Sektörel Görünüm - Eylül 2025 Havacılık Bülteni

✦ DHMİ verilerine göre, Türkiye’de toplam uçak trafiği ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre %10,9 artış gösterdi. İç hatlar trafiği mevcut dönemde %15 yükselirken, dış hatlar trafiğinde bu oran %7,1 oldu. Aylık değişimlere baktığımızda toplam uçak trafiği %3 artarken iç hatlar %3,5 dış hatlar ise %2,6 yükseldi. Bunların yanında tüm uçak trafiğine en fazla katkı sağlayan 3 havalimanı sırasıyla %24,8 ile İstanbul Havalimanı, %16,2 ile Antalya Havalimanı ve %12,5 ile Sabiha Gökçen oldu. Öte yandan ağustos ayında toplam yolcu trafiği geçen seneye kıyasla iç hatlarda %14, dış hatlarda %7,4 ve toplamda ise %9,8 arttı.

✦ Şirket özelindeki verileri incelediğimizde Türk Hava Yolları’nın ağustos ayında toplam yolcu trafiğinin geçen seneye kıyasla %11,9 arttığını görüyoruz. Yolcu sayısı, iç hatlarda %14,5, dış hatlarda %10,5 büyüme kaydetti. Şirketin gelir elde etme amacıyla sahip olduğu toplam kapasiteyi ifade eden arz edilen koltuk kilometre verisi, iç hatlarda %20,1 ve dış hatlardaki %6,9’luk yükselişin etkisiyle toplamda %8,2 arttı. Öte yandan, geçtiğimiz ay Türk Hava Yolları, Ağustos 2024’ün %12,8 üzerinde 55.086 sefer düzenlerken bu seferledeki doluluk oranları yurt içinde %92,6, yurt dışında %86 oldu. Geçen senenin aynı döneminde bu oranlar %92,6 ve %86’ydı. Kargo tarafında toplam taşınan yük miktarı önceki yıla göre %10,5 artarak 191 bin ton olarak kaydedildi.

✦ Aynı dönemde Pegasus’un toplam yolcu sayısı, önceki yılın %17 üzerinde 4,29 milyon kişiye ulaştı. Bunun alt kırılımlarından iç hatlardaki yolcu sayısındaki büyüme %17 olurken, dış hatlarda bu oran %16 oldu. Ağustos ayında şirket 22 bin 450 uçuş gerçekleştirerek yıllık bazda %15 büyürken bu uçuşlarda doluluk oranı %90,9 olarak ölçüldü. İç hatlardaki doluluk oranı %95,8 olurken dış hatlarda %88,4 oldu. Toplam arz edilen koltuk kilometre ise 7.642 milyon kilometre ile geçen yıla göre %17 arttı.

✦ TAV Havalimanları’nın açıkladığı yatırımcı bültenine göre ağustos ayında hizmet verilen toplam yolcu sayısı 14 milyon olurken 2024’ün aynı dönemine kıyasla %8 büyüme gösterdi. Ağustos ayında uçuş sayısı 87 binin üzerine çıkarak geçtiğimiz senenin aynı ayına göre %7 artış gösterdi. Dış hatlardaki yolcu trafiği %5 büyürken iç hatlarda bu büyüme %12 oldu. Trafiğin en yüksek olduğu Antalya Havalimanı’nda geçen seneye göre büyüme %3 olurken; İzmir, Ankara ve Almatı Havalimanı’ndaki yolcu sayıları sırasıyla %19, %11 ve %4 arttı.

Gelişmeler

✦ 12 Eylül haftasında küresel ortalama jet yakıtı fiyatı 89,33 dolar/varil oldu. Bu seviye bir önceki haftaya göre %0,1 düşüşü, bir önceki aya göre %1,9 artışı, geçen yıla göre ise %9,8’lik bir gerilemeyi ifade ediyor. Ayrıca, Brent petrol fiyatı 66,86 $/varil ile bir önceki haftaya göre %1,3, bir önceki aya göre %2,0, geçen yıla göre ise %17,2 düşmüş durumda. Buna karşılık 'crack spread' yani jet yakıtının petrol fiyatına göre rafineri marjı 22,47 $/varil oldu Bu marj haftalık %3,6, aylık %16,2 ve yıllık %22,8 artış gösterdi. Yani petrol fiyatları düşerken jet yakıtı fiyatı görece güçlü kalarak, rafineri marjlarını yukarı itiyor.

