Sektörel Görünüm - Ağustos 2025 Havacılık Bülteni

Veriler

✦ DHMİ verilerine göre, Türkiye'deki toplam uçak trafiği temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla %8,3 artış gösterdi. İç hat trafiği mevcut dönemde %12 yükselirken dış hat trafiğinde bu oran %4,8 oldu. Tüm uçak trafiğine en fazla katkı sağlayan ilk 3 havalimanı ise %25 ile İstanbul Havalimanı, %16 ile Antalya Havalimanı ve %12 ile Sabiha Gökçen oldu. Öte yandan temmuz ayında toplam yolcu trafiği geçen seneye kıyasla iç hatlardaki %7,5, dış hatlardaki %3,7’lik yükselişin etkisiyle %5,1 arttı.

✦ Şirket özelindeki verileri incelediğimizde Türk Hava Yolları’nın temmuz ayında toplam yolcu trafiğinin geçen yıla kıyasla %8,4 arttığını görüyoruz. Yolcu sayısı, iç hatlarda %7,8, dış hatlarda %8,7 büyüme kaydetti. Şirketin gelir elde etme amacıyla sahip olduğu toplam kapasiteyi ifade eden arz edilen koltuk kilometre verisi, iç hatlarda %16,2 ve dış hatlardaki %7,9’luk yükselişin etkisiyle toplamda %8,7 arttı. Öte yandan geçtiğimiz ay Türk Hava Yolları, Temmuz 2024’ün %11,3 üzerinde 53.933 sefer düzenlerken bu seferlerdeki doluluk oranları yurt içinde %90,6, yurt dışında %84,8 oldu. Geçen senenin aynı döneminde bu oranlar %93,2 ve %84,4’tü. Kargo tarafında ise toplam taşınan yük miktarı önceki yıla göre %11,2 artarak 191 bin ton olarak kaydedildi.

✦ Aynı dönemde Pegasus’un toplam yolcu sayısı, önceki yılın %11 üzerinde 3,93 milyon kişiye ulaştı. Bunun alt kırılımlarından iç hatlardaki yolcu sayısındaki büyüme %10, dış hatlardaki yolcu sayısındaki büyüme ise %11 olarak kaydedildi. Temmuz ayında şirketin toplam uçuş trafiği 21 binin üzerine çıkarak yıllık bazda %11 büyüme gösterdi ve bu uçuşlardaki doluluk oranı %88’e ulaştı. İç hatlardaki doluluk oranı %94, dış hatlardaki doluluk oranı %84,9 olarak gerçekleşti. Toplam arz edilen koltuk kilometre ise 7.239 milyon kilometre ile Temmuz 2024’e kıyasla %13 arttı.

✦ Tav Havalimanları’nın açıkladığı yatırımcı bültenine göre temmuz ayında hizmet verilen toplam yolcu sayısı 13,3 milyon olurken 2024’ün aynı dönemine kıyasla %3 büyüme gösterdi. Aynı dönemde 85 binin üzerine çıkan toplam uçuş sayısında ise %3’lük bir artış oldu. Dış hatlardaki yolcu trafiği 3,7 milyonla %12 büyürken yolcu trafiğindeki artış iç hatlarda %1 oldu. Trafiğin en yüksek olduğu Antalya Havalimanı’nda yolcu sayısı geçen seneyle paralel seyrederken İzmir, Ankara ve Almatı Havalimanları’ndaki yolcu sayıları sırasıyla %11, %8 ve %6 arttı.

