Siyasi gelişmeler oynaklığı artırıyor

12 Kasım Çarşamba gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Siyasi gündemin gölgesinde sert dalgalanan piyasalarda bugün odak, ödemeler dengesi verisiyle birlikte yeniden denge arayışında olacak.

☑ Hükümet, yatırım fonları üzerinden yapılan manipülatif işlemlerle mücadele amacıyla piyasa dolandırıcılığına yönelik hapis ve para cezalarını artıran düzenlemeyi Meclis’e sunmaya hazırlanıyor.

☑ Azerbaycan’dan Türkiye’ye dönerken Gürcistan sınırında düşen C130 tipi askeri kargo uçağında 20 personel bulunurken, arama kurtarma çalışmaları bölge makamlarıyla koordineli şekilde sürüyor.

☑ Zayıf ABD istihdam verileri sonrası artan faiz indirimi beklentileri Asya piyasalarını desteklerken, tahvil faizleri geriledi ve risk iştahı yeniden güç kazandı.

Okuma süresi: 4 dakika 28 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, eylül ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini açıklayacak.

2️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, eylül ayı dış ticaret endekslerini duyuracak.

3️⃣ Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi verisi takip edilecek.

Siyasi gelişmeler

Dün piyasalar açısından tansiyonun yüksek olduğu günlerden birini yaşadık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik yolsuzluk soruşturmasında iddianamenin tamamlanması ve Ekrem İmamoğlu hakkında “örgüt kurma, rüşvet, dolandırıcılık, ihaleye fesat karıştırma ve suç gelirlerini aklama” suçlamalarıyla 2.430 yıla kadar hapis cezası istenmesi, öğleden sonra oynaklığı artırdı. İddianamede yer alan kamu zararı tutarları ve sonrasında bazı medya organlarında “CHP’ye kapatma davası talebi” yönündeki iddialar Borsa İstanbul’da sert satışları tetikledi. Endeks bir ara %3,85’e varan kayıplar yaşarken işlem hacmi 170 milyar TL’yi geçti. Özellikle bankacılık ve sanayi hisselerinde satış baskısı belirginleşti.

Ancak akşam saatlerinde Başsavcılık’tan gelen açıklamayla tansiyon kısmen düştü. “Partinin kapatılmasına yönelik bir talep söz konusu değildir” ifadeleri piyasadaki paniği sınırladı ve kayıpların bir bölümü geri alındı. Yine de gün sonunda BIST-100 endeksi %1,97 düşüşle 10.576 puanda kapanarak zayıf görünümünü korudu. Son iki günde toplam kayıp %3’ü aştı. Bu tablo, haber akışına duyarlılığın ne kadar arttığını bir kez daha gösterdi. Yeni günde piyasanın öncelikle bu siyasi belirsizliklerin ardından yeniden denge arayışına girmesi bekleniyor. Haber akışının sakinleşip endeksin kendi fiyatlamasına dönüp dönmeyeceğini takip edeceğiz. Bugün veri açısından en önemli veri ödemeler dengesi verisi olacak.

Piyasa Disiplini

Son dönemde bazı yatırım fonları ve portföy yönetim şirketleri üzerinden yapılan işlemlerle ilgili manipülasyon iddiaları gündemdeyken, hükümet bu alandaki cezaları sertleştirmeye hazırlanıyor. Bloomberg News’e konuşan yetkililere göre, piyasa dolandırıcılığı suçuna ilişkin mevcut 3 ila 5 yıl arasındaki hapis cezası sınırları yukarı çekilecek; artışın iki kata kadar olabileceği belirtiliyor. Ayrıca, işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı suçlarında etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen kişilerin Hazine’ye ödemesi gereken 500 bin TL’lik ceza alt sınırının da artırılması planlanıyor. Yasa teklifinde, yatırım fonları üzerinden yapılan dolandırıcılık işlemlerinin doğrudan piyasa dolandırıcılığı kapsamına alınması öngörülüyor.

Teklif, piyasa bozucu eylemleri gerçekleştirenlerle birlikte hareket eden kişi ve kurumların da Sermaye Piyasası Kanunu’ndaki yaptırımlar kapsamına girmesini sağlayacak. Ayrıca finansal okuryazarlığın artırılmasına yönelik eğitim programları da teşvik edilecek. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek geçtiğimiz hafta “Bazı fonlar üzerinden manipülasyonların yapıldığını biliyoruz, düzenleme eksikliğini gidereceğiz” demişti. SPK Başkanı Ömer Gönül de fonların manipülasyonda kullanılmasının üzücü olduğunu belirterek, “Artık orada düzenleme yapmak zorundayız” ifadelerini kullanmıştı. Yeni düzenlemenin önümüzdeki günlerde Meclis’e sunulması bekleniyor.

Atıştırmalıklar

🪖 Milli Savunma Bakanlığı, Azerbaycan’dan Türkiye’ye gelmek üzere havalanan C130 tipi askeri kargo uçağının Gürcistan-Azerbaycan sınırında düştüğünü açıkladı. Uçakta 20 personelin bulunduğu bildirildi. Bakanlık, arama kurtarma çalışmalarının Azerbaycan ve Gürcistan makamlarıyla koordineli biçimde başlatıldığını duyurdu. Gürcistan İçişleri Bakanlığı, kazanın Signagi bölgesinde, Azerbaycan sınırına yaklaşık 5 kilometre mesafede meydana geldiğini ve olayla ilgili soruşturma başlatıldığını açıkladı. Gürcistan Hava Navigasyonu İdaresi, uçağın hava sahasına girdikten kısa süre sonra radar bağlantısının kesildiğini ve herhangi bir acil durum sinyali gönderilmediğini belirtti.

