Piyasalarda belirsizlik hâkim

Herkese iyi hafta sonları,

Borsa İstanbul’da sert satışların öne çıktığı, küresel risk iştahının da zayıfladığı bir haftayı geride bıraktık. Siyasi haber akışı, özellikle hafta ortasında artan belirsizliklerle birlikte borsada volatiliteyi yükseltti. Buna karşın yabancı yatırımcıların tahvil tarafında yeniden güçlü alımlara yönelmesi haftanın pozitif gelişmelerinden biriydi. TCMB’nin kasım ayı anketinde enflasyon beklentilerindeki sınırlı bozulma dikkat çekerken, küresel cephede Fed’e dair belirsizlikler ve ABD hükümetinin kapanması riskten kaçışı hızlandırdı. Kripto varlıklar ve teknoloji hisselerinde yaşanan sert düzeltmeler, yılın son çeyreğinde yatırımcı temkinini yeniden ön plana taşıyor.

Okuma süresi: 8 dakika 52 saniye.

Makroekonomi-Jeopolitik-Yurtdışı

1️⃣ Borsa İstanbul’da satışların belirgin şekilde yoğunlaştığı bir haftayı geride bıraktık. BIST-100 endeksi %3,28 değer kaybederek 10.565 puana geriledi. Buna karşılık gram altın (%1,69), euro/TL (%0,80) ve dolar/TL (%0,28) değer kazandı. Haftanın genelinde endeks zaman zaman tepki denemeleri yapsa da özellikle perşembe günü sonrası bu hareketler ivme kazanamadı ve BIST-100 dar bir bantta işlem görmeye başladı. Haftanın kritik gelişmesi ise salı günü yaşandı. İBB’ye yönelik yürütülen soruşturmada iddianamenin tamamlanması öğleden sonra piyasada volatiliteyi hızla artırarak sert satışları tetikledi. Ardından bazı medya organlarında yer alan CHP’nin kapatılma ihtimaline yönelik iddialar satış baskısını daha da güçlendirdi. Akşam saatlerinde gelen açıklamalarla bu haber akışının yumuşaması satışları sınırlasa da, haftanın geneline yayılmış zayıf küresel risk iştahı nedeniyle Borsa İstanbul güçlü bir toparlanma sergileyemedi.

2️⃣ Hafta boyunca veri akışı çok yoğun değildi. Enflasyon beklentilerinin çıpalanması açısından önemli olan Piyasa Katılımcıları Anketi verisini dün aldık. TCMB’nin kasım ayı Piyasa Katılımcıları Anketi, enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü bir baskıya işaret ederken, TÜFE yıl sonu tahmini %31,77’den %32,20’ye yükseldi. 12 ve 24 ay sonrası beklentiler de sırasıyla %23,49 ve %17,69’a çıktı. Döviz tarafında yıl sonu dolar/TL beklentisi sınırlı şekilde gerilerken, 12 aylık beklentinin 50 TL’nin üzerine çıkması dikkat çekti. Cari açık tahminleri bu yıl için 20,9 milyar dolara yükselirken, gelecek yıl için 24,3 milyar dolara revize edildi. Büyüme beklentisi 2024 için %3,4’e çıkarken, politika faizi yıl sonu beklentisi %38,28 olarak şekillendi. 12 ay sonrası için ise faiz beklentisi %29,32 seviyesinde bulunuyor.

3️⃣ Hafta ortasında ödemeler dengesi verilerini aldık. Eylül ayında Türkiye ekonomisi, 1,1 milyar dolar cari fazla vererek yılın üçüncü çeyreğinde dış dengedeki iyileşme eğilimini korudu. Böylece 12 aylık birikimli cari açık 20,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. Mevsimsel etkilerin devreye girmesiyle birlikte, özellikle hizmet gelirlerindeki yavaşlama cari fazla üzerinde sınırlayıcı bir etki yarattı. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5,4 milyar dolar olurken, hizmet gelirleri 7,7 milyar dolarlık güçlü katkı sağladı. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 6,8 milyar dolar fazla verdi. Yılın ikinci yarısında turizm kaynaklı döviz girişleri belirleyici olurken, ithal talebindeki artış eğilimi faiz indirim beklentileriyle yeniden güç kazandı.

