Piyasalar yön arıyor

24 Kasım Pazartesi gününden herkese iyi haftalar, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Haftaya hem içeride yoğun veri akışı hem de global cephede artan siyasi ve ekonomik belirsizliklerin yön arayışını belirginleştirdiği bir görünümle başlıyoruz.

☑ Global tarafta geçen haftaki sert dalgalanmanın ardından Fed mesajları, çip kısıtlamalarına dair haber akışı ve jeopolitik gerilimlerin şekillendirdiği bir haftayı izleyeceğiz.

☑ Boston Fed Başkanı Susan Collins, yüksek enflasyon ve zayıflayan işgücü piyasasının yarattığı ikili riskler nedeniyle aralık ayında faiz indirimi için erken olduğunu ve karar vermeden önce daha fazla veri görmek istediğini söyledi.

☑ ABD–Ukrayna müzakerelerinde çerçeve üzerinde ilerleme sağlansa da Rusya’nın etki alanını genişleten taslağa karşı Kiev’in temkinli duruşu sürecin zorlu bir pazarlık aşamasına girdiğini gösteriyor.

Okuma süresi: 4 dakika 16 saniye.

Ajanda

1️⃣ Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Ekonomi Koordinasyon Kurulu'na başkanlık edecek.

2️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin iktisadi yönelim istatistikleri ve reel kesim güven endeksi ile imalat sanayi kapasite kullanım oranını yayımlayacak.

3️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, kasım ayı hizmet, perakende ticaret ve inşaat güven endekslerini açıklayacak.

Haftanın Gelişmeleri

Haftaya içeride yoğun bir veri gündemiyle başlıyoruz. TCMB bugün kasım ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ve kapasite kullanım oranını açıklayacak. Ekimde kapasite kullanımındaki hafif artış, imalat sanayinde dengeli bir görünüm sunmuştu. TÜİK’in yayımlayacağı sektörel güven endeksleri de hizmet, perakende ve inşaat tarafındaki aktiviteye ışık tutacak. Salı günü TCMB’nin Sektörel Enflasyon Beklentileri raporu izlenecek. Ekim ayında hanehalkı enflasyon beklentilerindeki yükseliş dikkat çekmişti. Perşembe günü dış ticaret istatistikleri ve ekonomik güven endeksi açıklanacak. Öncü veriler eylülde ihracat ve ithalatta çift yönlü artışa işaret ediyordu. Haftanın son gününde iş gücü istatistikleri ve H-ÜFE (Hizmet-ÜFE) takip edilecek.

Bu yoğun veri akışına ek olarak FATF’ın Türkiye’ye yapacağı ziyaret, Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısı, AB Ticaret Bakanları görüşmeleri ve İçişleri Bakanlığı’nın Mansur Yavaş hakkında soruşturma izni vermesi gibi iç-dış siyasi gelişmeler de hafta boyunca fiyatlamalar üzerinde etkili olabilir. Sabah saatlerinde gelen, Trump yönetiminin Nvidia’nın daha önce kısıtlanan H200 çiplerinin Çin’e satışı konusunda yeni bir değerlendirme yaptığına ilişkin haber akışı ise küresel teknoloji hisselerinde karışık bir görünüm yarattı. Global tarafta ABD’den gelecek veriler etkili olacak. Bugün sanayi üretimi, salı günü perakende satışlar, ÜFE verileri izlenecek. Çarşamba günü ise büyüme verisi, Fed’in yakından izlediği PCE enflasyonu ve Bej Kitap raporu açıklanacak. Bu yoğun veri seti, Fed’in aralık toplantısı öncesinde beklentileri yeniden şekillendirebilir.

Global Piyasalar

Global piyasalarda haftanın ilk işlem günü, geçen hafta gördüğümüz türbülansın ardından bir miktar pozitif başlıyor. Fed’in etkili isimlerinden New York Fed Başkanı John Williams’ın “yakın vadede faiz indirimi masada” mesajı, geçen haftanın sert dalgalanmaları sonrası piyasaları rahatlattı. S&P 500 vadeli işlemleri %0,6 yükselirken, Asya piyasaları haftanın ilk işlem gününde genel olarak pozitif seyretti. Buna karşın Bitcoin, kasım ayında 2022’den bu yana en kötü performansına doğru ilerlerken oynaklık yüksek kalmaya devam ediyor. Kripto varlıklar, yüksek beta temalı işlemlerdeki sert çözülmenin ardından yatırımcıların yakından takip ettiği bir stres göstergesi olmaya devam ediyor.