💰 AA Finans’ın 18 ekonomistin katılımıyla gerçekleştirdiği Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi’ne göre, Türkiye’nin eylül ayında 1 milyar 460 milyon dolar cari fazla vermesi bekleniyor. Ekonomistlerin tahminleri 850 milyon ile 3 milyar 600 milyon dolar arasında değişirken, yıllık cari açığın 2025 sonunda ortalama 21,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Ağustos ayında 5,5 milyar dolarlık fazla verilmiş, yıllıklandırılmış cari açık ise 18,3 milyar dolara gerilemişti. Beklentiler, ihracat ve turizm gelirlerindeki güçlü seyirle fazla eğiliminin eylülde de devam ettiğine işaret ediyor.

🏗️ TÜİK’in eylül ayına ilişkin verilerine göre ticaret satış hacmi yıllık bazda %10,3 artarken, perakende ticaret satış hacmi %14,3 yükseldi. Motorlu kara taşıtları ve motosiklet ticaretinde satışlar %8,3, toptan ticarette ise %8,9 arttı. Aylık bazda ticaret satış hacmi %4,7 artış gösterirken, perakende satışlardaki %2,2’lik yükseliş son beş ayın en güçlü artışı olarak kaydedildi. Bir diğer veri inşaat maliyet endeksi verisiydi. TÜİK verisine göre inşaat maliyet endeksi ise eylülde aylık bazda %0,87, yıllık bazda ise %23,18 arttı. Malzeme endeksi yıllık %19,3, işçilik endeksi ise %31 artış kaydetti. Bina inşaatı maliyetleri yıllık %22,8 yükselirken, bina dışı yapılarda artış %24,6’ya ulaştı.

📊 Fitch’in yayımladığı rapora göre Türkiye’nin borçlanma araçları piyasası 2025’in üçüncü çeyreğinde yıllık bazda %19,5 büyüyerek 505 milyar doları aştı ve 2026’da 550 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Büyümenin yüksek dış finansman ihtiyacı, yaklaşan borç vadeleri ve fonlama çeşitlendirmesiyle destekleneceği belirtilirken, piyasanın döviz ve faiz dalgalanmaları, jeopolitik belirsizlikler ve sınırlı dış likidite gibi risklere maruz kalmaya devam ettiği vurgulandı. Fitch Küresel İslami Finans Başkanı Bashar Al Natoor, sukuk piyasasının yılın ilk dokuz ayında tahvilleri geride bırakan rekor bir büyüme gösterdiğini belirterek, mali konsolidasyona rağmen borçlanma piyasasında devlet tahvillerinin yön belirleyici olmaya devam edeceğini ifade etti.

🌎 Zayıf gelen ABD istihdam verileri, Fed’in aralık ayında faiz indirimine gidebileceği beklentilerini güçlendirerek küresel risk iştahını artırdı. MSCI Asya Pasifik Endeksi %0,4 yükselirken teknoloji hisseleri toparlandı, Nasdaq vadelileri %0,5’e kadar artış kaydetti. ADP’nin verilerine göre ABD’de istihdam artışı ekim sonunda yavaşladı, bu da tahvil faizlerinde geri çekilmeyi beraberinde getirdi ve 10 yıllık tahvil getirisi %4,08’e geriledi. Hükümetin kapanması nedeniyle resmi verilerin gecikmesi yatırımcıları özel kaynaklı göstergelere yöneltmişti, ancak Senato’dan geçen geçici fonlama tasarısının onaylanmasıyla hükümetin yeniden açılması bekleniyor.

🛢️ Uluslararası Enerji Ajansı, küresel petrol talebinin yakın zamanda zirve yapacağı yönündeki önceki değerlendirmesini yumuşatarak, talebin 2050’ye kadar artmaya devam edebileceği bir senaryoyu yeniden gündeme aldı. Ajansın beş yıl aradan sonra raporlarına geri eklediği “Mevcut Politikalar Senaryosu”na göre küresel petrol tüketimi 2050’ye kadar %13 artarak günde 113 milyon varile yükselebilir. Bunun temel nedeni ise elektrikli araçlara geçişin beklenenden yavaş ilerlemesi. Bu senaryo, yenilenebilir enerji yatırımlarının ivme kaybettiği, doğal gazın daha güçlü bir rol üstlendiği bir tabloyu işaret ediyor.

🪙 Commerzbank, 2026 yılına ilişkin emtia fiyat tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Banka, değerli metallerde güçlü bir yükseliş öngörerek altının ons fiyatının 4.200 dolara ulaşabileceğini, gümüşün 50 dolara, platinin 1.700 dolara ve paladyumun 1.400 dolara yükselebileceğini belirtti. Yıl başından bu yana yüzde 58 değer kazanan altın şu sıralar 4.141 dolar civarında işlem görüyor. Commerzbank ayrıca sanayi metallerine ilişkin beklentilerini de güncelledi; alüminyum için ton başına fiyat tahminini 2.600 dolardan 2.900 dolara, bakır içinse 9.600 dolardan 10.500 dolara yükseltti.