İkinci Çeyrek Bilançoları

✦ Pegasus, 2025 yılının ikinci çeyreğinde 122 milyon € net kâr açıkladı (2Ç24: 112 milyon €) Bu rakam, piyasa beklentisi olan 134 milyon €’nun altında kaldı. Satış gelirleri %15 artışla 876 milyon € seviyesinde gerçekleşerek TL bazlı piyasa öngörüsüne paralel oldu. FAVÖK 252 milyon € ile beklentilere uyumlu gelirken, marj %27,8’e geriledi (2Ç24: %30,4). Operasyonel tarafta, toplam yolcu sayısı %14 artışla 10,7 milyona ulaştı (dış hat +%18, iç hat +%8,6), doluluk oranı %86,4 ile yüksek seyretti ancak yıllık 1,1 puan geriledi. Kapasite (AKK) %17 arttı; RASK 4,41 €cent ile %2 düştü. Geçen yılın yüksek baz etkisi ve ücretlerin normalleşmesi gelir baskısı yaratırken, yolcu başına yan gelir %21 artışla 29,7 €’ya çıkarak toplam gelirleri destekledi. CASK yıllık %18 arttı; yakıt hariç CASK %12 yükselirken, yakıt fiyatlarındaki gerileme toplam maliyet artışını sınırladı. Şirket yönetimi 2025 yıl sonu beklentilerini revize etti: kapasite büyüme tahmini %14–16’ya yükseltildi, RASK beklentisi “orta tek haneli artış”tan “orta tek haneli azalış”a çekildi. CASK beklentisi “orta tek haneli artış”tan “düşük tek haneli azalış”a revize edildi; yakıt hariç CASK artış beklentisi de “yüksek tek haneli”nden “düşük tek haneli”ye indirildi. FAVÖK marjı hedefi %26–27 olarak belirlendi (2024: %28,4).

✦ Türk Hava Yolları’nın ikinci çeyrek net karı 26,8 milyar TL olurken, piyasa beklentisi olan 24,6 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşti. Zayıflayan ABD dolarının muhasebe etkisi net kara sınırlayıcı etki yaptı. FAVÖK 46,1 milyar TL seviyesinde gerçekleşerek, piyasa beklentisi olan 45,4 milyar TL’ye paralel geldi. Ancak faaliyet giderlerinde özellikle personel ve bakım giderlerindeki artışın etkisiyle FAVÖK marjı yıllık bazda yatay seyretti. Esas faaliyet kârı yıllık bazda %20 artışla 706 milyon USD olurken, faaliyet kârlılığındaki bu yükseliş akaryakıt giderlerindeki düşüşle desteklendi. Toplam gelirler 231,3 milyar TL’ye ulaşarak güçlü sezon etkisiyle yıllık bazda artış gösterdi. Yolcu gelirleri yıllık %7 artarken, kargo gelirlerinde küresel taşıma talebindeki yavaşlamaya bağlı olarak %9 düşüş yaşandı. Doluluk oranı %82,2 ile geçtiğimiz yılın 1,1 puan üzerinde gerçekleşti. İç hat yolcu birim gelirleri %5 üzerinde artarken, Amerika ve Asya hatlarında birim gelirler gerilemeye devam etti. Şirketin akaryakıt gideri yıllık bazda %11 düşerken, jet yakıtı fiyatı %13 azaldı. Akaryakıt hariç birim giderler ise GTF motor sorunu ve artan bakım maliyetleri nedeniyle %3,5 artış gösterdi. CASK (AKK başına gider) %2,3 düşerken, yakıt hariç CASK %3,5 arttı. Üçüncü çeyrek için yüksek sezona bağlı olarak gelir büyümesinin ve kârlılığın güçlü seyretmesi bekleniyor. Özellikle Orta Doğu ve Avrupa hatlarında fiyatlamanın güçlü kalması 3. çeyreğe dair beklentileri destekliyor. Şirketin 2025 yılı için EBITDAR marjı hedefi %22–24 aralığında korunuyor.