4️⃣ S&P Ratings Kıdemli Direktörü Frank Gill, Türkiye’nin önümüzdeki dönemde kredi notunu yükseltebilmesi için hangi adımların kritik olduğunu anlattı. Gill’e göre enflasyonun yüzde 70’lerden yüzde 30’lara gerilemesi önemli bir başarı olsa da ikinci aşama çok daha zorlayıcı olacak. Enflasyonun bu yıl yüzde 28’e doğru gerilemesini bekleyen S&P, 2026 sonu için Merkez Bankası’nın yüzde 16 hedefi karşısında ortalama enflasyonun yüzde 20 civarında seyredeceği görüşünde. Gill’e göre Türkiye’nin uzun vadeli kredi notunun yeniden yatırım yapılabilir seviyeye dönmesi için belirleyici faktör enflasyonun tek haneye kalıcı şekilde indirilmesi olacak.

5️⃣ Yabancı yatırımcıların 31 Ekim–7 Kasım haftasında hem hisse senedi hem de tahvil tarafında yeniden alıma dönmesi dikkat çekti. Bu dönemde hisse piyasasında 35,7 milyon dolarlık, tahvil piyasasında ise repo hariç 311,5 milyon dolarlık net giriş gerçekleşti. Ekim ayını hisse tarafında 247 milyon dolarlık satışla kapatan yabancıların kasıma daha dengeli başladığı, tahvil tarafında ise önceki aya kıyasla çok daha güçlü bir iştah sergilediği görülüyor. Son bir yıllık kümülatif veride hisse senetlerinde 1,6 milyar dolar, tahvilde 2,4 milyar dolarlık giriş öne çıkarken, yılbaşından bu yana toplam yabancı girişi 2,9 milyar dolara ulaşmış durumda. Yabancıların hisse portföyü 32,3 milyar dolara, tahvil stoku ise 15,8 milyar dolara yükseldi.

6️⃣ ABD’de hükümet kapanmasının kritik makroekonomik verileri geciktirmesi, Fed’in politika patikasını belirlemeyi zorlaştırırken piyasalarda ani ve sert bir riskten kaçış dalgası yarattı. Faiz indirimi olasılığının %72’den %50’ye düşmesiyle birlikte özellikle yüksek değerlemeli momentum hisselerinde, yapay zekâ temalı şirketlerde ve kripto varlıklarda yoğun satışlar görülüyor. Yılın en güçlü rallilerini yapan AI hisseleri kâr realizasyonları ve değerleme baskısıyla %3–14 arasında geri çekildi. Bitcoin ise rekor seviyelerinden %22 geriledi. Veriye erişimin sınırlı olduğu bu dönemde yatırımcılar, gecikmiş istihdam ve enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte politikada daha net bir yönün ortaya çıkmasını bekliyor.

S&P 500 Endeksi (Bloomberg News)

7️⃣ Global piyasalarda gözler aralık Fed toplantısında. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, ekim toplantısındaki faiz indirimine destek vermediğini ve aralık toplantısına yönelik kararında hâlâ kararsız olduğunu belirterek, ekonomide beklediğinden daha güçlü bir direnç gördüğünü söyledi. İşgücü piyasasında zayıflık işaretleri ile kurumsal kârlılıktaki iyimserlik arasında bölünen veriler, politika cephesinde görüş ayrılıklarını artırırken, Boston Fed Başkanı Susan Collins ve Chicago Fed’den Austan Goolsbee gibi isimler de faizlerin bir süre daha sabit tutulması gerektiği görüşüne yakınlaşıyor.

8️⃣ Bitcoin, Fed’in para politikasına ilişkin belirsizliklerin yeniden artmasıyla birlikte sert satışlarla 97 bin doların altına indi ve Mayıs 2025’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. Küresel kripto piyasası değeri 24 saatte %6 düşerken, Ethereum’da da %8’i aşan kayıplar dikkat çekiyor. Yatırımcılar, hükümetin yeniden açılmasıyla açıklanacak yeni ekonomik verilerin faiz indirim beklentilerini daha da zayıflatmasından endişe ederken, yüksek borçlanma maliyetleri riskli varlıklardan tahvil ve faiz getirili enstrümanlara yönelimi güçlendiriyor.

