Sektörel Görünüm - Ağustos 2025 Enerji Bülteni

Veriler

✦ Temmuz ayında Türkiye’nin toplam elektrik tüketimi, geçen yılın aynı dönemine göre %1,40 artarak 34.584.917 MWh seviyesinde gerçekleşti. Günlük ortalama elektrik tüketiminde ise artan soğutma ihtiyacına bağlı olarak haziran ayına kıyasla %22’lik bir büyüme gerçekleşti.

✦ Tüketimdeki güçlü artışa bağlı olarak ortalama piyasa takas fiyatları (PTF) temmuz ayında aylık bazda kayda değer bir yükseliş gösterdi. Ancak dolar bazında değerlendirildiğinde, fiyatlar hâlâ geçen yılın altında seyretmeye devam ediyor. Temmuz ayında ortalama PTF 73,96 USD ile son 11 ayın en yüksek seviyesine ulaşırken, yıllık bazda %6 düşüş gösterdi; aylık bazda ise %32 oranında artış kaydetti.

✦ Temmuz ayında elektrik üretimine en büyük katkıyı %28 ile doğal gaz santralleri sağladı. Yenilenebilir enerjinin toplam üretimdeki payı geçen yılki %49,47’lik seviyesinden mevcut dönemde %47,04’e geriledi. Söz konusu düşüşte, hidroelektrik santrallerinin %19,82’den %18,04’e ve rüzgar santrallerinin %13,04’ten %11,33’e gerilemesi etkili oldu. Öte yandan yerli kömür santrallerinin toplam üretimdeki payı %14’ten %12’ye gerilerken ithal kömür santrallerinin payı %22’den %23’e, lisanslı güneş santrallerinin payı %2’den %3’e çıktı.

✦ TEİAŞ verilerine göre Türkiye’nin temmuz ayı sonunda toplam kurulu gücü 119.988 MW’a ulaşarak geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %5,61, bir önceki aya göre %0,47 yükseldi. Faaliyet gösteren toplam santral sayısı ise Temmuz 2024’te 31.339, Haziran 2025’te 36.346’yken Temmuz 2025’te 36.738 oldu.

✦ EPDK’nın yayınladığı verilere göre, toplam elektrik tüketiminin tüketici gruplarına göre dağılımında yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla sanayi grubunun payı %43,12’den %41,33’e geriledi. Buna karşılık, mesken grubunun payı %27,63’ten %28,64’e, kamu ve özel hizmetler sektörünün payı ise %24,79’dan %25,20’ye yükseldi.

Gelişmeler

✦ OPEC+ üyesi sekiz ülke, nisan ayında başlatılan 2,2 milyon varillik gönüllü üretim kesintisinin kademeli olarak geri çekilmesi kapsamında eylül ayında petrol üretimini ağustosa kıyasla günlük 547 bin varil artırma kararı aldı. Suudi Arabistan, Rusya, Irak, BAE, Kuveyt, Kazakistan, Cezayir ve Umman’ın katılımıyla gerçekleşen toplantıda, küresel ekonomik görünümdeki istikrar ve düşük petrol stoklarının mevcut sağlıklı piyasa koşullarını desteklediği belirtilirken, gönüllü üretim ayarlamalarının piyasadaki gelişmelere bağlı olarak durdurulabileceği ya da geri çevrilebileceği vurgulandı. Grubun ekim ayı üretim seviyesini belirleyeceği bir sonraki toplantısı 7 Eylül’de yapılacak.

