Dezenflasyon yavaşlasa da sürüyor

4 Kasım Salı gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Ekim verileri, enflasyonda yavaşlayan ivmeye rağmen gıda ve çekirdek kalemlerdeki katılığın dezenflasyon sürecini sınırlamaya devam ettiğini gösteriyor.

☑ Ekim PMI verisi, imalat sektöründe talep zayıflığı ve maliyet baskılarının etkisiyle daralmanın sürdüğüne ve toparlanmanın kısa vadede sınırlı kalacağına işaret ediyor.

☑ Küresel piyasalarda haftaya temkinli bir başlangıç yapılırken, Fed belirsizliğiyle risk iştahı zayıflıyor ve dolar güç kazanmaya devam ediyor.

☑ Fitch, Türk bankalarının kısa vadeli dış borcunun 2026’dan itibaren azalmasını beklerken, sıkı para politikasıyla refinansman risklerinin azaldığını ancak dolarizasyon ve politika duyarlılığının yüksek seyrini koruduğunu belirtiyor.

Okuma süresi: 3 dakika 31 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ekim ayına ilişkin reel efektif döviz kuru ile ekim ayına ilişkin aylık fiyat gelişmeleri raporunu açıklayacak.

2️⃣ Yoğun bir bilanço günü olacak. Coca Cola, Sabancı Holding, Aselsan, Türk Telekom ve Kalekim finansalları bekleniyor.

TÜFE

Ekim ayında TÜFE aylık %2,55, yıllık ise %32,87 artarak piyasa beklentilerinin bir miktar altında kaldı. Beklentiler aylık %2,7–%2,8, yıllık ise %33,1–%33,2 aralığındaydı. Aylık artışta giyim ve ayakkabı grubunda %12,4’lük mevsimsel yükseliş öne çıkarken, gıda fiyatları %3,4 arttı ve enflasyona en yüksek katkıyı sağladı. Hizmetler grubunda yıllık enflasyon %44,4 seviyesinde kalırken, çekirdek göstergeler B ve C endekslerinde sırasıyla %32,5 ve %32,1 oranında yıllık artışlar izlendi. Buna rağmen hizmet enflasyonundaki ivme kaybı ve kira artışlarının yavaşlaması manşet enflasyonu sınırladı.

Yıl sonuna ilişkin beklentilerde büyük bir değişim yaşanmadı. İlk on aylık birikimli enflasyon %28,6 olurken, TCMB’nin tahmin bandı içinde yıl sonu hedefinin yakalanması artık mümkün görünmüyor. Piyasa tahminleri %31–33 aralığında yatay bir yıl sonu kapanışına işaret ederken, çekirdek göstergelerdeki katılık dezenflasyon sürecinin yavaş ilerlediğini gösteriyor. Kasım ayı indirim ayı olduğu için daha ılımlı bir enflasyon verisi bekleyebiliriz. Ancak gıdanın etkisini konuşmaya devam edeceğiz.

PMI

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı Türkiye İmalat PMI verisi, Ekim ayında 46,5’e gerileyerek Eylül’deki 46,7 seviyesinin altına indi ve üst üste 19. ayda 50 eşik değerinin altında kaldı. Bu tablo, imalat sektöründe daralmanın sürdüğünü ve toparlanmanın kısa vadede sınırlı kalacağını gösteriyor. Hem iç hem dış talepteki zayıflık, yeni siparişlerin ve üretimin düşmesine neden olurken, üretimdeki gerileme son üç ayın en sert seviyesine ulaştı. Firmalar, siparişlerdeki azalma nedeniyle istihdam ve satın alma faaliyetlerinde temkinli davranmayı sürdürdü. TL’deki değer kaybı maliyetleri artırmaya devam etse de, fiyat artışlarının hızı Eylül’e göre bir miktar yavaşladı.