Piyasalar, Nvidia’nın Çin’e H200 çip satışına ilişkin kısıtlamaların gevşeyebileceği yönündeki haberlerle nefes almış gözüküyor. Haberin ardında Asya endekslerinde pozitif fiyatlama görürken, Asya teknoloji hisselerinde olası gevşemenin negatif fiyatlandığını görüyoruz. Fed cephesinde Williams’ın aksine Boston Fed Başkanı Susan Collins’in temkinli duruşunu koruması, aralık toplantısından çıkacak karara yönelik görüş ayrılıklarının sürdüğünü gösteriyor. Buna rağmen vadeli fiyatlamalarda faiz indirimi ihtimali yeniden %60’ın üzerine tırmandı. Avrupa tarafında ise siyasi ve mali baskılar öne çıkıyor. Fransa’da 2026 bütçesinin önemli bir kısmı parlamentodan geçmedi. Jeopolitik cephede Çin-Japonya geriliminin sertleşmesi, ABD–Ukrayna barış planı görüşmelerinde takvimin esnemesi, bu hafta piyasaların arka planında izlenen diğer önemli başlıklar olacak.

Atıştırmalıklar

🤝 Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TESKOMB Başkanlar Buluşması’nda yaptığı açıklamada esnafa yönelik finansman desteklerinin yeni yılda genişleyeceğini duyurdu. Bolat, yüzde 50 sübvansiyonlu Halkbank esnaf kredilerinde faiz ve finansman maliyeti indiriminin yılın başında yeniden ele alınacağını ve uygulamaya alınacağını belirtti. Ticari araç kredilerinde olduğu gibi makine alımlarında da üst limitin 2,5 milyon liraya çıkarıldığını ifade eden Bolat, yılın ilk 10,5 ayında esnaf kredilerinin 148 milyar liraya ulaşarak geçen yılın yüzde 46 üzerine çıktığını, bekleyen kredi dosyalarının da 31 Aralık’a kadar sonuçlandırılacağını söyledi.

🌐 Türkiye, Brezilya’nın Belem kentinde yapılan COP30 müzakerelerinde sağlanan uzlaşmayla 2025’te düzenlenecek COP31’in hem ev sahibi hem de dönem başkanı oldu. 2022’de başlayan diplomasi trafiğinin sonuç vermesiyle Türkiye, ilk kez BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin en üst karar organına ev sahipliği yapacak ve 196 ülkenin liderini ağırlayacak. COP31’in Antalya’da yapılmasının değerlendirildiği, Liderler Zirvesi’nin ise İstanbul’da planlandığı belirtilirken, Türkiye’nin “hiçbir ülkenin geride bırakılmadığı” kapsayıcı bir diplomasi yaklaşımıyla süreci yöneteceği vurgulandı.

⚙️ Ekim ayında küresel ham çelik üretimi, özellikle Çin’deki yüzde 12’yi aşan sert düşüşün etkisiyle yıllık bazda yüzde 5,9 gerileyerek 143,3 milyon tona indi. Japonya, Almanya ve Güney Kore gibi büyük üreticilerde de azalışlar görülürken, ABD üretimi yüzde 9,4 artışla pozitif ayrıştı. Türkiye ise ekimde yıllık yüzde 3,1 artışla 3,2 milyon ton üretim gerçekleştirdi ve küresel görünümden olumlu ayrışan ülkeler arasında yer aldı. Brezilya’da üretim gerilerken İran’da yüzde 12’lik güçlü bir artış dikkat çekti. Ocak–ekim döneminin tamamında ise dünya çelik üretimi yıllık yüzde 2,1 düşerek 1,52 milyar tona geriledi.

🏛️ Boston Fed Başkanı Susan Collins, enflasyonun hedefin üzerinde kalmaya devam etmesi ve işgücü piyasasında zayıflama işaretlerinin belirginleşmesi nedeniyle aralık ayında faiz indirimi yapılmasına hâlâ karşı olduğunu açıkladı. Collins, son iki toplantıda toplam 50 baz puanlık gevşemenin ardından para politikasının artık “hafifçe kısıtlayıcı” bir aralıkta seyrettiğini ve mevcut ekonomik koşullar için bunun uygun olduğunu düşündüğünü söyledi. Hem enflasyon cephesindeki risklerin hem de istihdamdaki yumuşamanın aynı anda güçlenmesinin politika açısından karmaşık bir denge gerektirdiğini belirten Collins, aralık toplantısında nasıl bir adım atılması gerektiği konusunda henüz net bir görüş oluşturmadığını ve karar vermeden önce daha fazla veri görmek istediğini vurguladı.

🕊️ ABD ile Ukrayna arasında Cenevre’de yürütülen barış müzakerelerinde taraflar ‘güncellenmiş ve rafine edilmiş bir çerçeve’ üzerinde ilerleme kaydedildiğini belirtse de, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Başkan Donald Trump’ın 27 Kasım için işaret ettiği takvimin esneyebileceğini ve sürecin gelecek haftaya sarkabileceğini söyledi. Ukrayna lideri Zelenskiy, önerilen 28 maddelik barış planına ilişkin temkinli bir duruş sergilerken, planın Rusya tarafından şekillendirilen bölümlerine karşı Avrupa ile birlikte karşı teklif geliştirmiş durumda. ABD’nin sunduğu taslak; Donbas’ta Ukrayna birliklerinin çekildiği, bölgenin tarafsız tampon bölge ilan edildiği ve Rusya’nın Kırım, Luhansk ve Donetsk üzerindeki kontrolünün fiilen tanındığı bir yapıyı öngörüyor.