✦ Uluslararası Enerji Ajansı’nın yayımladığı 2025 Elektrik Piyasası Yarıyıl Raporu’na göre, küresel elektrik talebinin bu yıl %3,3 artması beklenirken, sanayi üretimi, klima kullanımı, veri merkezleri ve elektrifikasyon süreci bu artışın başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Talep artışının %60’ı Çin ve Hindistan kaynaklı olacak, Avrupa’da ise kademeli toparlanma öngörülüyor. Artan talebi karşılamak üzere yenilenebilir kaynakların payı hızla artarken, 2025 itibarıyla güneş ve rüzgar enerjisi küresel talep artışının %90’ından fazlasını karşılayacak. Bu ivmeyle birlikte, 2025 ya da en geç 2026’da yenilenebilir kaynaklardan yapılan elektrik üretimi kömürü geçecek ve kömürün küresel elektrik üretimindeki payı yaklaşık 100 yıl sonra ilk kez %33’ün altına inecek. Aynı dönemde elektrik kaynaklı karbon emisyonlarında ise 2026 itibarıyla %1’lik düşüş öngörülüyor. Raporda, düşük emisyonlu üretimin entegrasyonu için daha esnek şebeke altyapısı, depolama teknolojileri ve piyasa reformlarının gerekli olduğu vurgulanırken, özellikle Almanya, Hollanda ve İspanya gibi ülkelerde artan negatif elektrik fiyatlarının güvenilirlik ve esneklik ihtiyacını daha görünür hale getirdiği belirtiliyor.

✦ EPDK’nın haziran ayı verilerine göre, elektrikli araçlara yönelik şarj altyapısı büyümeye devam etti. Toplam şarj soket sayısı bir önceki aya göre %2,4 artışla 31.433’e, toplam kurulu güç ise %3,9 artışla 2.285 megavata yükseldi. AC soket sayısı 18.143’e, DC soket sayısı ise 13.290’a çıktı.

✦ Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Anton Dedusenko, projenin ilk ünitesinin devreye alınmasına yönelik çalışmaların tüm hızıyla sürdüğünü belirterek, santralin enerji üretim aşamasına yaklaşmasının yatırımcı ilgisini artırdığını ifade etti. İlk kilovatın Türkiye enerji sistemine güvenli şekilde entegre edilmesi için kapsamlı test ve kontrollerin yürütüldüğünü söyleyen Dedusenko, %49’a kadar hisse devrine izin veren hükümetler arası anlaşma kapsamında, Türk şirketler de dahil olmak üzere potansiyel yatırımcılarla görüşmelerin sürdüğünü ve bu sürecin Türk tarafının onayıyla büyük bir titizlikle yürütüldüğünü vurguladı.

Sektörden Açıklamalar

✦ Call Energy CEO’su Sacit Akbaş, Bloomberg HT’de enerji sektörüne ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’de 2025’in ilk 6 ayının enerji sektörü açısından başarılı geçtiğini belirten Akbaş, toplam kurulu gücün 119.000 megawatt seviyesine ulaştığını söyledi. Bu dönemde eklenen 4.000 megawatt’lık kapasitenin yaklaşık 3.100 megawatt’ı güneş enerjisi santrallerinden sağlandı. “Böylece eklenen kurulu gücün %75’ten fazlası güneşten elde edilmiş oldu ve güneş enerjisinin toplam içindeki payı %17’den %19’a yükseldi. Kalan kapasitenin 800 megawatt’ı rüzgar, 100 megawatt’ı ise hidroelektrik santrallerden geldi.” Yılın geri kalanında da yenilenebilir enerji santrallerinin ağırlıklı olarak devreye girmesini beklediklerini belirten Akbaş, elektrik üretiminde %40 seviyesinden %50’ye geçileceğini tahmin ettiklerini ifade etti. İlave kapasite tahsisleri ve hızlanan izin süreçleriyle bu hedefin mümkün olduğunu vurguladı. Dünya genelinde 1 megawatt-saat elektrik üretiminde en ucuz yatırımların rüzgar ve güneş santralleri olduğunu ifade eden Akbaş, şu anda rüzgar santrali yatırımlarının MWs başına yaklaşık 30 dolar, güneş santrali yatırımlarının ise 35-40 dolar seviyesinde olduğunu söyledi. Bu rakamların 13 yıl öncesine kıyasla rüzgarda üçte birine, güneşte ise onda birine gerilediğini ve teknolojik gelişmelerin maliyetleri ciddi oranda düşürdüğünü vurguladı. Ayrıca, 2025 yılında batarya sistemlerinde %40’a varan bir maliyet düşüşü yaşandığını, 1 MWh batarya sisteminin kurulum maliyetinin 250.000 dolardan 150.000 dolar seviyesine indiğini belirtti.

