Varant Yatırımında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Varantlar doğru kullanıldığında yatırımcılara önemli fırsatlar sunabilir. Ancak içerdiği kaldıraç ve vade kısıtı nedeniyle oldukça riskli enstrümanlardır. Borsada varant yatırımı yaparken aşağıdaki konulara özellikle dikkat edilmelidir:

• Kaldıraç Etkisi: Varantların en cazip yanlarından biri kaldıraçlı getiri potansiyeli sunmalarıdır. Küçük bir prim ödeyerek dayanak varlığa yatırım imkânı verdiği için varantlar yatırımcısına kaldıraç sağlar. Dayanak varlığa doğrudan yatırım yapmaktansa daha düşük bir tutarla varant almak, aynı hareketten daha yüksek oranda kazanç elde etme olanağı verebilir. Ancak bu noktada kaldıracın yarattığı risk de göz ardı edilmemelidir. Beklenti gerçekleşmezse zararlar da aynı oranda büyük olabilir. Bu nedenle yatırımcılar, varanta yatırdıkları tutarın tamamını kaybedebileceklerini göz önünde bulundurarak temkinli olmalıdır.

• Zaman Değer Kaybı: Varant fiyatlarının bileşenlerinden biri zaman değeridir. Vade yaklaştıkça varantın zaman değeri azalır ve bu da varant fiyatı üzerinde negatif baskı oluşturur. Diğer tüm koşullar sabitken, her geçen gün varantın değeri biraz erir; özellikle vade sonuna doğru bu değer kaybı hızlanır. Bu durum, varantın dayanak varlık fiyatı sabit kalsa bile varant fiyatının düşebileceği anlamına gelir. Yatırımcılar, varant pozisyonu taşırken zamanın aleyhlerine işlediğinin farkında olmalı ve stratejilerini buna göre planlamalıdır.

• Vade Sonu Riski: Her varantın önceden belirlenmiş bir vadesi vardır ve bu tarihten sonra varant kullanılmaz hale gelir. Eğer piyasa beklentisi gerçekleşmez ve varant vade sonunda içsel değersiz kalırsa, yatırımcı yapılan tüm yatırımı kaybedebilir. Başka bir deyişle vade sonunda kârda olmayan varantların sıfır değerle itfa olacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle, varantlar kısa vadeli yatırım araçları olarak görülmeli ve vade yaklaşırken yatırımcı gerekirse pozisyonunu kapatarak kalan değeri realize etmeyi düşünebilir.

• Likidite: Varantların piyasa likiditesi hisse senetleri veya endeksler kadar yüksek değildir. İhraççı kurumlar genellikle piyasa yapıcı olarak sürekli alım-satım kotasyonları vererek likidite sağlamaya çalışır, ancak dalgalı piyasa koşullarında alış ve satış fiyatları arasındaki fark açılabilir. Yatırımcılar işlem yapacakları varantın hacmine ve alış-satış farkına dikkat etmelidir, likiditesi düşük bir garanti elde tutmak istenilen anda makul bir fiyattan satamama riskini beraberinde getirir. Mevzuat gereği ihraç edilen her varant için bir piyasa yapıcı belirlenir. Piyasa yapıcılar, Borsa İstanbul işlem saatleri boyunca sürekli alış ve satış fiyatları (kotasyonları) sunarak işlem tahtasında likidite yaratmaya çalışır. Ancak dalgalı piyasa koşullarında (örneğin dayanak varlıkta olağandışı oynaklık, devre kesici uygulamaları, teknik sorunlar ya da varantın tüm değerini yitirmesi gibi durumlarda) bu kotasyonlar geçici olarak durabilir.