Sektörel Görünüm - Ağustos 2025 Banka Dışı Finans Bülteni
Faktoring - Finansal Kiralama - Varlık Yönetimi
✦ Faktoring sektörünün net karlarındaki yıllık reel büyümeler devam ediyor. BDDK verilerine göre, sektörün haziran ayı kârı 2,3 milyar TL ile geçen yılın aynı dönemine göre %41 artış kaydederken bir önceki aya kıyasla %17 geriledi. Toplam alacak tutarı mayıs ayına göre %9 artışla 358 milyar TL’ye yükselirken aylık faktoring gelirleri ise yıllık bazda %45 oranında artış gösterdi.
✦ Finansal kiralama sektöründe ise net karlar son 2 aydır güçlü bir büyüme performansı sergiliyor. Sektörün haziran ayındaki net karı 2.474 milyar TL ile yıllık bazda %76 oranında artarken mayıs ayındaki rekor büyüklüğe kıyasla %11 azaldı. Net kiralama işlemleri bir önceki aya göre %6 artarak 295 milyon TL’nin üzerine çıkarken aylık leasing gelirleri de yıllık bazda %18 oranında yükseldi.
✦ Finansal Kurumlar Birliği ve İstanbul Üniversitesi ortaklığıyla hazırlanan “Finansal Kurumlar Birliği Ekonomik Görünüm Endeksi’nin” haziran ayı sonuçları yayınlandı. Finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketlerindeki gidişata dair izlenim veren ve sektördeki gelecek beklentilerini ölçümleyen endeks, haziran ayında mayıs ayına göre 0,79 puan azalarak 100,75 puana geriledi.
✧ Alt endekslere baktığımızda faktoring sektörünün 0,18 puan artarak 101,19 puana, finansal kiralama sektörünün 3,1 puan azalarak 103,8 puana, finansman sektörünün 0,56 puan artarak 97,26 puana yükseldiği görülmekte.
✧ Sektör temsilcilerine işlem hacmi, takipteki kredi oranı, tahsilat değişimi ve genel gidişat beklentilerinin sorulduğu anketin bu ayki sonuçlarında sınırlı bir iyileşme göze çarpıyor. Önceki dönemde katılımcıların %64’ü işlem hacimlerinde artış beklerken bu dönemde beklenti %54’e geriledi. Takipteki kredi oranının artmasını öngörenlerin oranı, önceki dönemdeki %72’lik seviyesinden %76’ya yükseldi. Tahsilatların artacağını düşünen katılımcıların oranı ise %24’ten %25’e çıkarken genel gidişatta artış bekleyenlerin oranı da %27’den %29’a yükseldi.
Sigorta - Emeklilik
✦ Türkiye Sigorta Birliği verilerine göre haziran ayında sigorta sektörünün toplam prim üretimi 92.479 milyon TL ile geçen seneye kıyasla %52 büyüme kaydetti. Hayat dışı segmentin prim üretimindeki büyüme oranı %52 olurken hayat segmentinde bu oran %80 olarak gerçekleşti.
✧ Haziran ayında toplam prim üretiminde en fazla payı olan ilk 3 branş; kara araçları sorumluluk, yangın ve doğal afetler ile hastalık-sağlık olurken bu branşlardaki yıllık büyüme oranları da sırasıyla %37, %38 ve %70 olarak kaydedildi.
Gelişmeler
✦ 23 Kasım 2023 tarihli ve 10735 sayılı Karar ile kuruluşuna izin verilen Team Finansman A.Ş.’ye, 8 Ağustos itibarıyla Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyetleri Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında faaliyet izni verildi. Albayrak ve Adil Tasarruf Finansman A.Ş.’nin faaliyet izni almasının ardından, Emlak Katılım iştiraki olarak kurulan Emlak Katılım Tasarruf Finansman A.Ş.’nin de BDDK’dan faaliyet izni almasıyla birlikte tasarruf finansman sektöründeki şirket sayısı 9’a ulaşmış oldu.
✦ Fitch Ratings’e göre 2025 yılında Türkiye’de hayat dışı sigorta sektörü, iyileşen faaliyet koşulları ve güçlenen fiyatlama disiplini sayesinde pozitif bir ivme yakalayacak. Kurum, enflasyondaki gerileme, yüksek faiz oranları ve düzenleyici tedbirlerin sektörün kârlılık ve finansal dayanıklılığını desteklediğini değerlendiriyor. 2024’te prim üretiminde yıllık %73’lük artış yaşanırken, Fitch özellikle sağlık (%89) ve zorunlu trafik sigortasında (%86) kaydedilen yüksek büyümeye dikkat çekiyor. Ancak Fitch, bu yıl sektör genelinde teknik kârlılıkta zorlanmaların süreceğini öngörüyor; birleşik oranın yaklaşık %110 seviyesinde kalacağı, motorlu araç ve mal sigortasında kârlılığın korunacağı, sağlık sigortasında yoğun rekabetin baskı yaratacağı ve zorunlu trafik sigortasının yapısal sorunlar nedeniyle zarar üretmeye devam edeceği belirtiliyor. Kuruma göre kalıcı kârlılık iyileşmesi için yapısal reformlar kaçınılmaz. Fitch ayrıca, daha sıkı sermaye yeterliliği kuralları, üç aylık mali yeterlilik izlemeleri ve prim artışlarına getirilen sınırlamaların sektörün dayanıklılığını artırdığını, yüksek faiz oranlarıyla birlikte düzenleyici mali yeterlilik oranının %156’ya yükseldiğini kaydediyor. Bunun yanında Fitch, SEDDK ve DASK’ın doğal afet risklerini kapsama alanını genişletmeye yönelik çalışmalarının da sektör için olumlu bir adım olduğunu vurguluyor.
Sektörden Açıklamalar
✦ Türkiye Sigorta Birliği (TSB), sektörün 2025-2030 stratejik dönemine yön verecek yol haritasını kamuoyuyla paylaştı. Arama Konferansı Sonuç Raporu kapsamında belirlenen stratejik hedefler doğrultusunda, sektörün 2029 yılı sonuna kadar 4,2 trilyon TL prim üretimiyle 2 kat büyümesi ve penetrasyon oranının %4,7 seviyesine ulaşması hedefleniyor. TSB Başkanı Uğur Gülen, sürdürülebilir büyüme, toplumsal farkındalık ve dijital dönüşümün önümüzdeki beş yılın öncelikli başlıkları olduğunu belirtti. Tamamlayıcı emeklilik, gömülü sigortacılık ve koruyucu sağlık modelleri gibi yenilikçi uygulamalarla sigortalılık bilincini artırmayı amaçladıklarını ifade eden Gülen, sektörün küresel rekabet gücünü artırarak Türkiye’yi dünyanın en büyük 10 sigorta pazarından biri haline getirmeyi hedeflediklerini vurguladı. Yol haritası çerçevesinde TES sisteminin yaygınlaştırılması, yenilikçi ürün geliştirme, eğitim ve kültür dönüşümü, sigortanın dijital finansal hizmetlerle entegre edilmesi ve uzun vadeli birikimli ürünlerin teşviki gibi projeler öne çıkıyor.