Nakamoto Katsayısı Nedir?
Nakamoto Katsayısı, bir blok zincirin merkeziyetsizliğini ölçmek için kullanılan önemli bir metriktir. Bu katsayı, bir ağın güvenliğini bozmak veya kontrolünü ele geçirmek için iş birliği yapması gereken minimum bağımsız aktör sayısını gösterir. Sayı ne kadar küçükse ağ o kadar kırılgan, ne kadar büyükse o kadar dağıtık ve dirençli kabul edilir.
Mertcan Çiy2 dk
Neden “Nakamoto” Katsayısı Olarak Adlandırılır?
Kavram, Bitcoin’in anonim kurucusu Satoshi Nakamoto’ya ithafen geliştirilmiştir. Bitcoin’in temel vaadi olan “merkeziyetsiz bir para sistemi” fikri, bugün bu katsayının ölçmek istediği şeyin de özüdür:Bir blok zincirin kaderini kaç kişi veya kurum belirleyebilir?
Nakamoto Katsayısı Nasıl Hesaplanır?
Nakamoto Katsayısı, ağdaki kritik bileşenlerin yoğunlaşma seviyesine bakılarak hesaplanır. Bunlar genellikle şunlardır:
- Madenciler / Doğrulayıcılar: Konsensüs gücünün çoğunluğunu elinde tutan aktörler.
- Geliştiriciler: Ağın kod tabanını kontrol eden çekirdek ekip.
- Borsalar ve Likidite Sağlayıcılar: Token’lerin büyük kısmını listeleyen veya likiditeyi yöneten platformlar.
- Altyapı Sağlayıcılar: RPC servisleri veya düğüm sağlayıcılarının çeşitliliği.
Örneğin bir İş İspatı (PoS) ağında:
- Toplam stake’in %33’ünden fazlası 4 doğrulayıcıda toplanmışsa, bu ağın Nakamoto katsayısı 4 olarak hesaplanır. Bu da şu anlama gelir: Sadece 4 doğrulayıcı iş birliği yaparak ağı manipüle edebilir.
Nakamoto Katsayısının Önemi
Nakamoto Katsayısı, “bir blok zincir ne kadar merkeziyetsizdir?” sorusuna pratik bir yanıt verir.
- Düşük katsayı: Ağın kaderi az sayıda aktöre bağlıdır, saldırı riski yüksektir.
- Yüksek katsayı: Güç daha dengeli dağılmıştır, tekil hata noktaları ortadan kalkar.
Ancak katsayı tek başına her şeyi ölçmez. Bir ağın merkeziyetsizlik düzeyini anlamak için ekosistem büyüklüğü, yazılım çeşitliliği, topluluk katılımı ve yönetişim modelleri gibi başka metrikler de değerlendirilmelidir.
Sonuç
Nakamoto Katsayısı, blok zincirlerin merkeziyetsizliğini anlamak için kullanılan en önemli ölçütlerden biridir. Bir ağın güvenliğini tehdit etmek için kaç bağımsız aktörün iş birliği yapması gerektiğini ortaya koyar. Özetle:Nakamoto Katsayısı ne kadar yüksekse, bir blok zincir o kadar dirençli ve merkeziyetsiz kabul edilir.
