TCMB’den proaktif iletişim

27 Kasım Perşembe gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Kasım indirimlerimiz devam ediyor. Tüm yıllık üyeliklerde ekstra %25 indirim fırsatını kaçırmayın!

☑ TCMB Başkanı Fatih Karahan, gıda ve kiradan kaynaklanan hissedilen enflasyonun azalmakta olduğunu, talepteki dengelenmenin güçlendiğini ve dezenflasyon sürecine yönelik görünümün iyileştiğini söyledi.

☑ Hazine ve Maliye Bakanlığı, Yİ-ÜFE verileri esas alınarak 2025’te uygulanacak yeniden değerleme oranını %25,49 olarak belirledi ve bu oranın vergi, harç ve ceza kalemlerine yansıyacağını duyurdu.

☑ TURKBESD’nin ekim verileri, iç pazarda sınırlı toparlanmaya rağmen ihracat ve üretimdeki belirgin düşüşün, Çinli üreticilerin artan rekabet baskısıyla birleşerek beyaz eşya sektörünün genel görünümünü zayıflattığını gösteriyor.

☑ Fed’in Bej Kitap raporu, yüksek gelir grubu dışındaki tüketici harcamalarının zayıfladığı, istihdamın yavaşladığı ve maliyet baskılarının sürdüğü bir ekonomide aralık faiz indirimi tartışmalarının giderek daha karmaşık bir zemine oturduğunu gösteriyor.

Okuma süresi: 4 dakika 32 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, ekim ayı dış ticaret istatistiklerini ve kasım ayı ekonomik güven endeksini açıklayacak.

2️⃣ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini açıklayacak.

3️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haftalık para ve banka istatistiklerini açıklayacak.

Karahan

TCMB Başkanı Fatih Karahan, dün akşam canlı yayında yaptığı değerlendirmede son dönemde enflasyon dinamiklerinin daha net şekilde ayrıştığını ve hissedilen enflasyonun ağırlıklı olarak gıda ve kira kalemlerinden beslendiğini söyledi. Kira artışlarının uzun süre yüzde 4’ün üzerinde seyrettiğini ancak artık bu seviyenin altına indiğini belirten Karahan, konut arzındaki artışın ve talepteki dengelenmenin enflasyondaki düşüşü desteklediğini vurguladı. Rezervlerde 80 milyar doları aşan artışın tamamına yakınının yurtiçi döviz bozdurmalardan geldiğini, KKM bakiyesinin ciddi oranda gerilediğini hatırlatarak, para politikasının etkilerinin netleşmeye başladığını söyledi. Talep tarafında tüketim ve ithalatın yavaşladığını, hizmet enflasyonunda da son bir yılda kayda değer bir düşüş görüldüğünü ifade etti.

Karahan, piyasadaki en kritik konulardan biri olan faiz aktarım mekanizmasına da ayrı bir pencere açtı. “Politika faizi düşerse piyasa faizleri de otomatik düşer” algısının her dönemde geçerli olmadığını; beklentilerin bozulduğu dönemlerde piyasa faizlerinin ters yönde hareket edebildiğini hatırlattı. Buna karşılık son dönemde yapılan indirimlerin kredi, mevduat ve fonlama maliyetlerine hızlıca yansıdığını söyledi. Döviz kurunda herhangi bir seviye hedeflerinin bulunmadığını, kurun baskılanmadığı mesajını net bir şekilde veren Karahan, altındaki küresel fiyat artışının Türkiye’de en az 100 milyar dolarlık bir servet etkisi yaratarak talep kanalını etkilediğini de ekledi. Önümüzdeki dönemde piyasa katılımcıları anketlerindeki iyileşmenin enflasyonla mücadelede daha belirleyici olacağını vurgulayan Karahan, hem kısa hem orta vadeli göstergelerin dezenflasyon sürecinin devamına işaret ettiğini söyledi.

Beyaz Eşya

TURKBESD’nin ekim ayı verileri, beyaz eşya sektöründe iç pazardaki sınırlı toparlanmaya karşın ihracat ve üretimde süren zayıflığın genel görünümü olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Altı ana ürün grubunda iç satışlar yıllık %8 artarken, ihracat %15, üretim ise %9 geriledi. Böylece iç talepteki kısmi güçlenme sektörün tümünü yukarı taşımaya yetmedi. İhracatta ise yalnızca kurutucu yıllık bazda pozitif ayrıştı (%6), buna karşın çamaşır makinesi ihracatında %35’lik sert daralma dikkat çekti. Üretimde de benzer bir ayrışma görülüyor. Kurutucu üretimi artarken buzdolabında %24’lük keskin düşüş kaydedildi.

Ocak–Ekim dönemine bakıldığında iç satışlarda %5, ihracat ve üretimde %9’luk düşüşle toplam satış hacmi %8 gerileyerek 25,5 milyon adede indi. Talepteki bu eş zamanlı yavaşlama, sektör genelinde baskının sürdüğünü gösterirken, tabloyu ağırlaştıran bir diğer unsur Çinli üreticilerin küresel pazarlarda hızla artan rekabet gücü. Ölçek avantajıyla agresif fiyatlama yapan Çin merkezli firmalar, Türkiye’nin özellikle Avrupa pazarındaki rekabetçiliğini zayıflatıyor ve ihracattaki daralmayı derinleştiriyor.