✦ Enerjisa Müşteri Çözümleri Müdürü Efe Özgören, Bloomberg HT’de yaptığı açıklamalarda, aşırı sıcak havaların enerji sektörüne etkilerini değerlendirdi. Hidroelektrik santrallerinde yağışların azalması ve kar sularının tükenmesi nedeniyle üretimin ciddi şekilde düştüğünü belirten Özgören, bu durumun enerji üretimini daha pahalı hale getirdiğini ifade etti. Azalan hidroelektrik üretiminin, dövizle ithal edilen doğalgaz ve kömürle ikame edildiğini ve bu kaynakların kullanımıyla birlikte enerji maliyetlerinin arttığını vurguladı. Elektrik fiyatlarının son aylarda önemli ölçüde yükseldiğini belirten Özgören, kısa süre önce 2.200 TL seviyesinde olan elektrik fiyatlarının 3.000 TL’ye yaklaştığını ve bu artışın doğrudan faturalara yansıdığını söyledi. Talep tarafında ise iklimlendirme amaçlı elektrik tüketiminde belirgin bir artış olduğunu belirtti. Türkiye’nin 2025 yılı enerji talebinin rekor kırdığını, ancak hava sıcaklıklarının mevsim normallerine dönmesiyle birlikte hem enerji talebinde hem de fiyatlarda bir düşüş beklendiğini ifade etti. Ancak bu geçiş sürecinde yüksek elektrik faturalarına hazırlıklı olunması gerektiğini de sözlerine ekledi.

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nın günlük 1,5 milyon varil kapasitesi olduğunu ancak hiçbir zaman tam kapasiteyle çalışmadığını belirtti. Türkiye’nin hattı işler tutmak için yıllardır ciddi yatırımlar yaptığını vurgulayan Bayraktar, yeni anlaşma taslağında hattın tam kapasite kullanılmasını sağlayacak bir mekanizma bulunması gerektiğini ifade etti. Ayrıca hattın sadece mevcut noktalardan değil, güneye doğru uzatılması gerektiğini, bu sayede daha yüksek taşıma kapasitesine ulaşılabileceğini aktardı. Irak’ın orta noktaya kadar uzanan mevcut bir hattı olduğunu, ancak bu hattın geleceğinin belirsizliğini koruduğunu ifade etti. Hürmüz Boğazı üzerinden yapılan ihracatla ilgili tartışmaların da Irak için yeni ihracat rotalarının önemini ortaya koyduğunu söyledi. Hattın tamamlanması için son tarih olarak 2026 Temmuz’u işaret eden Bayraktar, mümkünse bu tarihten önce bitirilmesinin faydalı olacağını vurguladı.

✦ Türkiye'nin tarihinde ilk kez Suriye’ye doğal gaz ihracatına başladığı 2 Ağustos 2025 tarihli törende konuşan Bakan Bayraktar, Türkiye’nin, Azerbaycan’dan gelen doğal gazı Kilis üzerinden Suriye’ye iletmeye başladığını açıkladı. İlk etapta günlük 6 milyon metreküp, yıllık ise yaklaşık 2 milyar metreküpe kadar gaz akışı planlandığını ifade etti. Bayraktar ayrıca, Türkiye’nin Suriye’ye hâlihazırda 8 ayrı noktadan elektrik ihracatı yaptığını ve bu kapasitenin ilk aşamada %25 oranında artırılacağını, ilerleyen dönemde ise iki katından fazla büyütülmesinin hedeflendiğini belirtti. Yeni doğal gaz hattının devreye alınmasıyla birlikte Halep Elektrik Santrali’ne gaz akışı sağlanacak ve Suriye’de elektrik üretiminde ciddi bir kapasite artışı olacak. Bu gelişme, hem enerji arz güvenliği hem de bölgesel ekonomik toparlanma açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.