✦ TAV Havalimanları, 840 milyon TL net kâr beklentisine karşın 191 milyon TL zarar açıkladı. Satış gelirleri 19,5 milyar TL seviyesinde gerçekleşirken piyasa beklentisi 20,2 milyar TL seviyesindeydi. TAV, 6,1 milyar TL FAVÖK beklentisine rağmen 6,3 milyar TL FAVÖK açıkladı. Şirket, 2025 yılının ilk yarısında yolcu sayısında %4, gelirde %12 ve FAVÖK’te %10 artış kaydederek operasyonel büyümesini sürdürdü. Antalya ve Almatı’daki yeni terminal yatırımları, Katar’daki TAV Technologies projesi ve yolcu başına düşen ticari harcamaların artması gelir büyümesini destekledi. Özellikle Türkiye dışı havalimanlarının katkısıyla ikinci çeyrekte marjlar toparlanırken, yılın tamamına ilişkin 520–590 milyon euro FAVÖK beklentisi korunuyor. Almatı, Medine ve Ankara gibi noktalarda devreye giren yeni kapasiteler uzun vadeli yolcu büyümesine temel oluşturuyor. Buna karşılık, TL’nin reel değerlenmesi ve euro karşısında güçlenmesi nedeniyle ortaya çıkan yüksek çevrim farkı zararı, ertelenmiş vergi giderleri ve bazı iştiraklerdeki kâr baskısı nedeniyle net kâr kalemi -50 milyon euro seviyesinde gerçekleşti. Net parasal olmayan kalemlerden oluşan -111 milyon euroluk bir seferlik etki FAVÖK sonrası kalemleri zayıflattı. Yoğun yatırım programına rağmen net borç seviyesinin yatay seyretmesi dikkat çekerken, yönetim yıl sonunda net borç/FAVÖK oranının 2,5–3,0x bandında kalmasını bekliyor. Şirket, 2025 yıl sonuna kadar toplam 140–160 milyon euro yatırım planlıyor ve buna ek olarak Almatı için 300 milyon euroluk beş yıllık yeni yatırım programına başlamış durumda.

Gelişmeler

✦ Türk Hava Yolları, İspanyol havayolu şirketi Air Europa’nın azınlık hissesini satın almak üzere sunduğu bağlayıcı teklifin kabul edildiğini Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda duyurdu. THY, anlaşmanın toplamda 300 milyon euro tutarında bir yatırımı kapsadığını açıkladı. İspanya basınında daha önce çıkan haberlerde ise söz konusu anlaşmanın %26-27 oranındaki hisse için yaklaşık 275 milyon euro değerinde olacağı ifade edilmişti.

✦ 2 Ağustos’ta İstanbul ve Antalya havalimanları yolcu ve uçak trafiğinde tarihi rekorlara imza attı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun açıkladığı verilere göre, İstanbul Havalimanı günlük 282 bin 70 yolcu ve 1698 uçuşla hem Türkiye’de hem de Avrupa’da bugüne kadar ulaşılan en yüksek rakamlara çıktı. Antalya Havalimanı’nda da aynı gün 1225 uçuş ve 228 bin 427 yolcuyla tüm zamanların en yüksek seviyeleri kaydedildi. Böylece her iki havalimanı da bir günde ulaştıkları yolcu ve uçak trafiğiyle rekor tazeledi.

✦ Avrupa ve ABD havayolu hisseleri yılbaşından bu yana ciddi anlamda ayrışıyor. Delta, United ve American Airlines değer kaybederken; IAG, Air France-KLM ve Lufthansa pozitif performans sergiledi. Bu ayrışma son 10 yılın yalnızca birinde görüldü. Kapasite artışındaki zorluklar Avrupa havayolları lehine gelişiyor. Airbus ve Boeing teslimatlarındaki gecikmeler arzın kontrollü kalmasını sağlarken, şirketlerin geçmişte sıklıkla yaşadığı kapasite savaşlarının önüne geçiyor. ABD’de satışlar koltuk-mil artışını aşarak güçlü seyrederken, Avrupa tarafında arzın sınırlı kalması fiyatlamaları destekliyor.

✦ Boeing, Temmuz ayında 48 uçak teslim ederek 2017’den bu yana en yüksek aylık teslimatını gerçekleştirdi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre beş adet fazla olurken haziran ayındaki 60 teslimatın gerisinde kaldı. Airbus ise motor tedarik sorunlarına rağmen temmuzda 67 uçak teslim ederek yılbaşından bu yana toplam 373 teslimata ulaştı; Boeing’in aynı dönemdeki teslimatı ise 328 oldu. Airbus, yaşanan gecikmelere rağmen yıl sonunda 820 uçak teslim etmeyi ve böylece geçen yıla göre %7 artış kaydetmeyi hedefliyor. Boeing ise 737 MAX’te yaşanan kalite ve güvenlik sorunlarının ardından üretimde istikrar sağlamaya çalışırken yıllık teslimat hedefi açıklamadı.