Sektörel kırılımda farklı dinamikler var. Gıda sektöründe yeni siparişler artarken üretim hafif geriledi; tekstilde daralma hızı azalsa da istihdam kayıpları sürdü. Giyim ve deri sektörlerinde düşüş hızlanırken, ağaç ve kâğıt ürünlerinde yeni siparişlerde son bir yılın en sert gerilemesi kaydedildi. Kimya, plastik ve kauçuk sanayilerinde maliyet baskısı son dört ayın zirvesine çıkarken, ana metalde üretim ve siparişler azaldı ancak istihdamda kısmi toparlanma gözlendi. Elektrikli ve elektronik ürünlerde istihdam artışı dikkat çekerken üretim azaldı; kara ve deniz taşıtları sektöründe ise en sert üretim düşüşü yaşandı. Genel tablo, imalat sanayinde talep zayıflığı ve maliyet baskılarının dördüncü çeyrek başında da etkisini sürdürdüğünü ortaya koyuyor.

Atıştırmalıklar

📉 Haftaya temkinli bir başlangıç yapan küresel piyasalarda risk iştahının bir miktar zayıfladığını görüyoruz. ABD vadelileri ve Asya endeksleri gerilerken, yatırımcılar Fed’in aralık ayı faiz patikasına ilişkin belirsizlikleri fiyatlıyor. S&P 500 vadeli kontratları %0,5, Nasdaq %0,7 geriledi. Fed üyeleri arasındaki görüş ayrılıkları, politika yönüne dair belirsizliği artırdı. Powell’ın “aralık indirimi garanti değil” mesajı sonrası dolar endeksi beşinci günde de güçlenirken, tahvil faizleri yatay seyrediyor. Altın üst üste üçüncü günde değer kaybederken, petrol OPEC+’ın üretim artışına ara verme kararına rağmen %0,3 düştü.

⚙️ Alüminyum fiyatları, ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimin yumuşaması ve arz endişelerinin sürmesiyle Mayıs 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Ekim ayında %7’nin üzerinde değer kazanan metal, Londra Metal Borsası’nda ton başına 2.900 doların üzerine çıkarak üç yılın zirvesini gördü. Çin’de devletin üretim kotasına yaklaşılması arzı sıkılaştırırken, inşaat ve dayanıklı tüketim malları gibi sektörlerde toparlanan talep fiyatları destekliyor. ABD–Çin arasında sağlanan bir yıllık ticaret ateşkesi küresel belirsizliği azaltarak emtia piyasalarına nefes aldırsa da belirsizlik tam olarak ortadan kalkmış değil.

🏛️ Fitch Ratings, Türk bankacılık sektörü üzerine yayımladığı son raporda, yüksek seviyede kalan kısa vadeli dış borcun 2026’dan itibaren daha uzun vadeli ihraçlarla birlikte gerileyeceğini öngördü. Fitch, para politikasındaki sıkılığın korunması ve yatırımcı güvenindeki artış sayesinde refinansman risklerinin azaldığını, ancak iç politika ve para politikası sinyallerine duyarlılığın hâlâ yüksek olduğunu belirtti. Mart ayından itibaren döviz talebinin artması ve kur korumalı mevduatların aşamalı kaldırılmasıyla dolarizasyonun yükseldiğini, ancak geçmişteki zirve seviyelerin altında kaldığını vurgulayan Fitch, yüksek dış finansman ve dolarizasyonun sürdüğü ortamda ani politika değişikliklerinin istikrar risklerini ve döviz talebini yeniden artırabileceği uyarısında bulundu.

🛢️ Tüpraş’ın ürün marjları ekim ayında da güçlü talep, düşük stok seviyeleri ve sınırlı arz koşullarının etkisiyle yüksek seyrini korudu. Dizel marjı yıllık bazda %76 artarak 26,4 dolar/varil seviyesine ulaştı; jet yakıtı marjı %81 artışla 24,2 dolar/varile yükselirken, benzin marjı %32 artışla 18,4 dolar/varil oldu. Rafineri bakım duruşları, azalan Rusya ihracatı ve Avrupa’daki kapasite kısıtları ürün dengelerini sıkı tutarken, orta distilat ve benzin marjlarının yüksek seyri Tüpraş’ın kârlılığını desteklemeye devam etti. Hatırlarsak şirket, üçüncü çeyrek finansal sonuçlarının ardından 2025 yılı için net rafinaj marjı tahminini 5–6 dolar aralığından 6–6,5 dolar/varil seviyesine yükseltmişti.