Küresel Jet Yakıtı Fiyatları (IATA)

✦ Daha önce bültenlerde de değindiğimiz gibi havacılık sektörünün en büyük problemlerinden biri kapasite problemi. Sektörün en büyük oyuncuları, önümüzdeki yıllarda ciddi bir kapasite sıkışıklığıyla karşı karşıya kalınabileceği konusunda uyarıyor. Bunun arkasında iki temel neden var: Filoların yaşlanması ve yeni uçak teslimatlarındaki gecikmeler. Atlas Air CEO’su Michael Steen, FT’ye verdiği mülakatta geniş gövdeli kargo uçaklarında arz-talep dengesizliğinin önümüzdeki dönemde daha da yoğunlaşacağını ifade etti. Dünyada yaklaşık 630 geniş gövdeli uçağın 150’si yaşam ömrünü tamamlamak üzere. Geniş gövdeli uçaklar değer bazında uluslararası ticaretin kabaca %30’unu gerçekleştiriyor. Buna karşın Boeing ve Airbus’ın yeni teslimatlarında sürekli ertelemeler var. Boeing’in 777-8F modelinde ilk teslimatlar 2028’e ötelenmiş durumda, Airbus ise A350 kargo uçaklarını 2027’nin ikinci yarısına kaydırdı.

✦ İngiltere merkezli seyahat şirketi Jet2’nin, kâr beklentisini analist tahminlerinin alt sınırına çekmesi ve kış dönemi için koltuk kapasitesini azaltması, seyahat iştahındaki kırılganlığı ortaya koydu. Şirket, kış sezonu için de kapasiteyi 5,8 milyondan 5,6 milyon koltuğa indirmeyi planlıyor. Bunun gerekçesi, belirsizleşen tüketici talebi ile rezervasyonlarda görülen düşüş. İngiltere’de yaz boyunca beklenenden iyi geçen hava koşulları daha çok kişinin ülke içinde tatil yapmasına yol açtı. Bu da yurt dışı rezervasyonlara ilgiyi azalttı. Bir diğer önemli etki de İngiltere’nin ekonomik sorunlarından kaynaklanıyor. Birleşik Krallık’ta resesyon beklentileri, yüksek faizler ve sürekli olumsuz haber akışı tüketicilerin yurt dışı tatil rezervasyonu yapmasını zorlaştırıyor.

✦ Dünya Turizm Örgütü (DTÖ), 2025’in ilk yarısına dair küresel turizm verilerini duyurdu. Verilere göre 2025’in ilk yarısında uluslararası turizm yüzde 5 artarak pandemi öncesi seviyelerin üzerine çıktı ve yaklaşık 690 milyon kişi sınır ötesi seyahat etti. Afrika ve Asya-Pasifik çift haneli büyüme ile öne çıkarken, Avrupa pandemiyi aşan seviyelere ulaştı, Orta Doğu ise yıllık bazda gerilese de 2019’a göre güçlü kaldı. Japonya, Birleşik Krallık, Fransa, İspanya ve Türkiye turizm gelirlerinde kayda değer artışlar bildirdi. Çin ve İspanya kaynaklı yurt dışı harcamalar da talebin canlı olduğunu gösterdi. Buna karşın yüksek maliyetler, enflasyon ve jeopolitik riskler sektörü temkinli kılarken, DTÖ yılın geneli için yüzde 3–5 arası büyüme öngörüsünü koruyor.

Sektörden Açıklamalar

✦ Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, Air Europa’da hisse artışıyla ilgili çıkan haberlere yanıt verdi. Bolat, THY’nin hedefinin şirketin sahibi olmak değil, ortak bir iş birliği sağlamak olduğunu vurguladı. Bolat, hisse payı artırmak gibi bir hedefleri olmadığını yineleyerek, “Air Europa’nın sahibi olmakla değil, şirketle birlikte çalışmakla ilgileniyoruz. 300 milyon euro paya dönüştürülebilir tahvil yatırımıyla Air Europa’nın sermayesinde %25 ila %27 arasında pay sahibi olabiliriz” dedi. Bu arada uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türk Hava Yolları’nın hisse alımını değerlendirirken, bu satın almanın THY finansallarına etkisinin limitli olacağını ancak yolcu ve hava kargo operasyonlarına önemli katalist olabileceğini aktardı.