Sektörler

1️⃣ Eylül ayında sanayi üretiminde zayıflama devam etti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks aylık bazda %2,2 düşerek nisandan bu yana en sert daralmayı kaydetti. Üretimi yatırım ve enerji odaklı kalemler taşırken, tüketim mallarındaki zayıf görünüm genel dengeyi bozmaya devam etti. Alt sektörlerde petrol ürünleri, metalik olmayan mineraller ve yüksek teknoloji imalatı güçlü seyrederken, tekstil, giyim ve makine-teçhizatta sert gerilemeler dikkat çekti. Üçüncü çeyrek genelinde üretimin çeyreklik %0,6 gerilemesi ve aynı dönemde PMI verisinin 50 eşik değerinin altında kalmayı sürdürmesi, imalattaki yavaşlamanın ekimde de devam ettiğine işaret ediyor.

2️⃣ İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi ekimde 52,4’e yükselerek Mayıs 2024’ten bu yana en güçlü iyileşmeyi kaydetti ve dış talepteki genişleme böylece 22 aydır kesintisiz devam etti. Almanya, ABD ve İtalya gibi Türkiye’nin ana ihracat pazarlarında ekonomik aktivitenin belirgin şekilde canlanması bu toparlanmayı desteklerken, Fransa’nın zayıf performansı Avrupa’da farklılaşan görünümü ortaya koydu. Buna karşın Orta Doğu pazarları güçlü seyrini korudu. Suudi Arabistan en hızlı üretim artışını sergilerken, Birleşik Arap Emirlikleri’nde de büyüme güçlü kaldı. Öte yandan Polonya, Romanya ve Çekya gibi Orta-Doğu Avrupa ülkelerinde üretimin daralması bölgesel zayıflığa işaret etti. Genel olarak endeksin bu seviyesi, yılın son çeyreğinde Türk imalatçıları için talep koşullarının destekleyici kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.

3️⃣ Ekim ayında konut satışları genel olarak yatay bir görünüm sergiledi. Türkiye genelinde konut satışları yıllık bazda %0,5 düşerek 164 bin adet seviyesinde gerçekleşti. Toplam satışlar geçen yılın aynı dönemine göre %16’nın üzerinde artarak 1,29 milyon adede ulaştı. Bu dönemde ipotekli satışlarda da belirgin bir ivme görülüyor. Ekim ayında ipotekli satışlar %11,5 artarak 23 bin adedi aşarken, yılın ilk 10 ayında %64’e ulaşan artış krediye erişimin konut talebini desteklediğini gösteriyor. Diğer satış türlerinde ve ilk el konutlarda ise yıllık bazda sınırlı gerileme dikkat çekti. Ekim ayında ilk el satışlar %4,9 düşerek 55 bin adet seviyesine gerilerken, ikinci el konut satışları %1,8 artışla 109 bin adedi geçti ve toplam satışların üçte ikisini oluşturdu. İlk 10 aylık tablo ise daha dengeli bir görünüme işaret ediyor. İlk el satışlarda %11’e yakın artış, ikinci elde ise %19’a yaklaşan yükseliş devam ediyor.

4️⃣ Petrolle ilgili son bir haftadır gelen raporlar talep yönlü beklentilerin değiştiğini gösteriyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın ardından Goldman Sachs da benzer beklentilerle yeni bir rapor yayımladı. Goldman Sachs, küresel petrol talebinin beklenenden daha uzun süre artmaya devam edeceğini öngörerek zirve tahminini ileri çekti. Bankaya göre talep 2024’teki 103,5 milyon varil/gün seviyesinden 2040’ta 113 milyon varile yükselecek. Elektrikli araçların yavaş benimsenmesi, düşük karbon teknolojilerindeki sınırlı ilerleme ve altyapı darboğazları bu revizyonun temel nedenleri arasında gösterilirken, ulaştırma kaynaklı talepte plato dönemine girilse de petrokimya ve havacılık sektörlerinin büyümeyi taşıyacağı belirtiliyor.