Bej Kitap

Fed’in yayımladığı Bej Kitap, ABD ekonomisinde son haftalarda belirgin bir yön değişimi olmadığını ancak yüksek gelir grubunun dışındaki tüketicilerde harcama isteğinin belirgin şekilde zayıfladığını ortaya koyuyor. Bankanın 12 bölgesinden derlenen değerlendirmeler, istihdamda hafif bir yavaşlama, fiyatlarda ise ılımlı bir artışa işaret ediyor. İşletmeler işten çıkarmak yerine işe alımları durdurmayı tercih ederken, gümrük vergilerinin özellikle imalat ve perakende tarafında maliyet baskısını artırdığı not ediliyor. Ücret artışlarının genel olarak Fed’in hedefleriyle uyumlu seyrettiği belirtilse de, imalat, inşaat ve sağlık sektörlerinde hala ılımlı bir ücret baskısı hissediliyor.

Raporun hükümet kapanması döneminde hazırlandığı vurgulanırken, bazı perakendecilerin bu süreçte talepte zayıflama hissettiği, gıda yardımı taleplerinin ise dağıtımdaki aksaklıklar nedeniyle arttığı aktarılıyor. Veri akışının kesintiye uğraması, Fed içinde aralık toplantısında faiz indirimi konusunda görüş ayrılıklarını büyütmüş durumda. Piyasa, mevcut görünümle birlikte Aralık ayında faiz indirimi olasılığını yaklaşık %80 seviyesinde fiyatlıyor. Fakat raporun bütününe yansıyan tablo, ekonominin güçlü bir ivme göstermediği ve politika yapıcıların karar sürecinin giderek daha karmaşık bir zemine oturduğu yönünde.

Atıştırmalıklar

📌 Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Usul Kanunu kapsamında 2025 yılı için uygulanacak yeniden değerleme oranını yüzde 25,49 olarak açıkladı. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğde, söz konusu oranın TÜİK’in yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) baz alınarak, ilgili yılın ekim ayındaki yıllık ortalama artış üzerinden belirlendiği belirtildi. Böylece vergi, harç ve bazı ceza kalemlerinin 2025 yılında bu oranda artırılacağı kesinleşirken, önceki yıllara ilişkin düzenlemelerin de yürürlükte olduğu hatırlatıldı.

✈️ THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, küresel havacılıkta talebin güçlü olmasına rağmen yolcu bulmanın giderek zorlaştığını belirterek, artan rekabet ortamında havayollarının büyüme stratejilerini sürdürebilmesi için seyahat deneyimini mükemmelleştirmenin kritik önem taşıdığını vurguladı. Airbus ve Boeing’in sipariş slotlarının yıllar öncesinden dolduğu bir dönemde, yolcuların yalnızca uçuş değil; hız, güven, kişiselleştirme ve kolaylık içeren bütüncül bir deneyim talep ettiğini ifade eden Bolat, sektörde yolcu başına kârların IATA verilerine göre 7 dolar seviyesine gerilediğini, bilet fiyatlarının ise asgari ücret artış hızının oldukça gerisinde kaldığını hatırlattı.

🛡️ Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda Havelsan’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen imza töreninde, Aselsan ve Roketsan’ın taarruzi ve hava savunma sistemlerine yönelik yüksek adetli tedarik ve geliştirme projeleri için toplam yaklaşık 6,5 milyar dolarlık sözleşme imzalandı. SSB Başkanı Haluk Görgün, son SSİK kararlarının hızla sözleşmeye dönüştürüldüğünü ve mevcut sistemlerin geliştirilerek Türk Silahlı Kuvvetleri’nin caydırıcılığının artırılmasının hedeflendiğini vurgularken; Aselsan Genel Müdürü Ahmet Akyol imzaların stratejik önemine ve hava savunma sistemlerinin seri üretim aşamasına geçilmesine dikkat çekti.

📈 Küresel hisse senetleri, AI değerlemelerine ilişkin endişelerle başlayan satış dalgasının ardından Fed’in aralık ayında faiz indirimine gidebileceğine yönelik beklentilerin hızla güçlenmesiyle kasım ayındaki kayıplarını büyük ölçüde telafi etti. Globalde gelişmiş ve gelişmekte olan 47 ülkeyi takip ettiğimiz MSCI ACWI endeksi art arda beşinci günde yükselerek aylık düşüşünü %0,5’e kadar indirdi. Bitcoin 91 bin doların üzerinde seyrederken dolar endeksi üç gündür geriliyor. Para piyasaları artık aralık toplantısında 25 baz puanlık bir indirim ve 2026 sonuna kadar toplam dört indirim fiyatlıyor.

🛢️ Petrol fiyatları, Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik ABD öncülüğündeki diplomatik girişimlerin izlenmesi ve hafta sonu yapılacak OPEC+ toplantısına yönelik beklentilerle geriledi. Brent yeniden 63 doların altına inerken WTI 58 dolar civarında seyretti. ABD özel temsilcisi Steve Witkoff’un gelecek hafta Rusya ile görüşmelere gitmeye hazırlanması piyasada olası bir anlaşmanın arz akışına etkilerinin tartıldığı bir ortam yaratırken, OPEC+ üyelerinin 30 Kasım’daki toplantı öncesinde 2025’in ilk çeyreğinde arz artışına ara verme kararları fiyatları baskılamaya devam ediyor.