kalemlerde yaşanan nakit değişimleri sınıflandırılır. Örneğin şirketin bina, arsa, araç, makine ve cihaz gibi yatırımlarından dolayı harcadığı nakitler bu bölümde gösterilir. Aynı şekilde şirketin elden çıkarttığı bina, arsa, araç, makine ve cihazları varsa, buradan elde edilen nakitler de bu bölüme yazılır.

Yatırım faaliyetlerinden elde edilen nakit akışlarının negatif olması tercih edilir. Bu durum şirketin yatırım yaptığının ve duran varlıklarına ekleme yaptığının göstergesidir. Bir şirketin belirli bir periyot içerisinde yaptığı yatırımların miktarına da bu bölümden ulaşılabilir. Elbette yapılan yatırımın miktarı şirketi zora sokmayacak düzeyde olmalıdır. Burada karşılaştırma ölçütü olarak operasyonel nakit akışları kullanılabilir. Operasyonel nakit akışlarından gelen nakit miktarının, yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakiti karşılaması beklenir.

Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları

Finansman faaliyetlerinden nakit akışları bölümünde şirketin finansal borç alımları ve ödemeleri, temettü ödemeleri, hisse geri alımıyla ilgili nakit çıkışları ve yeni hisse arzı ile oluşan nakit girişleri gibi kalemler sınıflandırılır. Türkiye'de yeni hisse arzı ve hisse geri alımıyla ilgili pek işlem gerçekleşmediğinden bu bölümde daha çok borç alım ve ödemeleri ile ödenen temettüler gösterilir.

Finansman faaliyetlerinden nakit akışlarının pozitif olması şirketin yeni borçlanmaya gittiğini gösterir. Bu borçlanma yatırımları desteklemek amacıylaysa pozitif, işletme sermayesi ihtiyacı dolayısıyla yapılmışsa negatif olarak yorumlanabilir. Finansman faaliyetlerinden nakit akışlarının negatif olması durumunda ise şirket borçlarını azaltmış ya da temettü ödemiş olabilir. Her iki durum da yatırımcı için olumludur.