5️⃣ Son dönemde bazı yatırım fonları ve portföy yönetim şirketleri üzerinden yapılan işlemlerle ilgili manipülasyon iddiaları gündemdeyken, hükümet bu alandaki cezaları sertleştirmeye hazırlanıyor. Bloomberg News’e konuşan yetkililere göre, piyasa dolandırıcılığı suçuna ilişkin mevcut 3 ila 5 yıl arasındaki hapis cezası sınırları yukarı çekilecek; artışın iki kata kadar olabileceği belirtiliyor. Ayrıca, işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı suçlarında etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen kişilerin Hazine’ye ödemesi gereken 500 bin TL’lik ceza alt sınırının da artırılması planlanıyor. Yasa teklifinde, yatırım fonları üzerinden yapılan dolandırıcılık işlemlerinin doğrudan piyasa dolandırıcılığı kapsamına alınması öngörülüyor.

Şirketler

1️⃣ Koton CEO’su Bülent Sabuncu, Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmelerde şirketin yurt dışı büyüme stratejisi, operasyonel performansı ve yeni pazar hedefleri hakkında önemli mesajlar verdi. Sabuncu, son dönemde özellikle yurt dışı mağazacılıkta reel büyüme sağladıklarını, yurt dışı e-ticarette ise %33 reel büyüme kaydedildiğini belirterek ekim ayının oldukça güçlü geçtiğini, kasım ayında ise e-ticaret yoğunluğu nedeniyle talebin yüksek seyrettiğini söyledi. Son çeyreğe ilişkin görünümün geçen yıla göre daha iyi olacağını vurgulayan Sabuncu, özellikle yurt dışı operasyonların performansının net bir şekilde öne çıkacağını ifade etti. Finansal büyümeye yönelik olarak Koton’un dolar bazında %9 büyüdüğünü aktaran Sabuncu, bu ivmenin önemli bir bölümünün Körfez bölgesindeki yeni yatırımlardan geldiğini ve bu pazarda genişlemenin devam edeceğini söyledi. 2025 planlarına değinen Sabuncu, gelecek yıl Körfez’de 15 yeni mağaza açmayı hedeflediklerini ve yatırımların ağırlıklı olarak yurt dışında yoğunlaşacağını belirtti.

2️⃣ Pegasus CEO’su Güliz Öztürk, Ekonomim’e yaptığı açıklamalarda şirketin filoyu büyütme stratejisi, uluslararası iş birlikleri ve yolcu hedeflerine ilişkin güncel değerlendirmelerde bulundu. Öztürk, Boeing ile 100’ü kesin, 100’ü opsiyonel olmak üzere toplam 200 uçağı kapsayan kapsamlı bir anlaşma imzaladıklarını, ilk Boeing teslimatlarının 2028 itibarıyla filoya katılacağını belirtti. Ayrıca Pegasus’un Airbus yatırımlarının sürdüğünü vurgulayan Öztürk, 2029 sonuna kadar 43 adet Airbus 321 teslim alınacağını ifade etti. Bu genişleme adımlarının filonun yaşını gençleştirerek operasyonel verimliliği artıracağını belirtti.Operasyonel performansa ilişkin olarak Öztürk, Pegasus’un geçen yıl 37,5 milyon yolcuya hizmet verdiğini hatırlatarak, bu yıl sonunda 40 milyon yolcu barajının aşılacağını öngördüklerini söyledi. Şirketin bugün 54 ülkede 156 noktaya uçuş düzenlediğini belirten Öztürk, bunların yalnızca 38’inin iç hat destinasyonlarından oluştuğunu, dolayısıyla uçuşların %80’inin yurt dışına gerçekleştirildiğini ifade etti.

3️⃣ Turkcell CEO’su Ali Taha Koç, BloombergHT’ye yaptığı açıklamalarda şirketin bulut teknolojileri ve veri altyapısına yönelik stratejik yatırımlarını değerlendirdi. Koç, Türkiye’de ilk kez hiper ölçekte bir veri merkezinin kurulacağını belirterek bunun ülke açısından “tarihi bir adım” olduğunu vurguladı. Tamamen Türkiye’nin regülasyonlarına uyumlu olarak tasarlanan yeni Cloud Region yatırımıyla birlikte yıllık 5 milyar doların üzerinde ekonomik değer yaratılmasının beklendiğini ifade etti. Koç, üç ayrı veri merkeziyle hiper ölçekli hizmet vereceklerini, projenin tamamlanmasıyla birlikte şirketin veri kapasitesinin iki katına çıkacağını söyledi. Turkcell’in 2028’den itibaren hiper ölçekli bulut hizmeti sunmaya başlayacağını belirten Koç, yatırımın hem şirket özkaynaklarıyla hem de ihtiyaç halinde ek finansman temin edilerek sürdürülebilecek güçlü bir yapıda olduğunu kaydetti.