✦ İngiltere’de Airbus’ta çalışan 3 binden fazla işçi, Unite sendikasının maaş artışı talebiyle başlattığı sanayi eylemi kapsamında Eylül 2025’te toplam 10 gün greve çıkacak. Unite’in açıklamasına göre Airbus’taki montajcılar ve mühendisler, üyelerin yüzde 90’ının desteğini alarak 2–3 Eylül’de başlayacak grevleri 10–11 Eylül’de sürdürecek; sonraki ek grev günleri ise vardiya düzenine göre belirlenecek. Sendika, Airbus’ın milyarlarca euro kâr elde ederken çalışanlarına adil ücret vermediğini, üyelerin yalnızca hak ettikleri maaşı talep ettiklerini vurguladı. Grevin, Airbus’ın ticari ve askeri uçak programları için kanat üretimini aksatması, teslimatlarda gecikmeye yol açması ve küresel tedarik zinciri üzerinde baskı oluşturması bekleniyor. Broughton ve Filton tesislerinde A320 ailesi, A330, A350 ve A400M uçakları için kanat üretimi yapan çalışanlar, müzakerelerde ilerleme sağlanmazsa eylülde iş bırakma eylemlerine devam edecek.

✦ Bombay Yüksek Mahkemesi, Çelebi’ye daha önce tanınan geçici koruma kararını kaldırarak Mumbai Uluslararası Havalimanı yer hizmetleri ihalelerini sonuçlandırmasının önünü açtı. Mahkeme, sözleşmenin feshi ve güvenlik izninin iptali sonrası verilen tedbir kararının, Delhi Yüksek Mahkemesi’nin benzer bir davadaki ret kararı ve mevcut gelişmeler dikkate alındığında sürdürülemeyeceğini belirtti. Böylece Çelebi, Mumbai Havalimanı’ndaki erişimini kaybederken yer hizmetleri ve köprü operasyonları Indo Thai Airport Services tarafından devralındı.

✦ ABD ile Avrupa Birliği (AB), İskoçya’da ABD Başkanı Donald Trump ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasında yapılan görüşmede gümrük vergilerine dair yeni bir çerçevede uzlaştı. 27 Temmuz 2025’te sağlanan anlaşma kapsamında, Avrupa’dan ABD’ye girecek mallara yüzde 15 gümrük vergisi uygulanacak ancak uçaklar ve kritik havacılık bileşenleri bu yükten muaf tutulacak. AB açıklamasında, havacılık ürünlerinin yanı sıra bazı kimyasallar, jenerik ilaçlar, yarı iletken ekipmanlar, belirli tarım ürünleri ve kritik hammaddelerin de “sıfıra sıfır” tarife rejimine dahil edildiği belirtildi.

Sektörden Açıklamalar

✦ Ryanair CEO’su Michael O’Leary, Avrupa genelinde talebin güçlü seyrettiğini, rezervasyonların geçen yıla kıyasla yaklaşık %1 önde olduğunu ve yaz sezonunda belirlenen hedeflere ulaşma konusunda “makul derecede iyimser” olduklarını ifade etti. Yazın yoğun dönemlerinde rezervasyonların istikrarlı seyrettiğini belirten O’Leary, bilet fiyatlarında da dengeli bir görünüm olduğunu vurguladı. Yaz dönemindeki performansın büyük ölçüde son dakika rezervasyonlarına bağlı olacağını belirten O’Leary, sıcak hava dalgalarının talep üzerinde kayda değer bir etkisi olmadığını söyledi. Öte yandan, ABD’de uygulanan tarifelerin küresel büyüme üzerinde baskı yaratabileceği uyarısında da bulundu.