4️⃣ Desa Deri CEO’su Burak Çelet, CNBC-e’ye yaptığı açıklamalarda şirketin hem yurt içi performansını hem de uluslararası büyümesini değerlendirdi. Çelet, Desa markasında %30, turist odaklı Samsonite markasında ise %20 civarında büyüme kaydettiklerini belirterek özellikle e-ticarette güçlü bir ivme yakaladıklarını, yeni altyapı yatırımı sayesinde ilk 9 ayda %63’lük satış artışı elde ettiklerini söyledi. Uluslararası tarafta Milano’daki showroom üzerinden 34’ün üzerinde ülkeye ihracat yaptıklarını ve ürünlerin 120’den fazla butik aracılığıyla tüketiciyle buluştuğunu aktaran Çelet, şirketin İtalya yatırımının artık “olgunlaşma ve kârlılık aşamasına” geçtiğini vurguladı.

5️⃣ Gürsel Turizm Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hürer Fethi Gündüz, CNBC-e’ye yaptığı değerlendirmelerde şirketin finansal performansından filoya yapılan yatırımlara, bölgesel büyümeden uluslararası operasyonlara kadar geniş bir çerçevede önemli mesajlar verdi. Gündüz, şirketin kârlılıkta istikrarlı bir büyüme sergilediğini vurgulayarak yıl sonu için verilen 4 milyar TL FAVÖK hedefinin güçlü şekilde teyit edildiğini belirtti ve finansal sonuçların geçen yılın oldukça üzerinde olduğunu ifade etti. Operasyonel tarafta ise Türkiye’nin en genç taşıma filosuna sahip olduklarını söyleyen Gündüz, bu yıl 269 aracın filoya katıldığını, yaklaşık 400 aracın yenilendiğini ve bu yatırımların 2026–2027 bilançolarına belirgin olumlu yansıyacağını dile getirdi.

6️⃣ Dof Robotik Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Mertcan, BloombergHT’ye yaptığı açıklamalarda şirketin teknoloji yatırımlarını, küresel konumunu ve büyüme beklentilerini değerlendirdi. Mertcan, geliştirdikleri ürünlerin dünya çapında kendi kategorilerinde en iyi örnekler arasında yer aldığını vurgulayarak Antalya ve İstanbul’daki büyük projelerde kurulumların tamamlanma aşamasına geldiğini, Kapadokya’daki yatırımın ise devam ettiğini belirtti. Geçen yılki ciroya şimdiden oldukça yaklaştıklarını söyleyen Mertcan, önümüzdeki dönemde güçlü bir büyüme ivmesi beklediklerini ve her yıl 30’un üzerinde büyük fuara katılarak global görünürlüğü artırdıklarını ifade etti. Şirketin önümüzdeki süreçte siber güvenlik alanındaki yeni çalışmalarını paylaşacağını aktaran Mertcan, yurt içi projelerin sayısını artırmayı hedeflediklerini ve ciroda Amerika’nın %35’lik payla en büyük pazar konumunda olduğunu söyledi.

7️⃣ Pasifik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Erdoğan, CNBC-e’ye yaptığı değerlendirmelerde şirketin savunma, gayrimenkul ve lojistik alanlarındaki güçlü büyüme stratejisini anlattı. Erdoğan, son yıllarda birçok ürünün Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girdiğini belirterek Alpin insansız helikopterin seri üretim teslimatlarının sürdüğünü, devam modeli olan Durul’un da yakın zamanda envantere dahil edildiğini söyledi. 2026 itibarıyla ihracatı stratejik odak haline getireceklerini vurgulayan Erdoğan, toplam cironun %50’sini ihracattan elde etmeyi hedeflediklerini aktardı. Gayrimenkul tarafında ise geçtiğimiz haftalarda lansmanı yapılan Next Level Kemer projesinin ardından bölgede ikinci bir proje daha planladıklarını, ayrıca Bodrum’da yeni bir yatırıma başlayacaklarını ifade etti.